-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
Sałatka a surówka 30.01.201830.01.2018Intryguje mnie pewna kwestia: czy z punktu widzenia językowego sałatka i surówka to to samo? Czy można używać tych słów zamiennie? A może sałatka ma szersze znaczenie i podobnie jak każdy kwadrat jest prostokątem, a nie każdy prostokąt jest kwadratem to analogicznie każda surówka jest sałatką, a nie każda sałatka jest surówką?
Pozdrawiam
Zuzanna Janosz
-
samogłoski pochylone w dialektach24.12.200724.12.2007Wyjaśnij zjawisko, w którym wyrazy z literami a i e artykułowane są jako [o] i [y]. Podaj przykłady i wyjaśnij to ciekawie i naukowo.
-
savoir vivre a ortografia25.11.201025.11.2010Witam Państwa!
Chciałbym zadać pytanie dotyczące pisowni zwrotu Drodzy Gubinianie bądź Drodzy gubinianie. Znam zasady pisowni dotyczące nazwy mieszkańców miast i nie mam wątpliwości, iż gubinianie piszemy małą literą, mam pytanie dotyczące pisowni w zwrocie Drodzy… -
składanie równań matematycznych3.01.20113.01.2011Szanowni Państwo,
proszę o informację, czy w zapisie równania matematycznego znaki: =, +, -,: mogą zostać na końcu linijki, czy powinny być powtórzone w następnej. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam -
skrót od doktorka26.02.201326.02.2013Czy stawiać kropkę w przypadkach zależnych skrótów mgr, dr odnoszących się do kobiet używających w odniesieniu do siebie form magisterka, doktorka?
Dziękuję.
Weronika Grzanka
-
Skrót r. w nagłówku zarządzenia19.10.201819.10.2018Dzień Dobry,
czy NIEstosowanie r. bądź roku, np. po wyrażeniu zarządzenie z dnia 8 lipca 2016 jest błędem? W pełnej dat polskiej edycji Britanniki nie stosowaliśmy „r” wcale…
Pozdrawiam
Sławomir Plewa
-
słownictwo pochodzenia obcego
14.10.202314.10.2023Chciałbym zapytać o statystykę pochodzenia słownictwa języka polskiego (tutaj britannica.com/topic/English-language/Vocab dla j. ang.). Wyobrażam sobie, że to bardzo trudne zadanie oszacować taką „ogólną” etymologię ale może ktoś już próbował?
Hipoteza – większość słów ma źródło „słowiańskie” (nieformalnie – chodzi o grupę języków słowiańskich a może SCS?). Problem zapewne można rozpatrzyć na trochę bardziej ogólnym poziomie podrodziny języków bałtosłowiańskich.
Z poważaniem
Dobromił Pszenny
-
Służba zdrowia a ochrona zdrowia
10.01.2022Proszę o wyjaśnienie, czy terminem służba zdrowia można określać system ochrony zdrowia.
-
służebny25.10.201425.10.2014Szanowni Państwo!
W Poradni znalazłem określenie służebny tylko pośrednio, natomiast nadal mnie ono intryguje. Zadam więc konkretne pytanie: czy zdania poniżej są idealnie poprawne z punktu widzenia WSPÓŁCZESNEJ polszczyzny (nie piszę powieści historycznej)?
1. Jestem służebny.
2. Jestem służebnym.
Z poważaniem
W.M.