Litery, których używamy, to alfabet łaciński, a cyfry są arabskie. Mimo tego istnieje wiele krojów pisma, w komputerach liczne czcionki itp. Czy gdzieś jest oficjalnie określona polska typografia? Z czego wynika, że np. siódemka ma „poprzeczkę” w połowie wysokości? Małe „a” czasami jest pisane z brzuszkiem, a czasami jako „o” z haczykiem z tyłu. Która wersja jest poprawna i czy gdzieś takie niuanse są opisane, może istnieje jakaś norma określająca jak powinny wyglądać litery w języku polskim?

Witam,
czy w artykule prasowym z wypowiedzią jakiejś osoby można użyć następującego sformułowania: „Bardzo cieszę się, że wygraliśmy – powiedział dla Przeglądu Sportowego Marek Kowalski”. Moje wątpliwości są związanie ze słowami powiedział dla Przeglądu Sportowego. Czy można powiedzieć coś dla kogoś? Czy można tylko powiedzieć powiedział Przeglądowi Sportowemu lub powiedział w wywiadzie dla Przeglądu Sportowego?

Upowszechnił się zwyczaj, by w tytułach unijnych i państwowych programów wszystkie wyrazy samodzielne znaczeniowo pisać wielką literą (przeniesienie angielskich reguł). Wśród instytucji, które nadają mu urzędową powagę, jest i PAN – Narodowy Program Foresight[u] zapisuje tak prezes PAN, kierownik naukowy projektu (www.rp.pl/artykul/243425.html, wielkimi literami też raporty i obszary badawcze). Czy należy się liczyć z tym uzusem traktującym programy jak instytucje, w dodatku promowanym przez autorytety?

Szanowni Eksperci,

we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

Szanowni Językoznawcy!
Jak powinno zostać zapisane poniższe zdanie, żeby nie trzeba było rozbijać go na dwa, a można było dać na końcu pytajnik. I uniknąć wersji z cudzysłowem.

Zadałem sobie pytanie – to wszystko?
Zadałem sobie pytanie: to wszystko?
Zadałem sobie pytanie: To wszystko?
Zadałem sobie pytanie: „To wszystko?”.

Pozdrawiam
Anna

Szanowni Państwo,

skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptak—ptasi?

Proszę o naświetlenie tego problemu.

Łukasz

Dzień dobry,
mam pytanie o czas. przystoi. Jak wygląda jego odmiana? Czy jest to czas. niefleksyjny, czy jednak poprawne jest zdanie: „Pewne zachowania nie przystoją takim ludziom”? WSPP dopuszcza tylko 3. os. w użyciu nieos., a zarazem podaje sprzeczny przykład: „Żałoba przystoi rodzinie zmarłego”, czyli zwykłe użycie osobowe. Wszystkie słowniki odnotowują jedynie formę przystoi, niemniej Google zwracają aż 60 000 wyników dla formy przystoją (nienotowanej w słownikach).

Czy można przyswoić coś czemuś? Np. przyswoić książkę językowi (w znaczeniu przetłumaczyć książkę na dany język)? Moja intuicja, a także SJP, mówią mi, że nie. Wydaje mi się, że także sama budowa słowa świadczy o tym, że ma ono charakter zwrotny, czyli, że przyswoić coś można tylko sobie, a nie komuś/czemuś. Czy mam rację?
Serdecznie pozdrawiam Poradnię
Magda Chudzik

Dzień dobry,

dosyć często widzę w Internecie sformułowanie „serce rośnie”, co wg mnie jest błędem. Jan Kochanowski pisał, że „serce roście” w znaczeniu takim, iż się raduje. Znajomy próbuje mnie przekonać, że „rość” to znaczy również rosnąć, więc związek frazeologiczny „serce rośnie” jest poprawny. Moim zdaniem nie jest. Chciałbym prosić o opinię.

Szanowni Państwo,
szukałem w różnych źródłach, ale nie znalazłem odpowiedzi, zwracam się więc do ekspertów w tej dziedzinie. Czy w rzeczownikach dwuczłonowych pisanych z łącznikiem, chcąc zapisać je wielką literą ze względów grzecznościowych, wielką literą piszemy tylko pierwszy człon czy obydwa? Przykładowo, czy adresując pismo do sędziego-komisarza (taka pisownia występuje w ustawie), chcąc zapisać je z wielkiej litery piszemy Sędzia-komisarz czy Sędzia-Komisarz?

Dziękuję za odpowiedź.