zagadnienie
  • USA kontra SZA
    28.03.2018
    28.03.2018
    Szanowni Państwo!
    Nurtuje mnie pytanie, dlaczego w języku polskim skrót od nazwy państwa Stany Zjednoczone Ameryki Północnej został przyjęty z języka angielskiego (USA)? Mamy dolar USA (amerykański), a nie dolar SZAP; w innych znanych mi językach słowiańskich działa właśnie taka zasada. Także skróty RFN (Republika Federalna Niemiec), NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna) wskazują na to, że tworzymy je od nazw funkcjonujących w języku polskim, skąd zatem wyjątek dla USA?
  • usłyszeć zarzuty
    14.10.2013
    14.10.2013
    Ponieważ w mediach natrętnie pojawia się zwrot usłyszeć zarzuty (o przestępstwo), zastanawiam się, czy jest on w 100% poprawny. W końcu nie wiadomo, czy skazany na pewno zarzuty usłyszy bądź usłyszał (to bowiem zależy od stanu jego narządu słuchu, koncentracji uwagi itp.), natomiast można powiedzieć, że zarzuty zostaną czy zostały mu postawione, wysunięte, wytoczone itp. Czy rozumuję słusznie i czy moja troska o zwiększoną różnorodność frazeologiczną nie jest przejawem puryzmu?
  • Używam kleju
    5.05.2020
    5.05.2020
    Nie znalazłem w Poradni odpowiedzi na frapujące mnie zagadnienie odnośnie zaimka który (którego). Zdanie Użyję kleju, który pozostawia ostry zapach nie budzi wątpliwości, lecz gdy zacznę zdanie od podmiotu, zwątpienie narasta:
    1. Klej, który użyję, pozostawia ostry zapach.
    2. Klej, którego użyję, pozostawia ostry zapach.
    Który wariant jest prawidłowy?
    Z wyrazami szacunku.
  • vanderwaalsowski

    22.01.2021
    22.01.2021

    Tworząc przymiotniki od nazwisk obcojęzycznych, człon pochodzący od nazwiska zapisuje się tak, by polskimi głoskami móc odzwierciedlić oryginalną wymowę, albo zachowuje się oryginalną pisownię. Pierwszy sposób stosuje się szczególnie w przypadku nazwisk złożonych z wielu słów. Mamy zatem „bajkę lafontenowską”, ale już „ciecz niutonowską/newtonowską”. Jak zatem utworzyć przymiotnik od nazwiska van der Waals? Czy w myśl niderlandzkiej fonetyki powinniśmy mówić o oddziaływaniach fanderwaalsowskich?

  • warianty strony biernej
    11.09.2012
    11.09.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie odnośnie rożnicy w tworzeniu konstrukcji biernej przy użyciu słów: być/zostać + imiesłów. Jaka jest np. różnica w zdaniach „Mur został zbudowany z cegły”, „Mur jest zbudowany z cegły”? Albo w zdaniach „Rada zostanie powołana przez burmistrza”, „Rada będzie powołana przez burmistrza”? Kiedy i dlaczego bardziej uzasadnione jest wybranie jednej z tych konstrukcji?
  • w internecie
    5.01.2023
    10.04.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ryszard T.
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • W przypadku (,) gdy
    5.07.2018
    5.07.2018
    Dzień dobry,
    mam pytanie o przecinek w wyrażeniu w przypadku (,) gdy w członie inicjalnym. Niektórzy twierdzą, że nie ma na to reguły i że jest to całkowicie uznaniowe, ale jak się w tym połapać? Z poprzednich odpowiedzi Pana Bańko wynikało, że postawienie przecinka przed gdy nie jest błędem, ale za to niepostawienie go może być błędem. Z kolei po członach inicjalnych w języku polskim nie stawia się przecinka. Czy to jest trochę jak dlatego że vs dlatego, że
    dwa różne użycia?
    Pozdrawiam
  • W trakcie trwania
    4.12.2018
    4.12.2018
    Dzień dobry,
    W trakcie trwania – czy to pleonazm, tautologia? Wydaje mi się, że tak, a jednak zwrot jest dość często używany. Będę wdzięczna za rozwianie wątpliwości.
  • w tym temacie
    8.03.2014
    8.03.2014
    Szanowny Panie Profesorze,
    proszę o rozwiązanie moich wątpliwości dotyczących często używanego ostatnio zwrotu w tym temacie (zamiast na ten temat). Dla mnie zwrot ten jest dość rażący, ale czy rzeczywiście jest niepoprawny? Przykład użycia: „Przełomowym artykułem w tym temacie był Test Infected: Programmers Love Writing Tests Kenta Becka i Ericha Gammy — stanowiący znakomite wprowadzenie do zagadnienia i wciąż aktualny” albo „Spotkamy się dzisiaj w tym temacie”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego