Szanowni Państwo,

zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.

Z poważaniem

Andrzej M. Sołtan

W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

Czy w pisowni księżniczka ma zastosowanie zasada wymiany głoskowej: ż – s (księżniczka – księstwo), czy też w tym wyrazie piszemy ż, bo jest to ż niewymienne?

Witam!
Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
a) braha – braże, brasze
b) duha – duże, dudze
c) puha – puże, pudze

Chciałbym zapytać, czy istnieją jeszcze jakieś języki (oprócz języka polskiego), w których występuje rozróżnienie na u i ó, ż i rz, h i ch? Edytor tekstu podpowiada, że wiele.

Mam nauczyć głoskowania fonetycznego sześciolatka (konkurs). Jak należy przegłoskować (pomijam zapis fonetyczny): dżem (dż-e-m) czy (d-ż-e-m), kiosk (ki-j-o-s-k), fiołek (fi-j-o-ł-e-k), ekierka (e-ki-e-r-k-a), odznaka (o-dz-n-a-k-a) czy (o-d-z-n-a-k-a), boisko (b-o-j-i-s-k-o), batalion (b-a-t-a-li-i-o-n), artyleria (a-l-t-y-l-ri-j-a), majeranek (m-a-j-e-r-a-n-e-k), przyjeżdżają (p-sz-y-j-e-ż-dż-a-j-o-m)?
Bardzo proszę o pomoc i szybką odpowiedź. Dziękuję.
Hanna Muchewicz

Szanowni Państwo,

zauważyłem, że w wyrazach monterzy i montaż są użyte rz i ż. Trudno mi znaleźć cokolwiek na temat tej oboczności, domyślam się zatem, że wyrazy te muszą na gruncie polszczyzny nie być spokrewnione – czy to prawda? Montaż zapewne przyszedł do nas z francuskiego, a monter i monterzy z rosyjskiego монтёр – jest to możliwe? A może bardziej prawdopodobna jest inna historia tych wyrazów?

 Bardzo dziękuję za informację.

Pozdrawiam

MG

Dlaczego w języku polskim nie uproszczono niektórych powtarzających się liter skoro mają to samo brzmienie i w mowie nie sposób ich odróżnić od siebie?
Mam tutaj na myśli litery takie jak ż i rz, ó i u, ch i h. Z tego co kojarzę, w językach takich jak słowacki, czeski czy chorwacki nie występują takie rozróżnienia na dwa warianty tak samo brzmiącej i wymawianej litery. Uważam, że nie zaszkodziłoby to językowi polskiemu, a znacząco by pomogło młodszym pokoleniom oraz osobą z innych krajów nauczenia go.

Jaki jest skrót wyrażenia na żądanie ? Czy nż. czy n/ż? Według zasad ortografii to pierwsze, jednak przystanek n/ż jest obecnie używany przez następujące instytucje: ZDMIKP Bydgoszcz, MZK Ełk, ZTM Gdańsk, MPK Legnica, ZTM Poznań (na przystankach), MZK Starachowice, ZKP Suchy Las, MZK Wejherowo, MPK Wrocław.

Pytanie jest dość nietypowe. Czy wiedzą Państwo może, dlaczego w sporej części rosyjskiego internetu nie stosuje się litery Ё (jo)? Zamiast niej używa się E (je). Często muszę przełożyć cyrylicę na nasz alfabet i brak litery Ё jest bardzo mylący, np. gdy film Броненосец Потёмкин, czyli Potiomkin, pisany jest jako Потемкин – Potiemkin, a imię Alena (Алена) okazuje się Aloną (Алёна). Ten zwyczaj zauważyłem głównie na wielu stronach filmowych, które są przedmiotem moich zainteresowań.