wątpiący
  • dOP, cęgosz?
    4.04.2005
    4.04.2005
    Mam dwa nurtujące mnie wątpliwości. 1. Czy jeśli skrót składający się z kilku liter, pierwsza mała, pozostałe wielkie (np. dOP – Dywizjon Okrętów Podwodnych), umieścimy na początku zdania, to zapiszemy DOP czy dOP? W pierwszym przypadku może przekłamywać treść swojego przesłania?! 2. Skorki to cęgosze – czy zatem istnieje słowo cęgosz w liczbie pojedynczej?
    Z poważaniem, G. Chomicz
  • Egzonomia 

    5.01.2021
    5.01.2021

    Szanowni Państwo, w tłumaczeniu tekstu spotkałam się ze słowem egzonomia jako przeciwieństwo słowa autonomia. Czy słowo to funkcjonuje (jest używane) w języku polskim jako dopuszczalne?


    Z wyrazami szacunku

    Marzena

  • etykietaż
    2.11.2004
    2.11.2004
    Szanowni Państwo,
    czy w języku polskim istnieje słowo etykietaż? Pracuję w muzeum i w moim środowisku używa się tego słowa na określenie etykiet pod obiektami, np. „Wystawa gotowa, do zrobienia jeszcze tylko etykietaż”. Intuicyjnie wywodzę to z francuskiego, i piszę, jeśli muszę, np. w kosztorysie wystawy, przez ż z kropką. Ale może to słowo w polszczyźnie w ogóle nie istnieje?
    Z poważaniem,
    Iwona
  • Farna po raz drugi
    6.07.2011
    6.07.2011
    Witam,
    chciałbym wrócić do kwestii poruszonej przez Państwa w niniejszej odpowiedzi. Według słownika ortograficznego PWN odmianę przymiotnikową mają tylko nazwiska żeńskie zakończone na -owa oraz te, które pochodzą od przymiotników. Czy fakt, że przymiotnik farny (od fary) w zasadzie wyszedł z użycia, nie jest wystarczającym powodem, by nazwisko Farna odmieniać zgodnie z wzorcem rzeczownikowym?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • Formy rzeczownika miesiąc po liczebnikach

    29.03.2021
    29.03.2021

    W aplikacji komputerowej tłumaczonej z języka angielskiego potrzebne jest przetłumaczenie słowa Months (miesiące).

    Problem polega na tym, że słowo to musi zostać użyte dla wszystkich przypadków liczby mnogiej, no a w języku polskim mamy 3 miesiące ale już 5 miesięcy.

    Czy w tej sytuacji zapis „miesiące(-ęcy)” jest właściwy? Estetycznie nie wydaje mi się „ładny” Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

    Rafał Święch

  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • głoski miękkie
    6.02.2004
    6.02.2004
    Mam dziecko w pierwszej klasie szkoły podstawowej, bardzo trudno mu rozróżnić spółgłoski miękkie. W jaki najprostszy sposób można byłoby mu to wyjaśnić?
  • Ile słów liczy język polski
    26.10.2004
    26.10.2004
    Pojawiło się już w tym serwisie pytanie, ile słów używa przeciętny Polak. Nie mogłam się jednak doszukać, ile słów w sumie liczy język polski. Pozdrawiam.
  • Imię róży

    4.02.2011
    4.02.2011

    Witam serdecznie.

    Moje wątpliwości dotyczą pisowni tytułu książki Umberto Eco – czy Imię Róży? Widziałam oba warianty zarówno w opracowaniach, jak i na okładkach filmów DVD (ekranizacja J. J. Annauda). Jak być powinno? Bardzo dziękuję za pomoc.

    Pozdrawiam.

  • imiona postaci i obiektów literackich – po raz drugi
    21.03.2008
    21.03.2008
    Czy Królewna Śnieżka, Żabi Król i Czarodziejskie Źródło pisze się z dużej czy małej litery?
    Czas w baśni jest nieokreślony. Mówi się wtedy: za siódmą górą, za siódmą rzeką. Baśnie bywają różne. Występują w nich postacie fantastyczne: Żabi Król, Śpiąca Królewna, krasnoludki, wróżki, smok mający siedem głów, mówiące ludzkim głosem jaskółki, wróble i słowiki. Są też czarodziejskie przedmioty, np. Czarodziejskie Źródło. Każda baśń uczy, jak ludzie powinni postępować w życiu.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego