dzieło
  • Kiedy Talebowskie, a kiedy talebowskie

    25.07.2022
    25.07.2022

    Pytanie, które mnie niezwykle nurtuje:

    w zdaniu „Przyszłość jest nieprzewidywalna, Talebowskie 'czarne łabędzie' czyhają za każdym zakrętem” – zastanawiam się czy „Talebowskie” powinno być pisane dużą literą czy małą? Wydaje mi się, że można to potraktować jako synonim dzierżawczy.

  • koniądz

    23.09.2023
    23.09.2023

    Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

  • Kreisleriana
    18.10.2005
    18.10.2005
    Szanowni Państwo,
    Robert Schumann pod wpływem opowiadań E.T.A. Hoffmanna, który pisał pod pseudonimem Johannes Kreisler, stworzył cykl miniatur zatytułowany Kreisleriana op. 16 (pisownia oryginalna). W świadomości wielu Polaków cykl ten egzystuje jako ta Kreisleriana (ponieważ ma końcówkę -a), lub te Kraisleriana (ponieważ jest ich w cyklu osiem). Czy można ten tytuł odmieniać i powiedzieć np., że ogniwo tego cyklu to Kraisleriano, skoro myśli się o Kraislerianach?
    Grzegorz Słomczyński
  • kropka w nagłówkach i tytułach
    17.12.2009
    17.12.2009
    Jakie znaki interpunkcyjne można pomijać w tytułach i nagłówkach? Wiem, że można pominąć kropkę na końcu zdania, ale wykrzyknika i znaku zapytania już nie. A co z przecinkiem? Czy mogę go pominąć np. w zdaniu „Dobre, bo nasze”?
  • kryterium autorytetu kulturalnego
    21.09.2013
    21.09.2013
    Zdarzało się, że na łamach Poradni broniono jakiejś formy nie występującej w słownikach tym, że używali jej pisarze (Tybr, zdejm). Czy da się w ten sposób obronić dopełniacz l.mn. wzgórzy (Orzeszkowa, Lenartowicz, Przerwa-Tetmajer, Schulz)?
  • kwintesencja
    15.06.2001
    15.06.2001
    Proszę o wyjaśnienie słowa kwintesencja.
  • Leicester
    30.09.2019
    30.09.2019
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z pytaniem dotyczącym deklinacji i wymowy polskiej miasta Leicester. Czy należy odmieniać analogicznie do Manchesteru czy też lepiej pozostawić ten wyraz w formie mianownikowej z racji na słabą asymilację w polszczyźnie?
    Jak brzmi przymiotnik? Czyżby leicesterski (czyt. lesterski)?
    Mieszkaniec to Leicesterczyk czy Leicesterczanin?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    Mario Jakub Kiliński
  • Levinas czy Lévinas?
    16.06.2013
    16.06.2013
    Dlaczego WSO podaje pisownię nazwiska Levinas jako jedyną, skoro na kartach tytułowych większości polskich przekładów dzieł tego filozofa widnieje forma Lévinas?
  • Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO
    23.12.2002
    23.12.2002
    Jak należałoby zapisać nazwę: Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO? Spotkałam się z trzema wersjami: (1) każdy wyraz zaczyna się wielką literą, (2) każdy wyraz zaczyna się małą literą, (3) tylko Lista zapisana jest wielką literą. W Nowej encyklopedii powszechnej PWN (dostępnej w Internecie) pojawiają się wersje pierwsza i trzecia.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości i z góry dziękuję za pomoc.
  • Mac czy Mc?
    8.06.2007
    8.06.2007
    Dlaczego od nazwiska McLuhan utworzono pojęcie macluhanizm (mac-), skoro od McDonald jest mcdonaldyzacja (mc-)?
    Czy postać przedrostka (Mc- bądź Mac-) jest istotna dla identyfikacji nazwiska? Przypuszczam, że w erze komputeryzacji tak, ale czy było tak również w dawniejszych czasach? A może napisanie MacDonald, o McDonaldzie nie jest błędem, lecz dopuszczalnym wariantem? Co raz zauważam rozbieżności w pisowni nazwisk tego rodzaju i nie wiem, jak to oceniać.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego