-
Tako rzecze Zaratustra
4.03.20124.03.2012Moje zainteresowanie wzbudził czasownik rzec. Niektóre źródła poprawnościowe podają, iż nie tworzy on form czasu teraźniejszego. Czy zatem rzecze użyte w tytule Tako rzecze Zaratustra jest formą czasu przyszłego (rzeknie, powie, będzie mówił)? W oryginale występuje sprach, czyli czas przeszły dokonany.
Pozdrawiam i dziękuję serdecznie za tę i wszystkie odpowiedzi.
-
To nie haplologia…
8.04.20168.04.2016Szanowna Poradnio,
słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…
Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?
Michał Gniazdowski
-
absztyfikant30.03.200730.03.2007Chciałabym dowiedzieć się czegoś o pochodzeniu słowa absztyfikant. Mój ojciec nazywa tak mojego chłopaka, którego określenie to nieco irytuje. Osobiście bardzo podoba mi się to słowo. Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
-
Apokalipsa23.01.200323.01.2003Szanowni Państwo,
Jak należy zapisywać nazwę: pokolenie spełnionej Apokalipsy czy pokolenie spełnionej Apokalipsy, a moze pokolenie apokalipsy spełnionej? Spotkałem się z wszystkimi trzema formami – czy któraś z nich jest jedyną poprawną, czy może wszystkie są dopuszczalne?
Dziękuję za odpowiedź
Ignacy Miś -
Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.
27.07.202127.07.2021Szanowna Poradnio,
w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.
„Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.
Z poważaniem,
-
Awdańcy czy Awdańcowie?
18.06.200818.06.2008Dlaczego rzeczownik określający ród (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Awdancy;3872736.html) ma postać Awdańcy, a nie Awdańcowie (jak Gryfowie, Fuggerowie, Welfowie, Zarębowie)? Przywołana wyżej encyklopedia podaje też hasła Gwizjusze, Kondeusze, Łodzie, Nałęcze, Odrowąże… Czy nazwy tych rodów z końcówką -owie są dopuszczalnym wariantem, czy błędem?
-
Azaż dyjabły7.03.20147.03.2014Dzień dobry!
Proszę określić, z jakim rodzajem archaizmu mamy do czynienia w przypadku wyrazów: dyjabły, fijołki oraz bodajż, azaż.
Pozdrawiam
R.K. -
Bądź łaskaw…28.05.200828.05.2008Bądź łaskaw / Pan będzie łaskaw często odbieram jako niegrzeczne, choć słowniki wciąż kwalifikują to jako zwrot grzecznościowy (taki łaskawca jest już ironiczny). Wiele zależy od intonacji, ale przecież mamy tu polecenie z pominięciem proszę oraz przekaz w tle: 'normalnie nie byłoby cię na to stać' + 'nawet nie próbuj dyskutować'. Która opcja – grzeczna czy niegrzeczna – przeważa we współczesnym języku?
-
beze i przeze14.01.200514.01.2005Witam
Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam. -
być komuś coś krewnym12.10.200912.10.2009Zastanawia mnie jedna rzecz. W moich okolicach często słyszy się być komuś coś krewnym, gdy chodzi o zobowiązania wobec kogoś, zwłaszcza o długi. Jaka jest etymologia tego zwrotu? Ma jakieś powiązania z rzeczownikiem krewny? Czy ten zwrot nie jest archaizmem?