dalej
  • Rozglądnąć się

    30.10.2020
    30.10.2020

    Szanowni Państwo,

    czy słowa rozglądnąć się, wyglądnąć i przyglądnąć się są błędem? Spotkałam się z opinią, że w zdaniu:  Rozglądnął się po pokoju powinno być rozejrzał się, i dalej: wyjrzał, przyjrzał się? Niektórzy wytykają takie błędy w książkach. Czy słusznie?

    Pozdrawiam

    Czytelniczka

  • rozmowa z ambasadorem
    16.06.2014
    16.06.2014
    Skoro, jak twierdzą poradniki, do ambasadora należy się zwracać Wasza Ekscelencjo, to co zrobić w dalszej części zdania? Na przykład: „Wasza Ekscelencjo, proszę pozwolić, że panu (?) przedstawię panią Iksińską”? Czy przed Iksińską najlepiej dodać imię, czy nie? Wiem, że już o tym bywało (a ja przemycam drugie pytanie), ale, w świetle sprzecznych informacji nadal nie wiem, jak jest grzeczniej.
    Z góry bardzo dziękuję
    Dorota
  • różności
    22.01.2002
    22.01.2002
    Proszę o odpowiedź na trzy nurtujące mnie pytania:
    1) W książkach J. Chmielewskiej często spotykam się ze zwrotem typu: mleko mi wyszło. Czy jest to forma spotykana tylko w języku potocznym, czy można jej używać także np. w wypracowaniach itp.?
    2) Mój kolega w klasie ma bardzo rzadko według mnie spotykane imię – Iwo. Jakie jest pochodzenie tego imienia, czy żeńskie imię Iwona pochodzi od Iwa i czy to imię się odmienia, a jeśli tak, to jak?
    3) I jeszcze jedno pytanie związane z moim nazwiskiem – Snusz. Często przy wypisywaniu różnego rodzaju dyplomów nauczyciele nie wiedzieli, która forma byłaby lepsza – dla Zbigniewa Snusz czy też dla Zbigniewa Snusza?
    Z góry dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • ryżanka
    17.01.2009
    17.01.2009
    Szanowny Panie Profesorze,
    czy na spotkaniu w ambasadzie była ryżanka? Na ryżankę natknąłem się w jakiejś powieści. Jednak dopiero kilka kartek dalej wydało się, że ryżanka to nie zupa, ale… mieszkanka Rygi. Dlaczego mieszkanka Rygi miałaby być ryżanką, a nie na przykład ryganką? Czy to jest faktycznie poprawne? Brzmi nieco cudacznie.
  • Rzeka Wisła
    22.04.2016
    22.04.2016
    Czy wyrażenie rzeka Wisła jest poprawne? Spotkałam się z opinią, że to pleonazm.
  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • samogłoski ścieśnione
    23.04.2010
    23.04.2010
    Witam.
    Próbowałem ustalić, w jakich pozycjach samogłoski pochylone (á, é, ó) pojawiały się w j. staropolskim. Dalej jednak nie rozumiem, skąd á, é w takich wyrazach jak biéda, mléko, świéca, tráwa (spotkałem się z takimi formami). Czy jest jakaś zasada, która tłumaczyłaby obecność á i é w tematach tych rzeczowników?
    Michał
  • Saska Kępa a słowotwórstwo
    18.06.2008
    18.06.2008
    Witam,
    chciałam zapytać, czy mieszkaniec warszawskiej Saskiej Kępy to saskokępianin, saskokępczanin, czy może saskokępiak? A rzeczy dotyczące tej dzielnicy można nazwać saskokępianikami?
    Pozdrawiam
  • seminarium
    14.01.2002
    14.01.2002
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy pisowni nazw własnych, np. nazwa Wyższe Seminarium Duchowne w Toruniu napisana została od dużych liter. Czy pisząc dalej, używając tylko słowa – seminarium, należy je pisać wielką literą? Te wątpliwości dotyczą wielu nazw kilkuczłonowych, z których poźniej używany jest w tekście tylko jeden człon. Czy te wątpliwości rozwiązuje jakiś słownik?
    Bardzo dziekuje za odpowiedz. Pozdrawiam.
  • Serwanta jak Danta?
    10.04.2001
    10.04.2001
    Czy mogę, odmieniając nazwisko autora Don Kichota, napisać Cervanta (potrzebne mi to, by zgadzał się rytm limeryku (no właśnie, a może limeryka))? Czy koniecznie muszę napisać Cervantesa? I jak to w ogóle jest z odmiana nazwisk francuskich w piśmie?
    Lidius Marius
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego