-
witkacyzmy9.04.20089.04.2008Szanowni Eksperci!
Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
Monika Czarnota -
Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze
21.12.201821.12.2018Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).
Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):
Środki zaradcze w przypadku niewykonania
pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.
Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.
W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?
-
Canonical10.05.201410.05.2014Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy prawidłowej odmiany nazwy firmy Canonical, przede wszystkim formy w dopełniaczu –Canonicala, czy Canonicalu. Analogia do słowa Intel zdaje się wskazywać, ze Canonicala. Jednakże jestem przekonany, że w tym przypadku to błąd i powinno się mówić Canonicalu (jak Juventusu, Nepalu, Interpolu, Continentalu, Londynu). Forma Canonicala w moim odczuciu brzmi równie pokracznie, co motora. Proszę zatem o rozstrzygnięcie poparte Państwa autorytetem.
-
celebryt21.03.200921.03.2009Cytat z jakiegoś felietonu: „Celebryt – kolejny potworek językowy pojawiający się w mediach”. Czy rzeczywiście jest to potworek, czy przeciwnie – zgrabnie zaadaptowane, potrzebne słowo? Pisząc „potrzebne”, mam na myśli to, że nie istnieje inne polskie słowo na nazwanie tego samego. Ale może istnieje? Jak Szanowna Poradnia ocenia celebryta i celebrytkę?
-
Cieszyć się powodzeniem i języczek u wagi5.10.20185.10.2018Szanowni Państwo,
nurtuje mnie, czy zwrot cieszyć się powodzeniem jest poprawny? W Słowniku języka niby-polskiego z 1978 roku autorstwa Walerego Pisarka natrafiłam na ten zwrot (jak również inne: cieszyć się zdrowiem / popularnością) wymieniony wśród pozostałych „rażących poczucie językowe”, niepoprawnych.
Poproszę również o rozwianie wątpliwości dotyczące zwrotu języczek u wagi – czy oprócz dosłownego ma on także znaczenie przenośne? Co oznacza, w jakich sytuacjach się go używa?
Dziękuję.
-
depresyk?25.02.201125.02.2011Szanowni Państwo,
Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regres… Depresyk? Depresista?
Z poważaniem,
Ł.Bielecki
-
Dostać okresu 13.12.20238.01.2018Jaka jest poprawna odmiana: dostałam okres czy dostałam okresu?
To chyba zależy, jak się podejdzie do temu czy jako okres traktujemy jako „prezent” od kogoś i wtedy jest okres, czy jako dolegliwość, wtedy okresu. Tak więc, która forma jest poprawna, czy może obie są w zależności, czy taktujemy okres jako dobry znak czy dolegliwość?
Pozdrawiam :)
-
harfiarz i harfista12.05.200912.05.2009Dzień dobry!
Spotkałam się z rozróżnieniem: harfiarz – człowiek grający na harfie celtyckiej oraz harfista – człowiek grający na zwykłej harfie. Chciałam się spytać o jego zasadność.
Pozdrawiam -
Ivo3.02.20033.02.2003Jak odmieniać imię Ivo? Kolega w pracy nosi takie imię i powstała dyskusja wśród pracowników na temat jego odmiany. Mistrz ortografii Maciej Malinowski w jednym z artykułów twierdzi, że powinno się mówić np.: „Mówię o Ivonie N.”. Natomiast Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje: „Wywiad z Ivo N.”. W Państwa poradni można znaleźć tę pierwszą odmianę. Jak jest poprawnie?
PS: Sprawa jest poważna, ponieważ koledzy założyli się o, powiedzmy, dużą ilość piwa. -
Jak rozpoznać przypadki?17.11.201317.11.2013Szanowny Panie Profesorze,
moje pytanie dotyczy określania form gramatycznych w zdaniu. Jeżeli mamy w zdaniu np. dwa rzeczowniki, to dlaczego przy określaniu przypadka jeden jest np. w mianowniku, a drugi w bierniku? Jak rozpoznać te zależności?