Szanowni Państwo,
w psychologii używa się terminu spektrum autyzmu, który wchodzi w połączenia z różnymi przyimkami: na spektrum autyzmu, w spektrum autyzmu, ze spektrum autyzmu. Dla mnie w spektrum autyzmu mieszczą się pewne zaburzenia, czy jak to dzisiaj coraz częściej się przyjmuje „stany”. Potocznie jednak przyjęła się kalka z języka angielskiego (people on autism spectrum). W angielskim ten termin na razie raczej rzadko występuje w pracach naukowych, ale we wszelkich innych wypowiedziach jest bardzo popularny. Co więcej, wygląda na to, że osoby z autyzmem zaakceptowały także ten sposób mówienia o sobie. W Polsce jest podobnie.
Czy któryś z przyimków jest w tym wypadku bardziej poprawny?
Łączę serdeczne pozdrowienia
Ewa Pisula

Szanowni Państwo,
czy słusznie odnoszę wrażenie, że pod wpływem angielszczyzny giną polskie formy syntetyczne (bieleć) i stałe związki frazeologiczne (nabierać gładkości) na korzyść zuniformizowanych form analitycznych (stawać się białym, gładkim)? Czy mam rację, że taka tendencja istnieje i że ujmuje ona polszczyźnie zwięzłości?
Z serdecznym pozdrowieniem
Jakub Ekier

Dzień dobry,

chciałbym się dowiedzieć czy poprawne jest używanie słowa submisja jako określenie procesu przesyłania artykułów do czasopisma naukowego. W języku angielskim występuje czasownik submit, który dokładnie oznacza 'przedstawiać (sprawę), składać (np. rezygnację), przedkładać, dostarczać (dokumenty)'. Czy polskie słowo submisja w takim znaczeniu nie jest zbędną kalką językową?

Pozdrawiam

Chciałbym zapytać o dopuszczalność pisania czasownika szacować z różnymi przedrostkami, w takich formach jak przeszacować (w znaczeniu 'podać zbyt wysoki szacunek'), niedoszacować (w znaczeniu 'podać zbyt niski szacunek'). Jeśli te formy są niepoprawne (to zapewne jest kalka z języka angielskiego, gdzie overestimate i underestimate świetnie fukcjonują), to może jest inne słowo (jeden wyraz), który opisze czynność podawania oszacowania, estymacji powyżej lub poniżej rzeczywistej wartości.

Szanowni Państwo,
chciałabym spytać, czy poprawne jest zdanie, jakie usłyszałam dzisiaj w serwisie informacyjnym: „Wielki szacunek za mistrzowskie lądowanie” (chodziło oczywiście o bezpieczne lądowanie samolotu bez wysuniętego podwozia). Mam wrażenie, że jest to kalka z kolokwialnej odmiany języka angielskiego, a w poprawnej polszczyźnie zdanie to brzmiałoby: „Wyrazy szacunku dla pilota za mistrzowskie lądowanie”.
Z poważaniem
Marta Pypeć

Szanowni Państwo,
mam pytanie odnośnie dosyć często wydawanej w naszym kraju traktatu chińskiego filozofa Sun Zi (Sun Tzu). Ukazuje się ona pod tytułem Sztuka wojny, jedynie w tłumaczeniu Roberta Stillera ukazała się jako Sztuka wojenna. Encyklopedia PWN podaje termin sztuka wojenna. Czy tłumaczenie tytułu jako Sztuka wojenna jest błędem językowym powstałym na skutek kalkowania angielskiego The Art of War, czy może, w odniesieniu do tytułu książki, jest to praktyka dozwolona?

Szanowni Państwo,
zdarza mi się słyszeć połączenie szukać za czymś. Zastanawiam się, czy jest poprawne, czy to jakaś gwara i skąd się wzięło. Na Wikipedii można znaleźć informację, że to kalka z niemieckiego. Prosiłbym o wyjaśnienie.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Skąd pojawił się w polszczyźnie termin świadek koronny? Sama instytucja ma ponoć korzenie w prawodawstwie anglosaskim, ale tam nazywa się „King's/Queen's evidence” (czyli „świadek króla/królowej”), ewentualnie "state's evidence" w Ameryce („świadek stanu” albo „państwa”). Czy nasz zwrot jest wobec tego kalką z innego języka (np. niemieckiego „Kronzeuge”)?

Szanowni Państwo,
Czy usługi telefonii ruchomej są zaawansowane technicznie, czy technologicznie? Według mnie zaawansowany technologicznie to kalka z technologically advanced, ale mam wrażenie, że różnica między techniką (sposobem robienia czegoś) a technologią (sposobem przetwarzania materiału na gotowy produkt) zaciera się coraz bardziej od początku lat 1990.

Witam,
oglądając transmisje telewizyjne z zawodów kobiecego tenisa, niejednokrotnie słyszałem, jak komentator chwali zawodniczkę słowami: „Grała doskonały tenis”. Z jednej z innych odpowiedzi w Poradni wiem, że tenis to rzeczownik dwurodzajowy i dlatego tenis, a nie tenisa, ale zawsze zdawało mi się, że poprawnie powinno być w tenis/tenisa, a nie samo tenis/tenisa. Czy taka forma jest poprawna?