Szanowni Państwo,
Niestety nie znalazłam w słownikach odmiany nazwisk angielskich Knox i Marnix (w obu przypadkach x na końcu się czyta). Proszę o podanie poprawnej pisowni tych nazwisk w dopełniaczu, narzędniku i miejscowniku.
Z poważaniem
Izabela Mika

Mam pytanie dotyczące konstrukcji nie coś, ale coś. Czy powinienem powiedzieć: „Nie kupiłem forda, ale opla” czy „Kupiłem nie forda, ale opla”? Ta druga brzmi sztuczniej, ale orzeczenie nie jest zaprzeczone, tak jak w 1. zdaniu, w którym można by dopatrzyć się związku nie kupiłem opla, mimo że w zdaniu chodzi o sens przeciwny! Czy więc elipsa w 1. zdaniu jest dopuszczalne, czy należałoby powtórzyć orzeczenie, tyle że bez negacji?

Witam i od razu przechodzę do pytania: Jak odmienia się słowa obcego pochodzenia, zakończone na x? Jest na przykład lek o nazwie stilnox – szukam informacji o stilnoksie czy (jak upiera się mój znajomy polonista) o stilnoxie? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem,
Anna Popis-Witkowska

Szanowni Państwo,
nurtuje mnie kwestia pisowni wielką literą w odniesieniu do niektórych książkowych podtytułów: takich, które nie są pisane po kropce, a są poprzedzane słowem czyli. Na przykład: „Julia, czyli Nowa Heloiza”, „Zmierzch bożyszcz, czyli Jak filozofuje się młotem”, „Justyna, czyli Niedole cnoty”. Spotkałam się z przypadkami zapisu wielką i małą literą. Czy są też jednoznaczne reguły dotyczące stawiania przecinka w takich tytułach?
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam

Witam,
w jakim przypadku powinny być użyte rzeczowniki w następujących zdaniach: „Takie zjawisko nosi nazwę «non-dysfunkcja» / «non-dysfunkcji»”, „Badacz ten wprowadził nazwę «mongolizm» / «mongolizmu»”? Proszę o uzasadnienie.

1. Ułamki zwykłe

Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

• dwadzieścia dwie piętnaste,
• czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
• sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

czy też

• dwadzieścia dwa piętnastych,
• czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
• sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

2. Nierówności

x – 12 < 3

x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

x < 15

x mniejszE od piętnastu

czy

x mniejszY od piętnastu.

3. Nierówność z ułamkiem

3x < -5/12

trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

czy też

trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.

3x < -1/12

trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście

4. Nierówność z sumą

5x < 23 + 11

pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

czy też

pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście

5. Przedziały

x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

czy też

x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.

6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?

7. Zwrot

Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

Czy też

Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…

8. Miary kątów

Chodzi o odmianę miar kątów.

25 stopni, ale

22, 23, 24 stopnie?

Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

Witam,

Wraz z najlepszą koleżanką sprzeczamy się nieco o następującą kwestię:

Czy jeśli osoba zmarła a przypada jej data urodzin, to która forma jest poprawna:

- Osoba X ma dziś urodziny

- Osoba X miała dziś urodziny

- Osoba X miałaby dziś urodziny

Podobnie, jak sprawa ma się w przypadku czasownika "obchodzić":

- Osoba X obchodzi dziś urodziny

- Osoba X obchodziła dziś urodziny

- Osoba X obchodziłaby dziś urodziny

Szanowni Państwo,
Będę wdzięczny za pomoc w określeniu prawidłowej odmiany nazwy mojej macierzystej firmy. Czy wyraz Cezex można odmieniać Cezex – Cezexu bądź Cezex – Cezex-u (a może Cezex'u), czy poprawna jest wyłącznie odmiana Cezex – Cezeksu. Gdzie znajdę reguły określające odmianę nazw własnych o obcym brzmieniu?
Z góry dziekuję za wszelkie wskazówki.
Z poważaniem,
Tomasz Górecki

Szanowni Państwo,
w tekstach matematycznych pojawia się często zdanie typu
Funkcja f ma tę własność, że dla każdego s in S, x in A(f(s)) (in zastępuje symbol należenia),
które należy czytać:
„Funkcja f ma tę własność, że dla każdego elementu s ze zbioru S element x należy do zbioru A(f(s))”.
Po rozwinięciu widać, że nie ma składniowego uzasadnienia dla przecinka między s in S a x in A(f(s)), ale w wersji z symbolami jego brak zakłóca czytelność. Czy w takim razie stawiać go tam, czy nie?

Mam pytanie dotyczące spolszczenia z -x na -ks w odmianie. Czy ta zasada dotyczy tylko nazw? Bo szukając odpowiedzi na to pytanie znalazłam dwie porady, w których jako przykłady podaje się nazwy lub nazwiska (Hortex, Hendrix)
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-czy-ks-przed-koncowka;2242.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-na-koncu-wyrazu;9378.html
A jak odmienić należy słowo slowfox?

Będę wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Monika Kwiatkowska