wymuszać
  • O pisowni sos tabasco / sos Tabasco
    19.09.2019
    19.09.2019
    Jestem niezmiernie wdzięczny za doskonały komentarz Poradni dotyczący zapisywania nazw z członami papryka, pieprz, sos, zupa, koktajl. Ekspert m.in. zaleca pisownię: sos Tabasco (od nazwy stanu Tabasco w Meksyku). Niemniej wyszukiwarka NKJP po wpisaniu hasła Tabasco podaje 50 akapitów pasujących do zapytania, z czego wszystkie zdania z sosem pisane są małą literą tabasco. Podobnie jest z pisownią podaną w KJ PWN. Będę zobowiązany za wyjaśnienie różnic.
    Z poważaniem
    Witold Milczarek
  • orzecznik w narzędniku
    17.10.2008
    17.10.2008
    Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika, między innymi wtedy, gdy łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu. Czy w związku z tym zdanie: „Musimy być konsekwentni” jest poprawne? A jaka będzie poprawna forma przymiotnika w zdaniu: „Rodzice obawiają się, że ich dziecko zrobi sobie krzywdę, mówią: jest za małe na to, by być samodzielne/samodzielnym”?
  • Pies o imieniu Runo
    4.10.2019
    4.10.2019
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać, jak należy odmieniać imiona zwierząt, kiedy brzmią one jak rzeczowniki nieżywotne. Konkretnym przykładem nurtującym moją rodzinę jest imię naszego psa – Runo. Czy w przypadkach zależnych jego imię odmieniać się będzie jak imię „ludzkie” zakończone na -o jak Hugo, Bruno (czyli D. Runona, C. Runonowi, B. Runona, Ms. Runonie) czy jak rzeczownik pospolity runo (D. Runa, C. Runu, B. Runo, Ms. Runie), czy może będzie to jakaś kombinacja dwóch powyższych?
  • pół+Polak
    30.05.2006
    30.05.2006
    W jakiej sytuacji powinniśmy pisać pół-Polak, a kiedy pół Polak?
  • Rejestr Funduszy Inwestycyjnych
    8.11.2017
    8.11.2017
    Chciałem zapytać o poprawność zapisu ostatniej litery powszechnie stosowanego skrótowca RFi (Rejestr Funduszy Inwestycyjnych). Nie znalazłem żadnej reguły, która uzasadniałaby zapis małą literą w typowym skrótowcu literowym, litery będącej pierwszą literą jednego z wyrazów wchodzących w skład skracanego wyrażenia, ale niebędącego spójnikiem ani przyimkiem. Czasem niepoprawną formę wymusza ustawa (np. S.A. zamiast SA), ale nie znalazłem analogicznego przepisu dla tego rejestru.
  • reket
    6.01.2005
    6.01.2005
    Witam. Cóż oznacza słowo reket z tutejszego słownika ortograficznego? Dziękuję i pozdrawiam.
  • Robienie z igły wideł

    11.09.2020
    11.09.2020

    Szanowni Państwo,

    w jednym z czytanych ostatnio dramatów natrafiłem na następujące zdanie:

    „Myślicie, że jestem dziwakiem, ale dla mnie myślenie nie jest niczym innym jak robieniem z igły widły”

    Chciałbym upewnić się, czy to poprawna forma. Jeżeli autor zdecydował się użyć związku frazeologicznego w formie, w której struktura zdania wymusza jego odmianę (wiem, że już samo to jest niezalecane), to lepiej pozostawić go nieodmienionym, czy jednak odmienić?

    Z góry dziękuję za odpowiedź!

  • ryżanka
    17.01.2009
    17.01.2009
    Szanowny Panie Profesorze,
    czy na spotkaniu w ambasadzie była ryżanka? Na ryżankę natknąłem się w jakiejś powieści. Jednak dopiero kilka kartek dalej wydało się, że ryżanka to nie zupa, ale… mieszkanka Rygi. Dlaczego mieszkanka Rygi miałaby być ryżanką, a nie na przykład ryganką? Czy to jest faktycznie poprawne? Brzmi nieco cudacznie.
  • sędziwszy czy bardziej sędziwy?
    30.05.2013
    30.05.2013
    Chciałam poprosić o rozstrzygnięcie, która forma stopnia wyższego wyrazu sędziwy jest poprawna: czy forma sędziwszy, czy też forma bardziej sędziwy. Słownik Doroszewskiego podaje, że częstsza jest forma opisowa, natomiast przeszukiwanie internetu utwierdza w przekonaniu, że forma sędziwszy jest częstsza. USJP oraz WSO nie podają przy haśle sędziwy żadnych rozstrzygnięć dotyczących tej kwestii.
    Bardzo dziękuję za pomoc i pozdrawiam!
    Katarzyna
  • Spójnik żeby

    13.05.2024
    13.05.2024

    Jaka forma zdania jest poprawna:

    „Żebyś była szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”

    czy

    „Żeby być szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”?

    Jeśli obie są poprawne, to czy są jakieś preferencje jednej formy ponad drugą w konkretnych przypadkach?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego