-
Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego9.01.20189.01.2018Szanowna Poradnio!
Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?
Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.
Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
Łukasz Pawlikowski
-
Tomasz jest pijanym1.04.20131.04.2013Dzień dobry,
nurtuje mnie pewna wątpliwość – weźmy pod uwagę takie przykładowe zdania:
1. Wszedłem do pokoju i zobaczyłem, że Tomasz jest pijany.
2. Wszedłem do pokoju i zobaczyłem, że Tomasz jest pijanym.
Czy zdanie 2 jest poprawne (zalecane) z punktu widzenia współczesnej polszczyzny? Czy jest to raczej forma archaiczna, będąca wyrazem określonej stylizacji?
Bardzo dziękuję i pozdrawiam,
Kazimierz -
ustawa czy projekt?16.10.200616.10.2006Witam serdecznie!
Mam pytanie, jak poprawnie należy powiedzieć: „Projekt ustawy, która weszła w życie…” czy „Projekt ustawy, który wszedł w życie…”? Czasownik ma odnosić się do projektu czy ustawy? Wydaje mi się, że ten pierwszy przykład jest poprawny. Proszę o rozstrzygnięcie watpliwości. Dziękuję!
-
brama i klatka4.03.20094.03.2009Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy użycia słów brama i klatka. We Wrocławiu mówi się „Jestem pod bramą”, mając na myśli miejsce przy domofonie, albo „Jestem już w bramie”, co oznacza, że jest się już za drzwiami. Zapytamy się również „W której bramie mieszkasz?”, gdy w bloku jest ich kilka. Czy wiedzą Państwo może, skąd wzięła się owa brama używana w tego typu sformułowaniach przez mieszkańców Wrocławia, podczas gdy w innych rejonach Polski mówi się wtedy klatka?
Dziękuję za odpowiedź.
Anna Mech -
Różności interpunkcyjne
27.04.202427.04.2024Spierałam się że studentką filologii o przecinki. Otóż twierdzi ona, że w zdaniu: „Po urodzeniu dziecka nie wróciła już do pracy.” po słowie „dziecka” ma być przecinek. Albo w zdaniu: „Pomachał do niej mówiąc, że nic się nie stało.” przecinek stawiamy też przed „mówiąc”. I jeszcze: „Dlatego też nie weszłam do szpitala.” przecinek po „dlatego też”. Jak to jest?
Joanna
-
skróty6.07.20066.07.2006Widziałam gdzieś tabliczkę z takim napisem: „Czy wszedłeś/-aś tu w odpowiednim stroju?”. Pytam: czy wolno posłużyć się takim skrótem? Dlaczego tak lub dlaczego nie? Do jakich zasad językowych się odwołać, by wyjaśnić tę sprawę? Będę wdzięczna za odpowiedź.
-
w zegarku czy z zegarkiem?30.11.200630.11.2006Witam serdecznie,
jak poprawnie należy powiedzieć: „Weszłam do wody w zegarku” czy „z zegarkiem”? Chodzi mi o sytuację, w której wchodzę do wody, mając zegarek na ręce.
Pozdrawiam -
Interpunkcja imiesłowów przysłówkowych8.01.20198.01.2019Szanowna Poradnio,
czy można nie zastosować się do reguły interpunkcyjnej zalecającej wydzielanie lub oddzielanie przecinkiem imiesłowów zakończonych na -ąc, -łszy, -wszy w przypadku następujących zdań: Każdy gość sprawia nam przyjemność: jeden wchodząc, a drugi wychodząc; Przy głównym wejściu tłoczyli się studenci, jedni wchodząc, drudzy zaś podążając w przeciwnym kierunku?
-
jeszcze o kwestiach dialogowych
23.03.201523.03.2015Szanowni Państwo,
czy szyk orzeczenie + podmiot, gdy mamy do czynienia z czasownikami oznaczającymi mówienie, jest jedynym dopuszczalnym? Czasami trudno zastosować tę regułę, np. zdanie: „Bo widzi pan – Rafał wszedł mu w słowo – nauczyciel musi…” chyba powinno brzmieć: „Bo widzi pan – wszedł mu w słowo Rafał – nauczyciel musi…”. Tak samo w przykładzie: „Chcę małego kota – wyrzucała z siebie słowa z szybkością karabinu dziewczynka”.
Pozdrawiam
Anna
-
Kto może witać?23.05.201923.05.2019Dzień dobry,
w kilku ostatnio przeczytanych książkach zetknęłam się z czasownikiem witać w takiej oto postaci Przy wjeździe do miasta wita wieża lub Przy wejściu wita wypchana niedźwiedzica. Okrutnie mnie takie zdania rażą; mam wrażenie, że po czasowniku witać powinien występować rzeczownik w bierniku witać kogoś, coś.
Czy mam rację? Nie daje mi to spokoju.
Pozdrawiam.