zachować
  • sfrazeologizowane zdania podrzędne
    29.04.2013
    29.04.2013
    Czy w następujących zdaniach potrzebne są przecinki: „Zachował się jak należy”, „Całkiem prosto jak widać”.
    Dlaczego?
  • skrzynka Skinnera

    27.01.2023
    27.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy można na gruncie języka polskiego uzasadnić skutecznie tłumaczenie „Skinner box” (a. „operant conditioning chamber”) jako "komorę sprawczą"?

    Wg SJP „sprawczy” «będący przyczyną czyjegoś zachowania». Zasadniczo, aparatura ta jest „przyczyną zachowania się” badanych zwierząt, jednak w eksperymentach chodzi raczej o same zwierzęta i ich zachowania tzw. sprawcze ("operants"). Czy "komora sprawcza" ma uzasadnienie?

    Z poważaniem

  • Stopień „obcości” zapożyczenia leksykalnego

    24.04.2024
    24.04.2024

    Szanowni Państwo,

    jaką należy przyjąć metodę przy decydowaniu, które wyrazy obcego pochodzenia są wciąż na tyle obce w odbiorze użytkowników języka, że należy zapisywać je w tekście kursywą? Chodzi mi przede wszystkim o zapożyczenia z języka angielskiego takie jak: feedback, coaching czy gaslighting, które zyskały na popularności szczególnie w pewnych branżach, a mimo to wciąż brzmią dość obco.

  • ty tępy buraku
    8.06.2010
    8.06.2010
    Jeden z moich pracowników, uprawnionych do kontroli kierowców, po podejściu do kierowcy, wylegitymowaniu się i przedstawieniu celu kontroli usłyszał w odpowiedzi sformułowqanie ty tępy buraku. Na firmę przewozową została nałożona kara, jednak jej prezes odwołuje się od niej twierdząc, że to sformułowanie „nie jest tożsame z aroganckim zachowaniem”. Proszę o opinię jak jest w rzeczywistości.
    Bardzo dziękuję za udzielenie ewentualnej odpowiedzi.
    Jerzy Dobaczewski
  • volksdeutsch i reichsdeutsch
    4.03.2014
    4.03.2014
    Jak zdaniem Państwa należy zapisać w polskim tekście słowo Reichsdeutsch? Kierując się analogią do volksdeutscha (folksdojcza), powinniśmy wybrać małą literę, ale z drugiej strony Reichsdeutsch jest znacznie mniej przyswojony i to sugerowałoby zachowanie majuskuły. Co jednak w sytuacji, gdyby Reichsdeutsch i volksdeutsch mieli wystąpić obok siebie? Czy nie wyglądałoby to na ortograficzną niekonsekwencję?
  • Wielka litera w tekstach prawnych
    22.05.2018
    22.05.2018
    Szanowni Państwo,
    piszę pracę magisterską, omawiam pewien wzorzec umowy ubezpieczenia, zawieranej na podstawie konkretnych ogólnych warunków ubezpieczenia. Dla ujednolicenia znaczenia pewnych określeń, którymi posługuje się w dokumencie firma ubezpieczeniowa, zawarto w nim definicje oznaczone wielkimi literami. Czy mogę ich użyć, podając źródło (cyt. definicji) oraz posługiwać się nimi w dalszej części pracy pisząc je wielką literą, aby zachować jednolity przekaz?

    Z poważaniem,
    A. Wrońska
  • X i Y czy Y i X?
    21.06.2007
    21.06.2007
    Zastanawiam się która forma jest poprawna: „(…) za bardzo dobre wyniki w nauce i wzorowe zachowanie” czy „(…)za wzorowe zachowanie i bardzo dobre wyniki w nauce”? Od czego to zależy? Pozdrawiam.
  • zapomnieć i zapamiętać
    28.01.2015
    28.01.2015
    Szanowni Państwo,
    dlaczego wyraz zapominać oznacza wyrzucanie czegoś z pamięci, a nie utrwalanie, jak podobne słowo w języku rosyjskim? W przypadku słowa zapamiętać przedrostek za ma przecież odwrotną funkcje.
    Z wyrazami szacunku
    Michał
  • Algorytm zeszytowoszkolny / szkolnozeszytowy
    1.06.2016
    1.06.2016
    Czy algorytmy właściwe lekcjom matematyki, czyli pojawiające się w zeszytach szkolnych, to algorytmy szkolnozeszytowe, czy zeszytowoszkolne? Wydaje mi się, że pierwsza wersja, bo skoro przymiotnik pochodzi od wyrażenia złożonego z rzeczownika i określającego go przymiotnika, to potem ten określający przymiotnik powinien się znaleźć na pierwszym miejscu złożenia, jako człon określający. Z drugiej strony przykład prawnoautorskiego (porada nr 13186) pokazuje, że nie zawsze się tak postępuje.
  • anulować
    29.10.2013
    29.10.2013
    Dzień dobry,
    natknąłem się na wyraz anulowywanie. Czy to błąd? Czy czasownik (i rzeczownik odczasownikowy) anulować może mieć formę niedokonaną, podobnie jak np. zachować/zachowywać (zachowanie/zachowywanie), dostosować/dostosowywać (dostosowanie/dostosowywanie)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego