grunt
  • Rekrutant czy rekruter?
    29.09.2016
    29.09.2016
    Szanowni Państwo,
    jak należałoby nazwać osobę rekrutującą innych? Rekrutant, rekruter?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • rok życia w skrócie
    1.06.2015
    1.06.2015
    Szanowni Państwo,
    czy istnieją okoliczności, w których zapis wyrażenia rok życia w formie skrótu rż. (czyli niezgodnego z zapisem proponowanym przez słowniki ortograficzne, ale często pojawiającego się w wydawnictwach medycznych) można by uznać za poprawny? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Łączę pozdrowienia
    Czytelniczka
  • rzeczowniki na -nia
    18.10.2006
    18.10.2006
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
    Dziękuję.
  • Rzeczowniki rodzaju męskiego z końcówką -a

    29.04.2023
    29.04.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego słowa zakończone na -ca (np. wykonawca, sprzedawca, wykładowca), a także na -sta (np. polonista, aktywista, aferzysta) są rodzaju męskiego skoro to -a na końcu bardziej by wskazywało na rodzaj żeński. Proszę o odpowiedź.


    Pozdrawiam

  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • Skąd się wzięło W?
    7.02.2015
    7.02.2015
    Przed tygodniem albo dwoma pytałem o literę W, ale nie wiem, czy pytanie udało się wysłać. Znalazłem informację, że to litera W jest genetycznie dwuznakiem. Powstała na gruncie germańskiej tradycji pisownianej z podwojenia łacińskiej litery V, czyli z zapisu VV. Za jej pomocą oddawano germańskie głoski różne od łacińskiej spółgłoski V. Czy można gdzieś znaleźć więcej informacji na ten temat?
  • skrzynka Skinnera

    27.01.2023
    27.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy można na gruncie języka polskiego uzasadnić skutecznie tłumaczenie „Skinner box” (a. „operant conditioning chamber”) jako "komorę sprawczą"?

    Wg SJP „sprawczy” «będący przyczyną czyjegoś zachowania». Zasadniczo, aparatura ta jest „przyczyną zachowania się” badanych zwierząt, jednak w eksperymentach chodzi raczej o same zwierzęta i ich zachowania tzw. sprawcze ("operants"). Czy "komora sprawcza" ma uzasadnienie?

    Z poważaniem

  • słowa pochodzenia baskijskiego
    24.05.2004
    24.05.2004
    Czy w języku polskim, oprócz imienia Ksawery, są jakieś słowa pochodzenia baskijskiego? Jeśli tak, to jakie…
  • słownictwo pochodzenia obcego

    14.10.2023
    14.10.2023

    Chciałbym zapytać o statystykę pochodzenia słownictwa języka polskiego (tutaj britannica.com/topic/English-language/Vocab dla j. ang.). Wyobrażam sobie, że to bardzo trudne zadanie oszacować taką „ogólną” etymologię ale może ktoś już próbował?

    Hipoteza – większość słów ma źródło „słowiańskie” (nieformalnie – chodzi o grupę języków słowiańskich a może SCS?). Problem zapewne można rozpatrzyć na trochę bardziej ogólnym poziomie podrodziny języków bałtosłowiańskich.

    Z poważaniem

    Dobromił Pszenny

  • spotters albo spoters

    21.01.2024
    21.01.2024

    Dzień dobry, spotkałem się z pewnym dylematem związanym z zapisem słowa „spotters” w odniesieniu do policjanta, bowiem w publikacjach do 2022 roku występowała tylko jedna forma zapisu tego wyrazu przez dwa "t". Jednak w 2022 ukazało się Zarządzenie nr 60 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 kwietnia 2022 r. (…), w którym w § 1. pojawia po raz pierwszy słowo „spoters" z jednym "t”, a kolejnym dokumentem jest Decyzja nr 337 KGP z 2022 r.

    W związku z tym czy w jednej publikacji dopuszczalne byłoby stosowanie dwóch odmiennych form zapisu tego wyrazu, czy należałoby przyjąć nowy zapis do wszystkich, czy może jednak spolszczenie tego wyrazu nie powinno mieć miejsca?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego