z-zasady
  • czasownik z się, gerundium bez się
    9.09.2013
    9.09.2013
    Dla czasowników używanych wyłącznie z się USJP podaje gerundia też z się. Niektóre takie gerundia bez się można znaleźć w słownikach, ale już jako hasła rzeczownikowe, np. zakochanie, spóźnienie, pośliźnięcie, sztachnięcie. A co z pozostałymi? Czy bez się można np. powiedzieć: „Z sąsiedniego pokoju dobiegało chichranie”? Czy bez się mogą być używane takie wyrazy, jak wygramolenie, odkłanianie, kitwaszenie, zrelaksowanie, namyślenie, wstydzenie, wymądrzanie, załzawienie, dąsanie…?
  • Interpunkcja zdań złożonych podrzędnie z frazeologizmem

    2.11.2016
    2.11.2016

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie w związku z tą poradą. Intuicyjnie odbieram zdanie Wybieraj z czego chcesz jako zbudowane inaczej niż Rób, co chcesz, ale nie potrafię ściśle uzasadnić, w czym pierwsze jest „składniowo gorsze” od drugiego, co prowadzi do kolejnych problemów interpunkcyjnych. Np. Jedźmy, dokąd chcesz, prawda? Ale czy już Zabierz komputer dokądkolwiek chcesz?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • jeszcze raz o nie z imiesłowami
    4.05.2008
    4.05.2008
    Jaka jest poprawna pisownia nie korzystającą czy niekorzystającą? Przykładowy kontekst: „Trudno wyobrazić sobie firmę odnoszącą sukces nie korzystającą z profesjonalnego doradztwa prawniczego”.
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję za odpowiedź.
    Z Poważaniem,
    Robert Mercik
  • kłopoty z bibliografią
    5.03.2008
    5.03.2008
    Szanowni Państwo!
    Proszę o informację, jaką zasadę opisu należy przyjąć w bibliografii załącznikowej w zapisie nazwiska autorki, która podpisuje swoje publikacje albo jednym nazwiskiem urobionym od nazwiska męża, albo dwuczłonowym nazwiskiem, np. L. Szczerbicka-Ślęk i L. Ślękowa. Czy należy rozróżnić te nazwiska w kolejnych pozycjach bibliografii (zgodnie z zapisem nazwiska w każdej z wymienianych publikacji), czy też wymienić dwuczłonowe nazwisko tylko w 1. pozycji, a w kolejnych wpisać tejże?
  • konstrukcje z liczebnikami
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
    a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
    b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
    c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
    d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
    Serdecznie pozdrawiam
    Grzegorz M.
  • łamać reguły albo zasady

    3.04.2023
    3.04.2023

    Która forma jest (bardziej) poprawna: „Reguły są po to, żeby je łamać” czy „Zasady są po to, żeby je łamać”?

    Dziękuję!

    D.

  • Narracja razem z przytoczeniem wypowiedzi
    11.02.2016
    11.02.2016
    J. Podracki w Słowniku interpunkcyjnym… (PWN, 1998, seria z krukiem, str. 20) wspomina o możliwości stosowania przecinka bezpośrednio po pytajniku, jednak wśród zamieszczonych tamże przykładów nie znalazłem takiego, który by rozwiał wątpliwości co do oceny takiego zapisu:
    Wszedłem do pokoju, było ciemno, co robisz?, usłyszałem, rozejrzałem się.
    Czy taka interpunkcja (choć z pewnością nie wzorcowa) jest akceptowalna?
  • Nie z imiesłowami

    19.09.2022
    19.09.2022

    Dzień dobry.

    Czy „nie” z imiesłowami przymiotnikowymi wciąż można pisać oddzielnie w pewnych przypadkach z tzw. świadomością językową (zgodnie z uchwałą Rady Języka Polskiego: https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=73:pisownia-qnieq-z-imiesowami-przymiotnikowymi&catid=43:uchway-ortograficzne&Itemid=59), czy może już ta zasada odeszła do lamusa i taka pisownia jest traktowana jako błąd?

  • nie z imiesłowami po raz kolejny
    24.01.2011
    24.01.2011
    Proszę o jasną odpowiedź, jak zapisać nie z imiesłowem poprzedzonym słowem nigdy: nigdy nie widziany czy nigdy niewidziany? Czy są to wyjątki (tak jak np. konstrukcje: ani nie widziany, ani nie słyszany) i tylko pisownia rozłączna jest poprawna? Dodam, że omawiane przypadki występują w obszernej publikacji, w której w pozostałych sytuacjach nie z imiesłowami w funkcji czasownikowej konsekwentnie zapisywane jest łącznie.
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Gabriela Niemiec
  • nie z przymiotnikami
    11.02.2004
    11.02.2004
    W podręczniku do języka polskiego był kiedyś reportaż pt. „Rolnik rolnikowi nie równy”. W późniejszych wydaniach zapisano nierówny. Słownik Taszyckiego i Jodłowskiego zaleca, by z przymiotnikami w funkcji orzecznika nie pisać rozdzielnie. Czy zasada ta nadal obowiązuje?
    Proszę o wyjaśnienie i o garść przykładów.
    Halina Mastalska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego