Tłumaczę z języka angielskiego na polski bazę danych o miejscowościach i jednostkach podziału administracyjnego w Stanach Zjednoczonych. Oto niektóre z problemów. Jak zauważyłem, county tłumaczone bywa zazwyczaj jako hrabstwo. Jak jednak podawać pełną nazwę hrabstwa: hrabstwo Orange czy Orange County? Oprócz tego na Alasce odpowiednikiem hrabstw są boroughs – czy w polskim tłumaczeniu powinienem zrobić z nich hrabstwa, czy też zastosować jakieś inne tłumaczenie?

Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…

Dzień dobry, Poradnio.
Gwiaździsty Sztandar czy Gwiaździsty sztandar – jak należy pisać tytuł hymnu Stanów Zjednoczonych?
Ludwik

Witam. Z tego co wiem spolszczamy imiona władców i książąt, ale czy należy spolszczać imiona ich małżonków? Innymi słowy: żona króla Karola III to królowa Camilla, czy królowa Kamila?

Pozdrawiam

Mateusz

Witam,
w jednej ze swoich prac użyłem zdania „Japończycy zaskoczyli Stany Zjednoczone, które w grudniu 1941 roku były kompletnie nieprzygotowane do prowadzenia działań zbrojnych na Pacyfiku”, ale zarzucono mi, iż wyrażenie kompletnie nieprzygotowane to kolokwializm. Absolutnie się z tym nie zgadzam. Czy jestem w błędzie i rzeczywiście jest to kolokwializm?
Pozdrawiam,
Łukasz Gibała

Szanowna Poradnia,
od niedawna na stacjach paliw pojawił się w sprzedaży mega hot dog. I znów owe nieszczęsne, ale ekspansywne, jak widać, cząstki obce nie chcą się kleić do innych słów. Czy łączyć je, jak nakazuje odpowiednia reguła, a jeśli, to jak łączyć? A jak w promocji dołożą jeszcze mega coca-colę oraz mega de volaille'a… Można nie jeść, nie pić, ale zapisać jakoś trzeba.
Z poważaniem
Aleksander Durkiewicz

Jaka jest prawidłowa pisownia nazwy monarchia austro-węgierska? Wielkimi literami, jak spotyka się w różnych źródłach, czy małymi, jak np. podaje Nowy słownik ortograficzny PWN z roku 1999 (hasło „austro-węgierski”)? Ufam Nowemu słownikowi…, proszę jednak o wyjaśnienie, dlaczego małymi.
Dziękuję i pozdrawiam – Wawrzyniec Milewski

1. Pytanie lingwistyczno-prawne. Mój mąż nosił w Polsce nazwisko Wolski-Moskow (drugi człon tego nazwiska to nazwisko bułgarskie). W Stanach Zjednoczonych, gdzie mieszkamy, nazwisko to wymawiano niepoprawnie, dlatego mąż zdecydował się na zmianę pisowni na Moskoff. Moje pytanie brzmi: czy w Polsce dopuszcza się oboczności, tzn. różne transkrypcje tego samego nazwiska z cyrylicy?
2. Pytanie lingwistyczne. Czy i jak powinno się to nazwisko odmieniać?

Ad https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Janko-muzykant-czy-Janko-Muzykant;19410.html
Czy rzeczywiście wielka reforma ortografii z lat 1934-1935 (lub jakakolwiek) zajmuje się takimi sprawami jak tytuły? Jest tego trochę: Ojciec [C/c]hrzestny, Władca [P/p]ierścieni, Raport [P/p]elikana… A może jest to tylko niefrasobliwie dopisana przez kogoś wersja taka, jak mu się wydawało? Podobny przypadek dotyczy np. [M/m]ałpki Fiki-Miki (zob. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mis-Colargol;14752.html

Jak odmienić i zapisać nazwiska o polskim lub słowiańskim pochodzeniu, ale noszone przez Amerykanów? Np. rodzina Zajac od kilku pokoleń wymawia swoje nazwisko „zei-dżek” , czy w takim razie znam Stuarta Zajaka, Zajac'a czy Zajaca? Jeśli Amerykanin wymawia swoje nazwisko „si-zla”,  to czy pracując z nim pracuję z Cieslą, Cieślą lub z Jackiem Ciesla? Czy mówię wtedy o Ciesli, Cieśli a może nawet o Cieslim (sizlim)?