W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

Przepraszam za nieco niesmaczne pytanie. Wiele razy słyszałem, że słowo cwel pochodzi z języka niemieckiego. W żadnych słownikach nie udało mi się jednak dnaleźć słowa zwell lub też zwel, które rzekomo (jak stwierdzono w pewnym tygodniku) miało być obraźliwym określeniem homoseksualisty. Może wzięło się od słowa schwul, które rzeczywiście jest obraźliwym określeniem mężczyzny o odmiennej orientacji seksualnej, a może cwel ma zupełnie inną etymologię? Jeśli tak, to jaką?

Szanowni Państwo,
jak to się stało, że pierwotne znaczenie czasownika chędożyć ewoluowało od staropolskiego ‘porządkować, czyścić, ozdabiać, czynić pięknym’ do wulgarnego określenia ‘odbywania stosunku płciowego’ – jedynego znaczenia, w jakim jest używany przez współczesnych użytkowników polszczyzny? 

Pozdrawiam

Stratos Vasdekis

Moje pytanie dotyczy słowa depresywny. Czy jest to po prostu wariant słowa depresyjny, czy może ma jeszcze jakiś inny zakres użycia? Czy w ogóle ta forma jest dopuszczalna?
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Chciałbym zapytać o fleksję dawnych imiesłowów: jak odmieniały się imiesłowy przysłówkowe, jak tworzyło się imiesłowy przymiotnikowe teraźniejsze bierne (typu rzekomy, znajomy) oraz jakie formy imiesłowy (w tym wspomniane wcześniej typy) przybierały w liczbie podwójnej?

Dzień dobry,
chciałbym zapytać o poprawność związku inteligentne połączenie. Nie jestem pewien, jaki jest status tego związku – wiem, że jest on często używany, ale wg mnie brzmi dziwnie. Wszak inteligentny kojarzy się z cechą człowieka – czy inteligentne połączenie (np. inteligentne połączenie smaków) nie jest nadużyciem semantycznym przymiotnika inteligentny? Byłbym wdzięczny za udzielenie mi odpowiedzi!
Serdecznie pozdrawiam!
Hubert

Szanowni Państwo!
Jak przytaczać (w tekście wspomnień) krótkie fragmenty poezji obcej, powiedzmy z przesłania do Fausta Goethego:

„…aus Dunst und Nebel…”
…aus Dunst und Nebel…
„…aus Dunst und Nebel…”

a także autentyczne słowa wypowiedziane w języku obcym, np. „W trakcie bicia powiedział jeden z siepaczy: «Er sieht zu intelligent aus»” – cudzysłów wystarczy czy dodatkowo kursywą?
Dziękuję
Hanna Bartoszewicz

Dzień dobry,

pytanie odnosi się do porady „jeżeli…, to…” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/jezeli-to;14452.html

Omówienie zdań współzależnych nie rozwiązuje kwestii "a jeśli tak to jak". Tu nie musimy się dopatrywać orzeczeń, a więc nie zachodzi współzależność zdań. Czy można prosić o logiczne lub choćby arbitralne ustalenie, czy przecinek jest tu konieczny?

Witam!
W podręczniku akademickim, z którego korzystam, wielokrotnie spotkałam się z wyrażeniem nie wolno jest + bezokolicznik. Znałam to wyrażenie w postaci nie wolno + bezokolicznik, dlatego niezmiernie mnie tamta konstrukcja zdziwiła. Czy jest poprawna?