Różności
  • różności składniowe
    23.12.2002
    23.12.2002
    Dzień dobry,
    mam problem natury językowej. Jeżdżąc autobusami, często widzę niepokojące plansze: „Proszę nie zanieczyszczać pojazd”, „Ustąp mi miejsce”, co, przyznaję, kłuje mnie w oczy. Użyłabym tu dopełniacza, ale może jestem niechlujna. Poza tym zapomnieć hasło czy zapomnieć hasła?
    Byłabym niezmiernie wdzięczna za odpowiedź, choć zdaję sobie sprawę, że jest Pan bardzo zajętą osobą.
    Z wyrazami szacunku, dziękując z góry
    Ala Baster
  • różności składniowe
    3.01.2005
    3.01.2005
    Jak by nie było, jak by nie patrzeć, co by nie mówić, poczekam aż on nie przyjdzie, poczekam póki nie przyjdzie, co by się nie zdarzyło – czy te wyrażenia są niepoprawne? Zdają się bardzo częste, ale gdyby bliżej im się przyjrzeć, pozbawione są jakiegokolwiek sensu (może poza póki nie…, ale o ile wiem, jest to rusycyzm). Czy byłoby błędem używanie ich w mowie i piśmie?
  • Różności składniowe i interpunkcyjne

    6.10.2023
    6.10.2023

    Dzień dobry,

    bardzo proszę o pomoc w trzech kwestiach:

    1) numer znajduje się na wydruku przyczepionym do okładki książki czy numer znajduje się na wydruku, który został przyczepiony do okładki książki. Czy oba zdania są poprawne? Czy jest jakaś różnica pomiędzy tego typu zdaniami? Inny przykład — lubię ludzi zajmujących się... czy lubię ludzi, którzy zajmują się... ?

    2) czyścić ze zbierającego się w tych miejscach pyłu i drobinek czy czyścić ze zbierających się w tych miejscach pyłu i drobinek?

    3) zrobię to, co zamierzałem czy zrobię, to co zamierzałem, czy zrobię, to, co zamierzałem?

    Będę wdzięczny za pomoc.

    Z pozdrowieniami.

  • różności słowotwórczo-składniowe
    27.12.2005
    27.12.2005
    1. Dlaczego mówimy odtwarzacz DVD, ale nagrywarka DVD? A może przez analogię mogłaby być odtwarzarka DVD?
    2. Na plakatach często można dostrzec napis: kurs na prawo jazdy. Czy nie powinno być: kurs prawa jazdy? Przecież jest kurs kroju i szycia, kurs gotowania, kurs komputerowy.
    Pozdrawiam -
    Janusz Gramse
  • Nazwy jednostek wojskowych – różności pisowniowe

    24.05.2024
    24.05.2024

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie zapis nazw formacji wojskowych w publikacjach historycznych. W różnych publikacjach wygląda to inaczej.

    * „1. kompania «Wigry»” — „1 Kompania «Wigry»” — „2. pluton Kompanii Szturmowej «Wigry»”.

    * „1. kompania wigierska” — „Pierwsza Kompania Wigierska”.

    * „15 Pułk Ułanów Poznańskich” — „15. pułk Ułanów Poznańskich” — (a dalej w tekście forma skrócona, zapisywana albo wielką, albo małą literą, np. „nastroje w Pułku były wysokie”, ale już „dowódcą w batalionie był…”).

    * „…zajmował się oddział «Wigrier»” — „na miejsce dotarł 3. Oddział”.

    Które z tych form warto by uznać za wzorcowe i trzymać się ich konsekwentnie?

  • Słowotwórcze różności

    15.02.2023
    15.02.2023

    Dzień dobry,

    jak utworzono te innowacje leksykalne?

    doktorka – kobieta doktor

    lasostep – teren stepowy z obszarami leśnymi

    guzdracz – człowiek, który się guzdrze

    zamordyzm – rządy tyrańskie, rygorystyczne

    dręcznik – podręcznik, który dręczy

    mankowicz – człowiek, który zrobił mankowicz

    darczyni – kobieta darczyńca

    kolekcjonista – człowiek, który coś kolekcjonuje

    bezmyślniak – człowiek, który nie myśli

    niekumpel – ktoś, kto nie jest kolegą.

  • cudzysłowowe różności
    13.02.2020
    13.02.2020
    Szanowni Państwo,
    czy po tzw., zwany i nazywany należy/można stosować określenia w cudzysłowach czy bez? Przykładowo: Człowiek zwany sumieniem Europy czy też zwany „sumieniem Europy”. Inna kwestia to cudzysłów przy użyciu sformułowania żołnierze wyklęci – z cudzysłowami czy bez? (a może: Żołnierze Wyklęci, spotyka się i tak wariant). Czy „złoty wiek” czy też to metaforyczne określenie i: złoty wiek?
    Dziękuję serdecznie i pozdrawiam
    A.B.
  • dni tygodnia i inne różności
    4.10.2002
    4.10.2002
    1. Jak piszemy dni tygodnia w skrócie? Chodzi mi o skróty jedno-, dwu- lub trzyliterowe. Czy musi być po takim skrócie dana kropka?

    2. Od którego dnia tygodnia zaczyna się tydzień.

    3. Jeszcze potrzebne mi są skróty nazw miesięcy.
  • Kiedy skończę pracę?
    6.04.2020
    6.04.2020
    Dzień dobry,
    w poradzie „różności składniowe” poruszany jest temat konstrukcji typu póki nie, . Czy możliwe jest przy użyciu takich konstrukcji uzyskanie zdania o znaczeniu ‘będę pracował i skończę, gdy ta skrzynia nie będzie pełna’? Chciałoby się powiedzieć Będę pracował, aż ta skrzynia nie będzie pełna, ale w poradzie wskazano, że to konstrukcja błędna. Czy poprawnie będzie zatem Będę pracował, aż ta skrzynia będzie niepełna?
    Pozdrawiam
  • Nazwano, jak następuje
    1.02.2016
    1.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy mógłbym prosić o głębsze wyjaśnienie co do odpowiedzi Różności interpunkcyjne?
    Co to znaczy, że „konstrukcja »nazwano, jak następuje« może być fragmentem wypowiedzenia złożonego"? A może nie być? Wydaje mi się, że jak wprowadza zdanie podrzędne i przecinek jest konieczny. Chodzi o taki przykład:
    parametry systemu nazwano, jak następuje: (…) [tu rozpoczyna się wielolinijkowa lista wyliczeniowa].
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego