za-moich-czasów
  • Niekończąca się historia z przyimkiem za
    16.10.2018
    16.10.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna Poradnio,
    piszę odnośnie wyrażeń czasu, bo nie jest to dla mnie całkowicie jasne.
    Czy kontekst może modyfikować znaczenie zwrotu za rok, za dzień, jako po tym roku, po tym dniu, za tym rokiem. Nie tylko za rok jako za 365 dni.

    Zwrot kolega jest starszy o dwa lata, a w prawdzie jest mniej bo nie ma dokładnego roku. Czy zwroty w sprawach różnicy wieku odnosić do RÓŻNIC ROKU, ROCZNIKOWO?

    POZDRAWIAM
  • Dziękuję za fatygę
    15.04.2008
    15.04.2008
    Czy wyrażenie „Dziękuję za fatygę” jest neutralne, czy potoczne? Jeśli w sytuacji zawodowej piszę maila do osoby w tej samej firmie, zaczynam maila od Dzień dobry, potem proszę o wykonanie czynności, która należy do codziennych obowiązków tej osoby (korekta raportu w systemie z powodu mojego błędu), to czy na końcu można napisać „Dziękuję za fatygę”? Zastanawiam się, czy to nie brzmi trochę śmiesznie… Jaka jest Państwa opinia? Dziękuję i pozdrawiam.
    Agnieszka
  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • mój facet czy mój mężczyzna?
    29.10.2007
    29.10.2007
    Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

  • czas przeszły trybu warunkowego
    6.02.2012
    6.02.2012
    Szanowny Panie, Szanowna Pani,
    zastanawia mnie tryb przypuszczający w cz. przeszłym. Normalny tryb przyp.: „Jeśliby/Gdyby/Jakby był taki mądry, toby poradził/poradziłby sobie sam”. Jak wygląda cz. przeszły tego trybu? Czy można odłączyć infiks -by- w nadrzędnej części zdania: „Jeśliby był taki mądry, to byłby poradził sobie sam”? Ciekawi mnie też, czy można łączyć w jednym zdaniu tryb przyp. różnych czasów (lecz zgodny z logiką).
    Wyrazy uszanowania
  • Czas względny przyszły w języku polskim?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Czas zaprzeszły uznaje się za formę historyczną. Czy istniała kiedykolwiek analogiczna i podobnie archaiczna w brzmieniu odmiana czasu przyszłego? Coś z obszarów czasu przyszłego złożonego? Taka mianowicie z czasownikiem dokonanym. Przykład: Ona będzie go polubi.
  • Czasy w zdaniu 

    19.06.2021
    19.06.2021

    Zmiana czasu w obrębie zdania.


     

    Wzięłam głęboki wdech i wyobraziłam sobie, że stoję nad wodospadem. Obraz ten był tak żywy, że niemal poczułam, jak do moich nozdrzy wdziera się zapach wilgotnego powietrza, a do uszu dociera szum spływającej kaskadami wody.


    Czy w podanych wyżej zdaniach zamiana czasu z przeszłego na przyszły jest właściwa, czy w całości powinien być jednak użyty czas przeszły?

    Jak to dokładnie jest z tą zamianą czasu w obrębie zdania? Kiedy ona jest uzasadniona, a kiedy nie?

  • czas zaprzeszły a tryb przypuszczający
    30.06.2004
    30.06.2004
    Czas zaprzeszły w języku polskim jest już właściwie prawie nie używany, jego użycie może brzmieć dziwnie. Czy można go już uznać za formę historyczną, czy też użycie go nadal jest zgodne z normą języka polskiego? Czy można powiedzieć byłbym zjadł, czy raczej jedynie zjadłbym?
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego