Światło
  • Peryfrastyczne określenia miast

    6.07.2023
    6.07.2023

    Czy określenia w stylu Miasto Świateł należy pisać dużą literą?

  • utkwić wzrok
    24.04.2006
    24.04.2006
    Która z form jest prawidłowa: utkwić wzrok w migotających światłach czy w migotające światła? Przykłady z korpusu wskazują na pierwszą z tych form (tj. z narzędnikem), podczas gdy słownik PWN podaje wyrażenie: „utkwić, wbić wzrok w kogoś, coś”. Czy to oznacza, że obie formy są poprawne?
    Za odpowiedź z góry ślicznie dziękuję.
    V.Sz-R.
  • Wszystko zależy od przecinka
    6.09.2002
    6.09.2002
    Szanowni Państwo!
    Uprzejmie prosiłbym o zweryfikowanie interpunkcji w tym zdaniu (z artykułu medycznego):
    Zapalna ziarnina w miejscu nieszczelnego zespolenia pobudzana przez mocz potrafi bez wznowy nowotworowej doprowadzić do zupełnego zamknięcia światła moczowodu.
  • czas zaprzeszły
    5.05.2006
    5.05.2006
    Nagminnie spotykam się z wypowiedziami typu: „X nie strzelił karnego. Powinien strzelić mocniej”, „Y zmokła, powinna wziąć parasol”. Czy są one poprawne, czy też jedyną dopuszczalną formą jest powinna była, powinien był?
    Jeszcze rzadziej czas zaprzeszły pojawia się, gdy mówimy o dwóch następujących po sobie zdarzeniach. Które z wypowiedzi są zatem poprawne:
    a) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła czerwonego światła”;
    b) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła była czerwonego światła”.
    K.S.
  • Dwoje zajęć
    14.10.2016
    14.10.2016
    Nurtuje mnie problem łączenia z liczebnikami rzeczowników, które w odpowiednim znaczeniu nie mają liczby pojedynczej, jak: zajęcia, życzenia, zawody, ćwiczenia, zakupy, konsultacje itp.
    Z porady o tytule zajęcia wynikałoby, że należy unikać łączenia takich rzeczowników z liczebnikami, z Dwoje zwłok zaś, że liczebniki zbiorowe są na miejscu. Jak to w końcu jest?
    Dodam, że nie mam pomysłu na opisowe obejście problemu w takich zdaniach jak Mam jutro 3 zajęcia.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Emanować
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    w książce związanej z buddyzmem natrafiłem na zdanie: Każda ze sfer odrodzenia emanuje światło o innej barwie. Wydawało mi się, że czasownik emanować rządzi narzędnikiem, np. Każdy jej krok emanuje zmysłowością. A może wynika to ze znaczenia, które różni podane przykłady?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • małżeństwo homoseksualne
    7.03.2005
    7.03.2005
    Proszę o komentarz na temat małżeństw homoseksualnych. Pytanie 1: czy zestawienie dwóch słów: małżeństwo homoseksualne jest oksymoronem, czy nie? Wydaje mi się, że w świetle definicji małżeństwa zaczerpniętej ze Słownika języka polskiego PWN jest to oksymoron. Nie wszyscy się jednak z tym zgadzają.
    Pytanie 2: która forma jest prawidłowa małżeństwo homoseksualne czy związek homoseksualny?
  • Neologizm przymroczony

    12.05.2024
    12.05.2024

    Dobry wieczór.

    Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła

    PZ

  • pomarańczowe czy żółte?
    9.06.2005
    9.06.2005
    Czy poprawne jest nazywanie żółtego światła sygnalizatora pomarańczowym? Mówi tak wiele osób, a moim zdaniem sygnały są czerwone, żółte i zielone, tak jest zapisane w Kodeksie drogowym i te trzy kolory są chyba ich nazwami. A jeżeli żółty sygnał będziemy nazywali pomarańczowym (bo akurat na danym sygnalizatorze ma taki odcień), to równie dobrze jakiś „spec” od kolorów może się kłócić, że u góry nie jest czerwony, tylko wiśniowy, purpurowy albo jeszcze jakiś inny. :-)
  • poranek

    15.10.2023
    15.10.2023

    Mam pytanie dotyczące słowa „poranek”. Zastanawia mnie jego pochodzenie, skąd pochodzi przedrostek „po”? Następnie, definicja słownikowa mówi, że poranek następuje po wschodzie słońca, więc czy poprawne jest stwierdzenie, że poranek jest po brzasku, skoro znaczenie słowa brzask to: 1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»? Spotkałam się również z interpretacją poranka związaną z trybem życia, co ma według mnie uzasadnienie.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego