-
mlon7.03.20147.03.2014Szanowna Poradnio,
proszę o wyjaśnienie dokładnego znaczenia i etymologii pejoratywnego określenia mlon (lub mlun). Dość często można się z nim spotkać we wschodniej Polsce. -
zapis tekstów gwarowych9.10.20089.10.2008Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie? -
beze i przeze14.01.200514.01.2005Witam
Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
-
chriszcz7.10.20087.10.2008W południowo-wschodniej Polsce spotkałem się z wyrazem chriszcz na określenie chrabąszcza. Próbowałem znaleźć coś na ten temat w Korpusie i w Google, ale bez powodzenia. Czy redakcja Poradni może coś więcej o tym wyrazie powiedzieć?
-
cwel12.12.200512.12.2005Przepraszam za nieco niesmaczne pytanie. Wiele razy słyszałem, że słowo cwel pochodzi z języka niemieckiego. W żadnych słownikach nie udało mi się jednak dnaleźć słowa zwell lub też zwel, które rzekomo (jak stwierdzono w pewnym tygodniku) miało być obraźliwym określeniem homoseksualisty. Może wzięło się od słowa schwul, które rzeczywiście jest obraźliwym określeniem mężczyzny o odmiennej orientacji seksualnej, a może cwel ma zupełnie inną etymologię? Jeśli tak, to jaką?
-
faraon
16.10.202316.10.2023Szanowni Eksperci,
Andrzej Bursa w wierszu „Święty Józef” pisał o Świętej Rodzinie: „(...) uciekali przed policją / nocą / w sztafażu nieludzkiej architektury Ramzesów / (stąd chyba policjantów nazywają faraonami)”. Powyższe wytłumaczenie to zapewne licentia poetica autora, więc skąd faktycznie wzięło się użycie wyrazu faraon na nazwanie policjanta? Znalazłem tylko informację, że określenie to wywodzi się z gwary rosyjskiej sprzed I wojny światowej.
Z wyrazami szacunku
-
Farfak18.05.202018.05.2020W Łukowie (woj. lubelskie) jest ulica o nazwie Farfak. Czy ktoś potrafi wyjaśnić pochodzenie nazwy?
Dziękuję
-
jorgnąć się?12.06.200612.06.2006Co oznacza zdanie: „A jak ona jorgnie się”?
-
klawisz16.02.200716.02.2007Witam,
moje pytanie dotyczy etymologii słowa klawisz używanego potocznie na określenie strażnika w zakładzie karnym. Przypuszczam, że ma ono źródło w gwarze więziennej (tzw. grypserze) i zabarwienie pejoratywne. Jednak funkcjonariusz zakładu karnego pouczył mnie, ze diametralnie się mylę, że klawisz to określenie jak najbardziej pozytywne, utożsamiające braterstwo funkcjonariuszy SW.
Pozdrawiam serdecznie
Magda -
kupczy i kupny20.05.201420.05.2014Szanowni Państwo,
chciałam zapytać o słowo kupcze. Pochodzę z Podlasia i jestem nauczona, że np. na ciasto, przetwory, jeśli nie są domowe mówi się, że są kupcze. Kiedy przeprowadziłam się do Małopolski, dowiedziałam się, że powinnam mówić, że są one kupne. W słownikach nie mogę znaleźć wyrazu kupcze. Chciałam zapytać, czy jest to regionalizm? I czy chcąc mówić starannie, powinnam dostosować się do ogólnopolskiego kupne?
Z wyrazami szacunku
Magdalena Pawłowska