-
Co ma brona do obrony? 12.09.201812.09.2018Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
-
Czy odmieniać nazwiska?22.05.200322.05.2003Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.
-
Dlaczego państwo to państwo?
27.03.202127.03.2021Jako historyka i polonisty zastanawia mnie pochodzenie słowa państwo, zwłaszcza w kontekście dwuznaczności tego słowa. Mówimy przecież państwo Kowalscy, ale i państwem jest Polska. Dlaczego tak jest?
-
dwoje zajęć6.01.20126.01.2012Szanowni Państwo,
moja córka – studentka od jakiegoś czasu stosuje wyrażenie dwoje zajęć. Czy według Państwa jest to poprawne ? Czy też może powinna wrócić do używania formy dwa zajęcia?
Z wyrazami szacunku,
Halina Chybińska -
facet i babka23.10.200623.10.2006Szanowna Redakcjo!
Poszukuję słowa, które byłoby kolokwialnym określeniem na kobietę. O ile sprawa z mężczyzną wydaje się prosta – potocznie mężczyzna to facet, gość, typ, osobnik – o tyle żeńskie odpowiedniki nie brzmią tak zgrabnie. Kobieta potocznie byłaby zatem babką (bez kontekstu, może to być mylące). Czyżby zatem facetka (nie mogę pzekonać się do tego słowa), albo osobniczka, a może…? Będę niezmiernie wdzięczna za pomoc.
Pozdrawiam,
JK -
góra i dół
6.05.20236.05.2023Dzień dobry! Nurtuje mnie pytanie co było pierwsze – góra czy góra? Czy słowo to najpierw opisywało formację terenu, czy kierunek orientacji? Podobnie można się zastanawiać czy dół – dziura w ziemi, czy dół – kierunek uzyskał swe znaczenie wcześniej?
-
Historia grafemów złożonych
22.03.202322.03.2023Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.
-
Interpunkcyjne „być albo nie być”11.09.201711.09.2017Szanowni Państwo,
1. Zastanawiam się, czy w zapisie bardzo potocznych i nieeleganckich form typu idź(,) pan(,) stąd (np. w dialogach w beletrystyce) powinniśmy traktować formę pan jako skrócony wołacz i wydzielać ją przecinkami.
2. Czy w tytule przekładu powieści A. Burgessa Diabeł nie państewko po słowie diabeł nie powinien stać przecinek? To, zdaje się, elipsa zdania: To diabeł, a nie państewko. Bez przecinka brzmi to raczej jak elipsa: Diabeł nie jest państewkiem.
Czytelnik -
Kanadyjczyk czy Kanadyjka?18.10.200618.10.2006Mam dylemat, czy w przypadku kobiety, wnioskodawczyni, zastosować formę żeńska: „(…) obywatelka kanadyjska, podlega obowiązkom, jakim podlega rodowity Kanadyjczyk” czy też „(…) jakim podlega rodowita Kanadyjka”?
Dziękuję za pomoc.
Katarzyna Nowicka -
każualowa moda9.06.20149.06.2014Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać, czy przerażenie, jakie odczuwam w związku z rozprzestrzenianiem się słowa każualowy (używanego np. na blogach związanych z modą, w celu określenia typu odzieży swobodnej, codziennej, mniej formalnej) jest uzasadnione?
Z wyrazami szacunku