Witam!
We współczesnej, potocznej polszczyźnie roi się od przymiotników wartościujących. Każde opisywane zdarzenie, sytuacja musi być fantastyczna, super, rewelacyjna, niesamowita albo koszmarna, okropna, przerażająca, obrzydliwa etc. Dlaczego mamy taką skłonność? Kogo ona cechuje, czy większość z nas? Czy istnieje jakaś sprawdzona metoda uczenia swoich dzieci adekwatnego do rzeczywistych emocji formułowania wypowiedzi? I wreszcie czy historia języka notuje taki przypadek wcześniej?

Czy przy zapisie daty trzeba pisać słowo rok lub r. (np. 17.12.2020 roku lub 17.12.2020 r.)? Od długiego czasu pomijam "rok", gdyż uważam to słowo za zbędne i piszę np. 17.12.2020. Jeśli zapisuję sam rok i wiadomo, że chodzi o rok, również zostawiam samą liczbę [np. "w 1750 wynaleziono (...)", "w 1918 Polska odzyskała niepodległość", "w 2025 wydarzy się (...)"]. Czy słusznie?

Szanowny Panie Profesorze,
ostatnio spotkałam się z neologizmem zwierzolubny. Jaka jest etymologia tego słowa? Z czego został ono zbudowane?
Z poważaniem
Marta

Dzień dobry, moje pytanie dotyczy przysłów i ich klasyfikacji oraz zwrotu przysłowiowego. Ponieważ np. zwrot spływać jak po kaczce nie jest przysłowiem, to jak możemy go zakwalifikować? Czy jest to zwrot przysłowiowy?

Szanowni Państwo,

tłumacząc stronę sklepu internetowego, napotkałam na niespodziewaną dla mnie trudność. Tworząc konto na stronie, jest do wyboru zwrot grzecznościowy. Jest dla mnie jasnym, że „Pan” jest dla osób identyfikujących się jako męskie, „Pani” dla osób identyfikujących się jako żeńskie. Zastanawia mnie jednak, jaki zwrot grzecznościowy wybrać dla osób niebinarnych. W języku niemieckim rozwiązano to jako „divers”. „Inne”? „Osoba”?

Proszę o pomoc i życzę miłego dnia.

Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w kilku kwestiach:
- czy poprawne jest sformułowanie oddać w zarząd?
- jak zapisać czasy KAZIMIERZOWSKIE – małą czy dużą literą?
- czy Studium Generale można pisać wielkimi literami, jeśli chodzi konkretnie o Akademię Krakowską? I czy jest rodzaju nijakiego?
- transport towarów na zachód czy na Zachód?

Dziękuję i pozdrawiam

Szanowni Państwo,
chciałabym się dowiedzieć, jaka jest motywacja frazeologizmu pracować z zakasanymi rękawami. Czy możemy tu mówić o jakimś związku z realiami historycznymi, tak jak w wypadku frazeologizmu rosyjskiego rabotat zasučiv rukava (na Rusi dawniej nosili ubrania z długimi do ziemi rękawami i aby można było w ogóle pracować, trzeba było rękawy podciągnąć)?
Z wyrazami szacunku
Czytelniczka

Szanowni Państwo!
Zainteresował mnie czasownik źrzyj z wiersza Prorok Aleksandra Puszkina w tłumaczeniu Juliana Tuwima: „Prorocze! wstań! i źrzyj! i twórz!”. Czy słusznie przypuszczam, że czasownik ten we współczesnej mowie brzmiałby przejrzyj? W innym wersie wiersza jest mowa o źrzenicach, które „przeźrzały wieszczo chwili onej”, stąd moje domysły. Proszę o odpowiedź.

Mam wątpliwości co do odmiany nazwiska Żądeł (zwłaszcza w dopełniaczu). Nazwisko nie ma pochodzenia od rzeczownika pospolitego, nie jest też z języka obcego (znaki diakrytyczne). W związku z tym jest tam „e” ruchome czy też nie?

Czy zauważyli Państwo nagminne we współczesnej polszczyźnie zastępowanie słowa żeby slowem aby? Robią to wszyscy – od dziennikarzy po polityków. Czy nie czas poprawić ich błąd?
Z szacunkiem,
prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski, Columbus, Ohio, USA