-
ości i kości16.07.201016.07.2010Jaka jest etymologia słowa ość? Czy wiąże się to z osteo-, pierwszym członem wyrazów złożonych wskazujących na ich związek znaczeniowy z kością? Dlaczego w takim razie istnieje rozróżnienie na kości i ości i w jaki sposób ono powstało?
-
Pluralis modestiae9.01.20209.01.2020Szanowni Państwo,
zwracam się z uprzejmym pytaniem, czy poprawne jest stosowanie w wypowiedzi – ustnej bądź pisemnej – 2. os. l. mn., np. „Weźmy pod uwagę fakt …”, „Zależy nam na tym przecież, aby…”. Moja polonistka ze szkoły średniej uważała formułowanie zdań w taki sposób, a w szczególności używanie zaimków nasz, nam, za błąd stylistyczny i konsekwentnie z tym walczyła.
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Łączę wyrazu szacunku
Natalia W.
-
Powinieneś był…9.06.20129.06.2012Czy poprawna jest forma powinieneś był, czy powinieneś, kiedy w obu przypadkach chcemy wyrazić powinność w czasie przeszłym, mówiąc w 2 os. l. poj.?
-
Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych (cd.) 12.01.201612.01.2016Szanowni Państwo,
dziękuję za poradę Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych, ale mam dalsze wątpliwości. Nie rozumiem argumentacji co do przykładu (…) nie wiadomo czemu (…). W przykładzie Wiem, czemu to służyło też pojawia się rzeczony celownik, a zdanie jest niewątpliwie złożone.
Kolejna wątpliwość: skoro najlepiej jak się da, to czy, idąc dalej, także najlepiej jak potrafisz, najlepiej jak umiesz?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
przystoi13.10.201013.10.2010Dzień dobry,
mam pytanie o czas. przystoi. Jak wygląda jego odmiana? Czy jest to czas. niefleksyjny, czy jednak poprawne jest zdanie: „Pewne zachowania nie przystoją takim ludziom”? WSPP dopuszcza tylko 3. os. w użyciu nieos., a zarazem podaje sprzeczny przykład: „Żałoba przystoi rodzinie zmarłego”, czyli zwykłe użycie osobowe. Wszystkie słowniki odnotowują jedynie formę przystoi, niemniej Google zwracają aż 60 000 wyników dla formy przystoją (nienotowanej w słownikach). -
rodzime przedrostki w dzieleniu wyrazów30.04.201130.04.2011Witam serdecznie,
jeśli mamy dany wyraz zaczynający się od samogłoski, np. ostatni, istotny, opiekuńczy, użyteczny, i dodamy do niego przedrostek zakończony spółgłoską, to w jaki sposób należy nowo powstałe słowo podzielić na sylaby?
prze-dos-tat-ni czy przed-os-tat-ni?
na-jis-tot-niej-szy czy naj-is-tot-niej-szy?
na-do-pie-kuń-czy czy nad-o-pie-kuń-czy?
be-zu-ży-tecz-ny czy bez-u-ży-tecz-ny?
Z poważaniem
Michał Kosacki, Lublin
-
Rozstrzygamy wątpliwości
22.09.202322.09.2023Dzień dobry. Chciałabym dowiedzieć się, która forma jest poprawna: „Nigdy mnie tam nie było” czy „Nigdy tam nie byłam”? Czy w pierwszym zdaniu mnie użyte jest w dobrym kontekście?
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
samogłoski pochylone w dialektach24.12.200724.12.2007Wyjaśnij zjawisko, w którym wyrazy z literami a i e artykułowane są jako [o] i [y]. Podaj przykłady i wyjaśnij to ciekawie i naukowo.
-
Schemat składniowy czasownika czekać
21.01.202321.01.2023Czy takie zdania są poprawne składniowo:
„Utrudnienia czekają również kierowców”, „Czekają nas nowe wyzwania”?
Czy poprawnie nie będzie z przyimkiem „na”? A może to błędy i bez przyimka „na” łączy się tylko czasownik „doczekać”?