wielki
  • zmiany w pisowni

    11.06.2001
    11.06.2001

    Jak pisze się wyrażenie nie opodal? W słowniku ortograficznym, który posiadam, wyrażenie to pisane jest oddzielnie. Natomiast w programie telewizyjnym, w którym wybiera się mistrza ortografii, wydawało mi się, że wyrażenie to napisane było razem. Czy tak należy to pisać? Przez takie niespodzianki w telewizji czuję, że tracę swoje wyczucie językowe. A może moja wiedza jest przestarzała? Jak człowiek, któremu kontakt z językiem polskim i ortografią skończył się wraz z ukończeniem szkoły średniej, ma zdążyć za zmianami w pisowni? Największe kłopoty obecnie sprawia mi właśnie pisownia łączna i rozdzielna. Wydaje mi się, że w ostatnich latach dużo się w tej kwestii zmieniło. Po co tak częste zmiany? Czy aby nie po to, by znawcy języka mieli co robić?

  • zmiany w słowniku ortograficznym
    24.01.2011
    24.01.2011
    Słownik ortograficzny PWN z 2003 podaje: Popielec (ale: środa popielcowa – [70] nazwy świąt dużą literą w odróżnieniu od ich nazw opisowych). Słownik z 2010: Środa Popielcowa – bez rozróżnienia. Popielec to nie święto! To 1. dzień Wielkiego Postu – duża litera ma sens. Natomiast środa popielcowa to bardziej nazwa opisowa? Czym zatem tłumaczyć zmianę zapisu środy popielcowej z małej na dużą literę? Takie zmiany wprowadzają zamieszanie. Co z tymi, którzy nie kupują nowych wydań słowników?
    Pozdrawiam
  • Zmieniać a zamieniać

    26.04.2022
    26.04.2022

    Szanowna Poradnio!

    Od jakiegoś czasu zastanawia mnie, czy aby opisać przemianę czegoś/kogoś w coś, można użyć zarówno czasownika zmieniać się, jak i zamieniać się. Grzebałam w słownikach i nie znalazłam jednoznacznej odpowiedzi. Być może moje odczucie, sugerujące mi, że powinno się w tej sytuacji użyć czasownika zmieniać się jest czysto subiektywne i niczym niepoparte. Tak król Midas, dla przykładu, zmieniał czy zamieniał wszystko w złoto?

    z poważaniem,

    Aleksandra Dobrowolska

  • zmorzony
    7.04.2012
    7.04.2012
    Szanowna Poradnio,
    czy snem, chorobą, zmęczeniem, głodem itd. można być zmorzonym, czy zmożonym, a może tak i tak? W Internecie częstotliwość zmorzony snem do zmożony snem to 2500 do 1600, również w tekstach dyktand (np. Rymoliryktando 2011, ogólnopolskie dyktando eliminacyjne 2001) też jest różnie.
    Z góry dziękuję
    Aleksander
  • z motyką na słońce
    24.10.2013
    24.10.2013
    W angielskim istnieje bardzo przydatne wyrażenie idiomatyczne bite off more than you can chew, które dosłownie oznacza 'ugryźć więcej niż da się przełknąć' i używane jest w kontekście przerostu ambicji nad możliwościami. Czy Szanowna Poradnia ma pomysł na równie obrazowe tłumaczenie? Najlepiej z zachowaniem elementu żarłoczności.
    Z góry dziękuję za wszelkie pomysły.
    Dorota
    PS Wiem, że nie można, ale rzadko mam okazję: przymiotnik od cara to carski. A od carycy też?
  • zmysłowo-ruchowy
    9.05.2007
    9.05.2007
    Wielki słownik wyrazów obcych i jego poprzednik, Nowy słownik wyrazów obcych, podają, że synonimem słowa sensomotoryczny jest wyraz zmysłoworuchowy. Czy nie powinno być zmysłowo-ruchowy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • znać i wiedzieć
    2.12.2011
    2.12.2011
    Witam Państwa!
    Zastanawiam się jak można by wyjaśnić obcokrajowcom różnicę pomiędzy znać i wiedzieć. Problem jest o tyle ciekawy, że w języku angielskim, którym posługują się te osoby, jest tylko jeden czasownik to know.
  • znak
    3.10.2008
    3.10.2008
    Jakie jest pochodzenie słowa znak?
  • znaki diakrytyczne w nazwach obcych

    6.02.2008
    6.02.2008

    Słownik ortograficzny zaleca pisać Almodóvar, ale Peron, nie Perón; Kodály, ale Kalman, nie Kálmán. Z czego wynika ta nierówność w podejściu do diakrytyki? Dlaczego Bartoka z dawnych wydań zmieniono na Bartóka i Bartok znikł, skoro Kadarowi/Kádárowi „przysługuje” oboczność? Dlaczego znaki diakrytyczne znad a, e, i, u, y można usuwać tylko w przypadku języków słowiańskich (https://sjp.pwn.pl/zasady/71-Zapisywanie-slowianskich-nazw-wlasnych-zawierajacych-swoiste-znaki-lacinskie;629646.html), a nie ma odpowiedniej zasady dla niesłowiańskich? (czyżby „gwałt na oryginale” był lżejszy)?

  • Znaki liczb
    13.06.2019
    13.06.2019
    Problem niby błahy, a budzi spory w mojej pracy (agencja reklamowa). Czy należy stawiać spację w zdaniu przed znakiem matematycznym >, < (większy niż, mniejszy niż)? Przykład: Spodziewany poziom nasilenia bólu w okresie pooperacyjnym wynosi >6 pkt wg skali NRS (czy powinno być: wynosi > 6 pkt ?) Przeszukałam słowniki, nie znalazłam odpowiedzi. Moja intuicja językowa mówi, że spacja jest zbędna, ale może się mylę? Redaguję wiele tekstów dotyczących zdrowia i ww. problem często się pojawia.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego