świadomy
  • głoski miękkie
    6.02.2004
    6.02.2004
    Mam dziecko w pierwszej klasie szkoły podstawowej, bardzo trudno mu rozróżnić spółgłoski miękkie. W jaki najprostszy sposób można byłoby mu to wyjaśnić?
  • głusi i głuchoniemi

    5.09.2021
    28.04.2003

    Czy określnie głuchoniemy ma choć w niewielkim stopniu zabarwienie pejoratywne? Czy jest to być może okreslenie już dziś przestarzałe? Czy można je stosować jako synonim słowa niesłyszący?

  • grecki czy helleński?
    7.05.2013
    7.05.2013
    Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
  • h i ch
    9.12.2005
    9.12.2005
    Witam serdecznie!
    Moje pytanie dotyczy tego, czy obecnie poprawne jest wymawianie h i ch jako dwóch różnych głosek. W szkole uczyłam się, że nie ma już różnicy w wymowie h i ch. Jednak wydaje mi się, że h jest bardziej dźwięczne i odpowiada ukraińskiej głosce г, natomiast ch odpowiada głosce х. Ucząc się języków obcych, zaczęłam się interesować bardziej również językiem ojczystym, więc chciałabym poprawnie wymawiać wszystkie głoski.
    Z góry dziękuję za odpowiedź! Pozdrawiam!
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • imiesłów przysłówkowy a przecinek
    29.03.2011
    29.03.2011
    Szanowni Państwo,
    przyznam, że mam problem z pełnym zaakceptowaniem zasady [367], nakazującej bez względu na okoliczności stawianie przecinka przed imiesłowami zakończonymi na -ąc. Mam na myśli zdania typu: „Czasy, gdy dzieci spędzały każdą wolną chwilę biegając po podwórku, dawno już minęły”, „Zjawisko pierwsze można badać stosując metodę A, a zjawisko drugie można badać stosując metodę B”. W tych zdaniach przecinek przed imiesłowem wydaje mi się zupełnie zbędny, jeśli nie wręcz przeszkadzający.
  • Indianin

    26.01.2024
    26.01.2024

    Czy nazwa Indianie również po polsku jest niepoprawna politycznie? Czy jest to tylko sztuczne przenoszenie anglosaskich sporów na nasz grunt? Jeśli mimo wszystko należałoby jej unikać, to czym ją zastąpić (zgrabniej niż Rdzenni Mieszkańcy Am. Płn.).

    Z góry dziękuję

    D.

  • itp., itd.
    23.03.2018
    23.03.2018
    Szanowni Państwo,
    w jednej z redagowanej książek natrafiłam na skrót i t. d. (pierwowzór opracowywanego tekstu został wydany w 1895 roku). Domyślam się, że chodzi o itd., ale tu rodzi się pytanie, w jakich przypadkach należy uwspółcześniać skróty. Będę bardzo wdzięczna za podpowiedź.

    Z wyrazami szacunku
    JK
  • Jak mówić do księdza?

    20.10.2021
    20.03.2019

    Szanowni Państwo,

    mój syn jest ateistą, i w związku z tym nie uczęszcza na zdjęciach z religii. W szkole zwrócono mu uwagę że niepoprawnie wita (dzień dobry) oraz tytułuje (per pan) księdza.

    Jak poprawnie powinien zwracać się do księdza ateista?


    Dziękuję bardzo za odpowiedź


    Pozdrawiam

  • Jak się mówiło przed wojną?
    30.01.2013
    30.01.2013
    Dzień dobry,
    pytanie dotyczy języka używanego przed wojną i anachronizmów językowych w literaturze. Czytam teraz Morfinę Szczepana Twardocha, w której polski oficer w 39 roku używa na godziny określeń 17.00 i 22.00. Czy tak mówiło się przed wojną? (Zdawało mi się, że 5 i 10).
    I ewentualnie dodatkowo, jeśli ktoś z Państwa czytał tę książkę: czy przed wojną mówiło się tak, jak mówią jej bohaterowie (chodzi mi o przekleństwa etc.)?
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
    Małgorzata Werner
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego