Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

Z poważaniem BT

Dzień dobry.
Dotychczas wydawało mi się, że dokładnie wiem, jak powinnam zapisać wyraz wejście z przeczeniem nie. Ale ostatnio w prasie pojawiają się równie często dwa różne zapisy. Który zatem jest poprawny: „Skutki niewejścia Polski do UE są oczywiste” czy „Skutki nie wejścia Polski do UE są oczywiste”?
Dziekuję.

Zastanawiam się, które z wyrażeń jest bardzie poprawne: wejść do normy czy przejść do normy. Może oba są niepoprawne i należy je zastąpić innym, o synonimicznym znaczeniu? Proszę o pomoc i propozycje zbliżonych znaczeniem fraz.

Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?

Znam znaczenie wyrazów opust i upust. W języku mówionym i pisanym (np. w umowach handlowych) nagminnie używane jest słowo upust w znaczeniu ‘rabat, bonifikata’, co wg mnie jest niepoprawne. Czy jest to tak powszechny błąd, że ma szansę wejść na stałe do polszczyzny i stać się wyrażeniem poprawnym? A może ja się mylę?

Dzien dobry Panu!
Jestem uczniem jednego z warszawskich liceów. Wszedłem z jednym z naszych nauczycieli w konflikt w kwestii poprawności pewnego wyrażenia. Nauczyciel ten za najbardziej wiarygodne dla niego źródło informacji dotyczące języka polskiego podał pańskie nazwisko. Zatem, aby rozwiązać nasz spór: czy w zdaniu „Dziś jest piąty luty” poprawna jest forma piąty luty? Czy może brzmieć ona powinna piąty lutego?
Z poważaniem,
Artur Kuzma

Z czego wynika problem z formą iście utworzoną od czasownika iść? Argumenty za:
– odnotowana przez Doroszewskiego;
– w tejże postaci „oczywista” w przypadkach z przedrostkami (przyjście, wejście, dojście itd.; zmiana i w j jak dla idę – przyjdę, wejdę);
– jest i potrzebna, i używana (fraza iścia do daje w Google 6880 trafień).
A jakie argumenty decydują o niechęci słownikarzy do tej formy?

Witam!
Moje pytanie: jakie terminy z zakresu informatyki i terminologii komputerowej weszły do różnych innych dziedzin, a nie wyczuwamy już, że przeniosły się one właśnie z języka informatyki. Na pewno świetnym przykładem jest wyraz kompatybilny (powoli w dzisiejszych czasach wszystko robi się kompatybilne, a nie zgodne), ale podejrzewam, że tych wyrazów jest dużo wiecej.
Pozdrawiam

Mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym z Pomorza. Szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: wciągnąć/wciągać/wypijać żółtko. Samo znaczenie nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy połączenie to, używane w rozkaźnikach najczęściej, znaczy tyle co: ‘rozbudzać się, zbierać w sobie siły, rychtowanie się z łóżka’.
Zagwozdką dla mnie jest etymologia tegoż frazeologizmu. Dlaczego akurat żółtko czy ma to związek z symboliką życia?

Pozdrawiam
M. Kiliński

Szanowni Państwo,

czy silnik można załączyć, czy tylko włączyć? Spotkałem się nazewnictwem załączony na schemacie elektrycznym, którego autor argumentuje, że jest to wersja dopuszczalna, gdyż opisy włączony i wyłączony są ze sobą mylone, szczególnie jeśli na schematach występują tylko skróty niniejszych wyrazów.