zaprzeczenie
  • antybaza
    2.11.2004
    2.11.2004
    Witam. Co oznacza słowo antybaza?
    Dziękuję.
  • anty-Chłopi
    10.05.2012
    10.05.2012
    Szanowni Państwo,
    jak należy zapisać określenia wyrażające to, że jedno dzieło jest całkowitym przeciwieństwem innego? Moje największe wątpliwości wzbudza cudzysłów – powinniśmy pisać anty-Chłopi, anty-„Chłopi” czy „anty-Chłopi”? I co w takich sytuacjach z zaprzeczeniami (lub przedrostkami takimi jak pseudo- czy łże-) tytułów kilkuczłonowych, jak choćby Pan Tadeusz czy Czarodziejska góra?
    Łączę pozdrowienia i dziękuję za odpowiedź
  • Biernik czy dopełniacz?
    13.02.2020
    13.02.2020
    Moje pytanie dotyczy używania słów w bierniku w połączeniu z wyrazami, z którymi zdaje się łączyć forma dopełniacza, jak np.:
    1. użyć mikser (zamiast: użyć miksera)
    2. dotknąć ekran (zamiast: dotknąć ekranu)
    3. próbować wspinaczkę (zamiast: próbować wspinaczki).
    Zdarza się nawet użycie biernika z zaprzeczeniami (np. nie pamiętać datę)! Odnoszę niestety wrażenie, że przez osoby wypowiadające tego typu zwroty jest to traktowane jako przejaw starannego użycia języka. Która forma jest poprawna?
  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • deewolucja

    3.04.2023
    3.04.2023

    Szanowni Państwo,

    jak nazywa się antonim ewolucji? Dewolucja czy deewolucja? Skłaniałbym się ku tej drugiej opcji, z przedrostkiem de-, jak deeskalacja czy deemulgacja, ale zmyliły mnie tytuły książek, które zostały wydane, np. "Dewolucja" M.J. Behego lub "Ewolucja. Dewolucja. Nauka" M. Giertycha, które bynajmniej nie odnoszą się do dewolucji prawnej.

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    stała czytelniczka Poradni

  • Dodatkowe funkcje partykuły nie

    10.01.2021
    10.01.2021

    Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

    Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.


    Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

    Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.


    Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

    Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.


    Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

  • Dopełniacz czy biernik?

    5.07.2021
    5.07.2021

    Czy powiemy: ... te fakty nie są w stanie przekonać tych osób, których .... czy raczej: ... te fakty nie są w stanie przekonać te osoby, które ...

  • dopełniacz partytywny
    17.03.2011
    17.03.2011
    Witam,
    jakim przypadkiem rządzą czasowniki wrzuć lub dodaj. Byłam pewna, że przynależy im dopełniacz – „Wrzuć piłkę do kosza”, „Dodaj sumę składników do…”, a tu w słowniku języka polskiego (PWN) widzę „Dodaj cukru/soli do zupy”? Dlaczego miejscownik i kiedy go stosować – w zaprzeczeniu jest oczywisty – „Nie dodawaj sumy”, „Nie wrzucaj piłki', ale w twierdzeniu? Od kiedy i dlaczego? Nie znalazłam nic na ten temat w uchwałach Rady Języka Polskiego – więc skąd ta zmiana?
    Tatiana Kwaśniewska
  • Dopełniacz po negacji
    16.04.2020
    16.04.2020
    Chciałabym prosić o dopowiedzenie do mojego ostatniego pytania o biernik zmieniający się (lub nie) w dopełniacz przy negacji. Czy przy wszystkich czasownikach to obowiązuje, czy są jakieś ograniczenia? Nie wyobrażam sobie tego z lubić, kupować
  • Dostać okresu
    13.12.2023
    8.01.2018
    Jaka jest poprawna odmiana: dostałam okres czy dostałam okresu?

    To chyba zależy, jak się podejdzie do temu czy jako okres traktujemy jako „prezent” od kogoś i wtedy jest okres, czy jako dolegliwość, wtedy okresu. Tak więc, która forma jest poprawna, czy może obie są w zależności, czy taktujemy okres jako dobry znak czy dolegliwość?

    Pozdrawiam :)
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego