wskazanie
  • za jakiś okres

    9.05.2023
    9.05.2023

    Szanowni Państwo!

    Chciałbym spytać, czy poprawna jest forma „dane za+(tutaj miesiąc lub inny odcinek czasu)”. Np. w Polityce znalazłem takie zdanie: „Za czerwiec nie mamy jeszcze danych, ale wyraźnie widać, że od stycznia do maja tego roku na mydło Polacy przeznaczali już znacznie mniej niż rok wcześniej”.

    Dane nie powinny być z czerwca albo w czerwcu? Sprawdziłem w wyszukiwarce PWN-u i widzę, że taka forma pojawiała się już co najmniej w latach dziewięćdziesiątych. Szczerze mówiąc, nie mam przeciw jej użyciu żadnego argumentu, jedynie odczucie, że nie jest ona poprawna, że jest jakaś taka nienaturalna.


    Z poważaniem

    wielki fan poradni

  • Zamiarować
    1.10.2019
    1.10.2019
    Zamiarował ożenić się na wiosnę, Zamiaruję siewnik kupić – podają słowniki w haśle zamiarować. Wygląda to na czasownik przechodni, a ożenek (kupno siewnika) można by określić jako zamiarowany, choćby przez analogię do zamierzaćzamierzony. Jednak o ile https://sjp.pwn.pl/szukaj/zamiarujący.html przynosi pożądane odesłanie, o tyle https://sjp.pwn.pl/szukaj/zamiarowany.html już nie. Czy można prosić o weryfikację imiesłowu biernego?
  • zapis inicjałów

    12.06.2015
    12.06.2015

    Szanowni Państwo,

    chciałam wrócić raz jeszcze do kwestii imion złożonych. Niech przykładem znów będzie Sartre. Poprawny zapis to: J.-P. Sartre (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/francuskie-imiona-dwuczlonowe;2816.html) czy też J.P. Sartre (https://rjp.pan.pl/uchway-ortograficzne?view=article&id=84:pisownia-inicjaow&catid=43)?

    Z serdecznymi pozdrowieniami

    K.

  • Zapis nazw mających wspólny element

    2.11.2015
    2.11.2015

    Czy poprawne są zapisy typu na uniwersytetach Warszawskim, Jagiellońskim i Gdańskim lub nad morzami Śródziemnym i Bałtyckim, czy może lepiej byłoby zmienić w rzeczownikach małą literę na dużą i/lub liczbę mnogą na pojedynczą?

  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • zapis wyrazów o powtarzających się członach
    6.12.2004
    6.12.2004
    Jak poprawnie napisać zdanie „Wykonujemy czterdziesto i pięćdziesięcioletnim mieszkańcom naszego miasta badania profilaktyczne w zakresie schorzeń serca”? Chciałabym napisać „40- i 50-letnim mieszkańcom”, ale to raczej jest błąd. Proszę o pomoc.
    Pozdrawiam z Wejherowa.
    Dominika Piaskowska
  • zaprzeczone imiesłowy
    19.04.2002
    19.04.2002
    Zasady pisowni zwrotu „umowa na czas nieokreślony” zostały już przez Państwa wyjaśnione. Jednakże zarówno w kodeksie pracy jak i w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, a także orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz komentarzach doktryny występuje zwrot „umowa o pracę na czas nie określony”. Czy to oznacza, że ustawodawca popełnił błąd, który powtarzają inni? Jak zatem należy poprawnie napisać wskazane wyrażenie w piśmie urzędowym, powołując się na kodeks pracy?
  • Zarówno
    14.11.2015
    14.11.2015
    Szanowni Państwo!
    Proszę o rozstrzygnięcie mojej wątpliwości. Czy konstrukcja typu zarówno pieprz, jak i wanilia jest jedyną poprawną? A może dopuszczalna jest także wersja przestawna: pieprz, zarówno jak i wanilia? Nie znalazłem rozstrzygającej odpowiedzi w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny ani materiałach zamieszczonych na stronie Poradni.
    Z poważaniem
    Marek Kornacki
  • Zaszczepić
    5.06.2016
    5.06.2016
    Szanowna Redakcjo,
    coś można zaszczepić komuś, nie czemuś, w znaczeniu ‘rozwinąć w kimś jakieś cechy lub zainteresowania’. Niepoprawnie więc będzie, jeśli napiszę, że: Politycy usiłują zaszczepić w świadomości narodu swoją burżuazyjną ideologię?

    Z poważaniem
    Basia S.
  • Zbieg znaków interpunkcyjnych
    18.11.2015
    18.11.2015
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości co do zaleceń WSO w przypadku zbiegu cudzysłowu z wielokropkiem. Wydają się całkiem logiczne:
    • Kto był na wojnie, ten wie… (cytat urwany)
    • Kto był na wojnie, ten wie… (wielokropek występuje w cytacie),

    tylko że praktyka jest chyba inna. Choćby tutaj: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/b-wielokropek-b;1526.html (i w wielu miejscach).
    Czy zgodnie z WSO nie powinno być: Bo wiesz… zamiast Bo wiesz…?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego