zmiana
-
nasza „eksortografia"21.11.200121.11.20011. Jaka jest pisownia przedrostka eks-? Uczono mnie, że łączna, chyba że wyraz, który on poprzedza, jest zwykle pisany dużą literą, np. eksżona, ale eks-Polak. Ostatnio kilka razy spotkałam się z pisownią z myślnikiem w każdym z tych przypadków.
2. Jakie zmiany zaszły w pisowni po ostatniej rewolucji ortograficznej? -
o związku latania z muchą4.05.20114.05.2011Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich? -
zapis cyfrowy na początku zdania21.12.201221.12.2012Szanowni Państwo,
spotkałem się z wieloma opiniami, iż nie należy zaczynać zdania od cyfry. Pytanie moje więc brzmi: czy zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny możemy rozpoczynać zdania od cyfry? Na przykład: „17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”. Czy może poprawniej brzmiałoby zdanie: „Dnia 17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Czytelnik
-
adaptabilny czy adaptowalny
1.02.20231.02.2023Dzień dobry,
spotkałam się z określeniem „mieszkanie adaptabilne” mającym oznaczać mieszkanie, które łatwo zaadaptować na potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Termin, który by takie lokale opisywał staje się bardzo potrzebny, jednak słowo „adaptabilny” budzi moje wątpliwości. Wydaje się, że „adaptowalny” brzmiałoby lepiej. Proszę o Państwa opinię.
-
B. = D., a nie M.
15.07.202215.07.2022Szanowni Państwo,
frapuje mnie zmiana rodzaju gramatycznego na męskozwierzęcy w przypadku użycia rzeczowników pospolitych męskich nieżywotnych jako nazwy okrętów (Grom, Piorun, Wicher) i broni (Durendal, Piorun, Grom). Czy to jakaś reguła? Dlaczego wyłamuje się z niej Szczerbiec? Dlaczego nie dotyczy ona nazw miejscowości (Kamień, Kłos, Potok)?
-
celebryt21.03.200921.03.2009Cytat z jakiegoś felietonu: „Celebryt – kolejny potworek językowy pojawiający się w mediach”. Czy rzeczywiście jest to potworek, czy przeciwnie – zgrabnie zaadaptowane, potrzebne słowo? Pisząc „potrzebne”, mam na myśli to, że nie istnieje inne polskie słowo na nazwanie tego samego. Ale może istnieje? Jak Szanowna Poradnia ocenia celebryta i celebrytkę?
-
dag i dkg4.07.20084.07.2008Moje pytanie dotyczy poruszanej już w poradni kwestii skracania słowa dekagram – dkg czy dag? Proszę o więcej informacji na ten temat. DLACZEGO i KIEDY nastąpiła zamiana dkg na dag, skoro dkg wydaje się bardziej logiczne – analogicznie do mg, kg. Nie ukrywam, że odsyłanie dkg do książek kucharskich jest odsyłaniem do lamusa wielu ludzi, którzy wcale nie sądzą, że ta zmiana jest zmianą na lepsze, a nie czują się odsunięci na boczny tor.
-
Dramatyczny, dramatycznie2.12.20192.12.2019Szanowni Państwo,
ostatnio zastanawiałam się nad słowem będącym ewidentną kalką z języka angielskiego, mianowicie dramatycznie, dramatyczny w wyrażeniach takich jak: dramatyczny wzrost cen, bezrobocie dramatycznie wzrosło. Chciałam zapytać o poprawność takiego użycia w podanych kontekstach, ponieważ z przeglądu korpusu języka polskiego można wywnioskować, że jest ono dość powszechne.
Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Z pozdrowieniami.
Anita Danielewska
-
Forma aneksu
3.11.20203.11.2020Szanowni Państwo,
W dokumentach administracji publicznej ostatnio często stosuje się sformułowanie wymaga formy aneksu, w znaczeniu 'aneksowanie umowy jest wymagane/konieczne', np. Zmiana X nie wymaga formy aneksu, a jedynie akceptacji pisemnego zgłoszenia; zmiana dokumentów wymaga formy aneksu do umowy.
Zastawiam się czy jest to poprawne sformułowanie, czy objaw urzędniczej nowomowy. Intuicja językowa podpowiada mi, że raczej należałaby napisać zmiana wymaga aneksowania umowy.
E.D.
-
Ingerencje w tekst cytatu
11.02.202311.02.2023Dzień dobry,
czy, cytując, można zmienić podmiot z pierwszej na trzecią osobę?
„Kiedy [...] gościł w radiu [...], przyznał, że „czasami nie rozumiał, co robi Opatrzność..."". Oczywiście Kardynał powiedział: „czasami nie rozumiałem...” – czy jednak jest dopuszczalne: „„czasami nie rozumiał…””, czy też, jest to parafraza i stąd trzeba zrezygnować z cudzysłowu?
Gdyby pozbawić to zdanie cudzysłowu straciłoby ono ze swej mocy – nie bylibyśmy bowiem pewni, czy owa parafraza jest dosłowna.
