-
żeby, aby, oby
3.05.20223.05.2022Dzień dobry!
Czy zawsze przed słowem "żeby" należy stawiać przecinek, czy zależy to od kontekstu? Jaka jest różnica pomiędzy użyciem "żeby"/"aby" a "oby" na początku zdania (gdy wyrażamy prośby, życzenia, nadzieje etc.)? Czy wówczas najbardziej adekwatnym słowem jest "oby"?
-
żeby czy aby?16.06.200916.06.2009Czy zauważyli Państwo nagminne we współczesnej polszczyźnie zastępowanie słowa żeby slowem aby? Robią to wszyscy – od dziennikarzy po polityków. Czy nie czas poprawić ich błąd?
Z szacunkiem,
prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski, Columbus, Ohio, USA -
żeby i iż27.10.201227.10.2012Szanowni Państwo,
ostatnio rozmawiałyśmy w szkole o spójnikach. Koleżanka wyraziła opinię, że spójnika żeby nie należy używać w wypowiedziach pisemnych (np. w szkolnych wypracowaniach), ponieważ należy do słownictwa potocznego (za jedyne poprawne uznaje aby i by). Zastanawiałyśmy się też, czy uczeń może zastosować iż zamiast że, aby (żeby) uniknąć powtórzenia. Proszę zatem rozwiać nasze wątpliwości: czy rzeczywiście należy tępić stosowanie żeby i iż?
Z poważaniem,
Małgorzata Białek
-
a co za tym idzie
19.04.202319.04.2023Czy wyrażenie „co za tym idzie“ ma status kolokwializmu? Czy jest dopuszczalne stosowanie tegoż w pracach naukowych oraz sytuacjach formalnych?
-
Agnieszko, czy mogłaby pani…?6.06.20146.06.2014„Agnieszko, czy mogłaby pani otworzyć okno?” – podobne zdania pamiętam z lekcji francuskiego (tak zwracała się do nas nauczycielka), spotykam w starszej literaturze, czasem też słyszę, jednak bardzo rzadko. Jestem ciekaw, czy był okres, kiedy taki sposób zwracania się do osób o niższej randze pragmatycznej (zamiast „Pani Agnieszko, czy mogłaby pani…”) uchodził za naturalny. Jak można go ocenić dziś?
-
akwarystka
10.04.202310.04.2023Dzień dobry,
chciałam zapytać, czy słowo "akwarystka" (czyli osoba płci żeńskiej, zainteresowana akwarystyką) jest poprawne?
To feminatyw od słowa "akwarysta", jednak nieobecny w słownikach.
A czy jest już w uzusie?
Jak się Państwo zapatrują na jego oficjalne używanie?
Dziękuję i pozdrawiam,
Ewa
-
Alternacja czy obniżenie/podniesienie artykulacji?4.09.20184.09.2018Szanowni Państwo,
byłabym niezmiernie wdzięczna za wyjaśnienie, w jaki sposób można odróżnić alternację od zjawiska podwyższenia/obniżenia artykulacji. Na przykład zastanawiam się, czy w nazwisku Biniaszek i Gaworzewski (od imienia Bieniaszek, nazwy miejscowości Gowarzewo) doszło do wymiany e:o, a:o czy obniżenia artykulacji.
Z wyrazami szacunku,
Karolina
-
Andrzeje, Janki, Stasie czy tylko: Andrzejowie, Stasiowie, Jankowie?10.10.201710.10.2017Szanowna Poradnio,
trudno mi się zgodzić, że formy liczby mnogiej imion męskich – Janki, Andrzeje, Stasie itd. – są błędne, kolokwialnie czy gorsze. Nie chce ich dopuścić Wielki słownik ortograficzny PWN przy żadnym z imion, podając wszędzie tylko końcówkę -owie. Uważam tę pierwszą za neutralną, a przy mniejszych pociechach nawet za lepszą. Ta druga forma brzmi wręcz pretensjonalnie, a jednak obowiązuje niepodzielnie nawet przy zdrobnieniach – Jasiowie, Kubusiowie…!
Z poważaniem
Aleksander Durkiewicz
-
antydatować i pederasta2.01.20042.01.20041. Skąd słowo antydatować? Dlaczego w istocie zrezygnowano z dobrze umotywowanej formy antedatować (bo ante datum), opatrując ją w słownikach kwalifikatorem przestarzały?
2. Skąd pederasta w znaczeniu 'homoseksualista'? Z budowy wyrazu wynikałoby, że mógłby to być jedynie synonim pedofila. -
„anty-ściszyć”17.01.200517.01.2005Stały problem, „anty-ściszyć”. Wszycy podawali różne przykłady, jak 'zrobić głosniej' wyrazić jednym słowem. Ja mam propozycje ROZGŁOSIĆ. Dlaczego jest to wyraz niepoprawny w stosunku do 'nastawienie głośniej', skoro mówi się: „Zegar rozgłośnie wybił północ”, „Ptak zaśpiewał rozgłośnie”. A do tego jak chcemy coś światu rozgłosić, można to robić głośno.