-
Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze
12.05.202312.05.2023Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?
Z poważaniem BT
-
Nie ma komu posprzątać9.12.20109.12.2010Spotykam się czasem z zupełnie obco dla mnie brzmiącą formą: nie ma komu, oznaczającą: 'nie ma nikogo, kto by…'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest to forma poprawna. Czy mogę powiedzieć na przykład: „Posprzątać nie ma komu”, czy jednak muszę użyć sformułowania „Nie ma kto posprzątać”?
Dziękuję za odpowiedź.
Gabriela Niemiec -
nie tyle…, co…
1.10.20071.10.2007Dzień dobry Państwu!
Mam małe pytanie. Czy używając w zdaniu nie tyle, zawsze trzeba później zastosować ile, czy może to być co? Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że nie tyle…, co… jest niepoprawne, natomiast 4-tomowy słownik języka polskiego dopuszcza tę formę. Jak jest naprawdę i czy obie te wersje różnią się czymś zasadniczym?
Kłaniam się,
Andrzej Nowakowski
-
Objaśnienia zwrotów obcojęzycznych
28.10.202128.10.2021Dzień dobry,
mam pytanie odnośnie poprawnego zapisu cytatów obcojęzycznych (konkretnie niemieckich), w polskim tekście, podaję dwa przykłady dla zobrazowania problemu:
1. Kilku żandarmów puściło się biegiem wzdłuż pociągu, krzycząc: „Halt! Halt!”
2. Gdy tylko zaspokoili swoją ciekawość, wyrazili na głos zdziwienie: „Was?! Das sind Polen?
W którym miejscu powinnam umieścić tłumaczenie powyższych słów/wypowiedzi? Czy polskie tłumaczenie również ująć w cudzysłów z zachowaniem znaków interpunkcji?
-
odległe czy dalekie? poprawnie czy prawidłowo?26.09.201326.09.2013Jak jest prawidłowo: odległe kraje czy dalekie kraje? Przecież te kraje są raczej odległe niż dalekie?
Czy wyraz prawidłowo jest odpowiedni w powyższym zdaniu? -
Odmieniamy nazwiska par małżeńskich na zaproszeniach
1.05.20231.05.2023Dzień dobry,
Mamy z narzeczonym dylemat jak prawidłowo odmienić nazwiska niektórych gości w zaproszeniach. Czytałam w poradni, że wszystkie nazwiska się odmienia. Narzeczony uważa, że część nazwisk w formie odmienionej brzmi "pospolicie" i zaproszeni goście poczują się urażeni. Myślę jednak, że nieodmienione nazwiska wyglądają nienaturalnie.
Nazwiska nieodmienione: Olewnik, Majchrzak, Zduńczyk, Miłek, Frącek, Kulik, Jańczuk, Dąbrówka, Perzyna, Gorczyca, Soja, Spychała, Łątka.
Czy poprawnie będzie zaprosić Annę i Adama: Olewników, Majchrzaków, Zduńczyków, Miłków, Frącków, Kulików, Jańczuków, Dąbrówków, Perzynów, Gorczyców, Sojów, Spychałów, Łątków?
Dziękuję za odpowiedź,
Paulina i Dariusz
-
O nazwisku McCrae raz jeszcze26.06.201726.06.2017Po lekturze porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Odmiana-nazwiska-McCrae;17847.html nadal nie wiem, jak należy zapisywać odmianę tego nazwiska. Poprzedzanie go za każdym razem imieniem, tytułem etc. może być sztuczne i niewygodne. Skoro nie ma w WSO zasady odnoszącej się bezpośrednio do takiej sytuacji, to czy najbliższa ogólnym zasadom nie jest właśnie odmiana: McCrae’a, McCrae’owi itd.? Najbardziej kłopotliwy jest miejscownik. Ciężko zastosować zasadę [245], chyba więc McCrae’u?
-
O pisowni medal „Za Zasługi dla Miasta Torunia” itp.30.05.201930.05.2019Szanowna Poradnio,
jak poprawnie zapisywać nazwę miejskiego odznaczenia: medal Za Zasługi dla Miasta Torunia, Medal za Zasługi dla Miasta Torunia, medal „Za zasługi dla miasta Torunia”. A może wszystkie warianty są poprawne? Mamy też Medale za Długoletnie Pożycie Małżeńskie i medale „Za zasługi dla obronności kraju”. I dlatego nic z tego nie rozumiem…
Ukłony dla Poradni
Andrzej Dembowski, Toruń
-
Ortografia: żupania splicko-dalmatyńska 22.01.201722.01.2017Szanowni Państwo,
chciałam dowiedzieć się, jak należy zapisać nazwę regionu żupanija splitsko-dalmatinska. Skąd czerpać informację na temat nazw regionów geograficznych położonych poza Polską? W języku chorwackim prawidłowy zapis to: żupanija Splitsko-dalmatinska, w języku niemieckim Gespanschaft Split-Dalmatien. Gdzie szukać reguły?
Z wyrazami szacunku
Justyna Preuss
-
pierwszeństwo24.07.200224.07.2002Jaka jest różnica między frazami: pierwszeństwo przed kimś, przed czymś, a pierwszeństwo nad kimś, nad czymś? Wyjaśnienie słownikowe wydaje się dość enigmatyczne i – w moim odczuciu – nie ma zasadniczej różnicy, czy dam pierwszeństwo jednym nad innymi, czy też jednym przed innymi.
Pozdrawiam.
L.