Czy w dialogu powieściowym dopuszczalne jest stosowanie znaku pauzy na końcu urwanej kwestii (jako jedynego znaku interpunkcyjnego)? Chodzi o sytuację, gdy jedna osoba przerywa drugiej. Utwór jest tłumaczony; w oryginale angielskim stosowany jest zarówno wielokropek (gdy postać zawiesza głos), jak i myślnik (gdy wypowiedź zostaje gwałtownie przerwana). Wydaje mi się, że zasada nr 393 SO PWN dopuszcza takie użycie („…wielokropek może być zastępowany przez […] myślnik”).

Szanowni Państwo,
nurtuje mnie słowo bezczelny. Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (np. Sąsiad miał czelność włączyć wiertarkę o północy). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?

Pozdrawiam serdecznie,
Małgorzata Najder

Czas zaprzeszły uznaje się za formę historyczną. Czy istniała kiedykolwiek analogiczna i podobnie archaiczna w brzmieniu odmiana czasu przyszłego? Coś z obszarów czasu przyszłego złożonego? Taka mianowicie z czasownikiem dokonanym. Przykład: Ona będzie go polubi.

Od dłuższego czasu zastanawia mnie pewna rzecz. Coraz częściej spotykam się z tym, że zamiast gdy używa się jak, np.
Jak szłam ulicą, zaczął padać deszcz
zamiast
Gdy szłam ulicą, zaczął padać deszcz itd.
Bardzo mnie to mierzi, jednak nie poprawiam nikogo, ponieważ nie wiem, czy jest to poprawne czy nie.
Bardzo prosiłabym o odpowiedź, ponieważ chciałabym wiedzieć, czy faktycznie jest to błąd, czy może jestem po prostu przewrażliwiona.
Pozdrawiam!

Szanowna Poradnio!
W moim pytaniu pozwolę sobie na element polemiczny – jeśli nie mieści się to w formule Poradni, proszę zasygnalizować, a więcej nie będę. Rzecz dotyczy tworzenia nowych wyrażeń. Otóż odpowiadając na jedno z pytań, Poradnia odradza stosowanie przymiotnika kliencki, gdyż nie zyskał on szerszego rozpowszechnienia, chociaż konstrukcja tego wyrazu jest nienaganna, analogiczna do chyba dość już powszechnego przymiotnika abonencki. Z drugiej strony Poradnia akceptuje wyraz bazodanowe, którego konstrukcja jest „osobliwa”, uzasadniając to jego kilkunastoletnią obecnością w użyciu. Kiedyś jednak ta obecność się zaczęła i dlaczego nie zacząć rozpowszechniać pożytecznego i poprawnego przymiotnika kliencki? I ogólniej: komu wolno zacząć rozpowszechnianie nowego poprawnie skonstruowanego wyrażenia.
Pozdrawiam.
Z.C., Warszawa

Dzień dobry,
Mam pewien dylemat dotyczący stawiania przecinków. Niestety nie udało mi się znaleźć odpowiedzi w internecie.
Dlatego zwracam się do Waszej Poradni.
Która forma jest poprawna?
a) Zaczęłam iść w stronę budowli, licząc że skonam w jej wnętrzu samotnie i w spokoju.
b) Zaczęłam iść w stronę budowli, licząc, że skonam w jej wnętrzu samotnie i w spokoju.
c) Zaczęłam iść w stronę budowli licząc, że skonam w jej wnętrzu samotnie i w spokoju.
Pozdrawiam.

Szanowni Państwo!
Moje pytanie dotyczy stosowania wielkich liter po wielokropku i znaku zapytania. Podobno czasami można użyć małej litery. Podam zdania, co do których prosiłbym o opinię w tej kwestii:
1. No cóż… zobaczymy/Zobaczymy, jak to będzie.
2. Są trzy nurtujące kwestie: jak długo to potrwa? ile trzeba zapłacić? kto się odważy? (Kolejne pytania dużą czy małą literą?).

Jeśli to możliwe, prosiłbym także o szersze wyjaśnienia dot. tych kwestii.

Szanowni Państwo,
czy dopuszczalne są sytuacje, w których przecinek bezpośrednio poprzedza pojedyncze wyrazy i jednocześnie bezpośrednio następuje po nich? Przykłady konstrukcji, która sprawia mi kłopot:

Choćby na dworze był sztorm, tu, w moich czterech ścianach, nigdy go nie słychać.
Ponieważ list miał być długi, Piotruś, pisząc, jakby tracił zapał.

Serdecznie dziękuję za odpowiedź.

W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar

Jest pewna grupa wyrazów, które można utworzyć według schematu ndk -> dk -> ndk, np.:

bezcześcić (ndk) -> zbezszcześcić (dk) -> zbezczeszczać (ndk)
trzeźwieć (ndk) -> wytrzeźwieć (dk) -> wytrzeźwiać (ndk)

Czy taka wtórna niedokonaność różni się jakościowo / znaczeniowo od pierwotnej? Czy tego typu wyrazy były kiedyś błędami językowymi (choćby jako naruszające zasadę ekonomii języka)? Na przykład (wy)regul(owyw)uje to trzy całkowicie zbędne sylaby.