średnia
  • przemierzyć 200 km
    16.06.2011
    16.06.2011
    Które z poniższych sformułowań uważają Państwo za lepsze:
    1) Z jaką średnią prędkością jechał pociąg, który odległość 200 km przemierzył w czasie 2 h?
    2) Pociąg o jakiej średniej prędkości przemierzył odległość 200 km w czasie 2h?

    Mam w tej sprawie inne zdanie niż niektórzy moi koledzy, a w żadnym źródle nie udało mi się znaleźć odpowiedzi.
  • Alma Mater

    16.01.2024
    16.01.2024

    Szanowni Państwo,

    czy używanie określenia Alma Mater jest właściwe również wobec szkoły średniej (dokładniej liceum), czy stosowane jest ono – zgodnie ze słownikową definicją – wyłącznie w odniesieniu do uczelni wyższej?

    Pozdrawiam serdecznie

  • bakalaureat

    6.04.2024
    6.04.2024

    Szanowni Państwo,

    w języku polskim istnieje wyraz magistrant identyfikujący osobę piszącą pracę magisterską oraz przygotowującą się do egzaminu magisterskiego. Czy podobny wyraz występuje dla stopnia nazywanego bakalaureat (bakałarz to osoba już posiadająca taki stopień)?

    Z wyrazami szacunku

  • bakalaureat, bakalaureatalny
    13.07.2020
    13.07.2020
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozwianie mojej wątpliwości odnoście wyrazu bakalaurealny, którym posłużył się pan prof. Jan Hartman w swoim wpisie na blogu: „Znów te debilne matury! Kiedy wreszcie rozewrze się ziemia i pochłonie ten groteskowy system zorganizowanego zidiocenia, który nazywa się szkołą, każdej wiosny oddający się bezwstydnym bakalaurealnym dionizjom, kędy szklane domy, gdy kasztan zakwita i ptaszę kwili bukolicznie!”. Czy jest to poprawna forma?
    Z poważaniem
    Bartłomiej Dudek
  • dwa – trzy zdania

    8.02.2013
    8.02.2013

    Szanowni Państwo,

    czy w zapisach typu dwa-trzy zdania, pięć-siedem lat przed półpauzą i po niej należy zachować odstęp, czy nie?

  • GOT, czyli ‘jednostka odległości w terenie’
    18.09.2017
    18.09.2017
    Szanowni Państwo,
    w turystyce górskiej używa się jednostki GOT. Czy nazwa ta jest jakimś skrótowcem i czy powinniśmy zapisywać ją w odmianie tak jak skrótowiec, np. Nasza trasa wyniosła 20 GOT-ów?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Imiona w wołaczu

    13.06.2023
    13.06.2023

    Mam pytanie odnośnie do odmiany imion. Z tego co wiem, jeśli chcemy się do kogoś zwrócić po imieniu, należy odmienić imię do formy wołacza np. Karolino, Barbaro, Robercie. Jednak spotkałam się z opinią, że taka odmiana jest zarezerwowana jedynie, w przypadku jeśli starsza osoba zwraca się do młodszej. Czy to prawda, jak to w końcu jest z tą odmianą? Czy zawsze powinniśmy stosować formę wołacza, czy może tylko w określonych przypadkach?

    Dziękuję

  • Interpunkcja okoliczników
    28.03.2018
    28.03.2018
    Czy w zdaniach typu
    W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

    … oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

    W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

    Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

    Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
    W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

    W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?
  • Jak szybko się starzeją słowniki?
    4.01.2013
    4.01.2013
    Mnie zastanawia taka rzecz. Wiadomo przecież, że język się zmienia: jedne słowa wychodzą z użycia, pojawiają się nowe. Dlatego wszystkie stare informacje czy też słowniki tracą na aktualności. Zastanawia mnie, z jakich słowników (chodzi mi o rok wydania) mogę jeszcze korzystać, a które już straciły na wartości?
  • Jak zaadresować list?
    28.11.2005
    28.11.2005
    Jak zaadresować pismo do małżeństwa lekarskiego, np. lek. med. M. E. Kowalscy czy inaczej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego