-
Nie jako spójnik
15.02.202415.02.2024Szanowna Poradnio!
Proszę o podanie poprawnej pisowni wyrażenia mąż(?)nie(?)mąż, dama(?)nie(?)dama. Dane z różnych poradni i blogów językowych są rozbieżne. Czy na ortografię ma wpływ znaczenie? Mam na myśli, że może chodzić o niepewność, czy to jest mąż, czy nie, ale może też chodzić o cechę (na wzór biało-czerwona), że np. osoba wygląda jak dama, ale zachowuje się jak (np.) kuchta; że ubiera się po męsku (mąż), ale zachowuje jak kobieta.
-
Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia
27.10.202327.10.2023Dzień dobry,
szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.
Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.
pozdrawiam
karO
-
Nie pozwól mu przejąć kontroli 31.01.201831.01.2018Która forma jest poprawna: Nie pozwól mu przejąć kontroli czy Nie pozwól mu przejąć kontrolę? Wydawałoby się, że mam tu do czynienia z biernikiem, ale intuicja podpowiada, że to jednak dopełniacz. Nie potrafiłbym tego jednak uzasadnić. Czy mogę poprosić o pomoc?
Serdeczne pozdrowienia.
-
NIe rozumiem dlaczego19.11.201219.11.2012Szanowna Redakcjo,
czy w konstrukcjach zdaniowych typu: „Nie rozumiem dlaczego”, gdzie po zaimku nie występuje już orzeczenie, powinien znaleźć się przecinek?
Chciałabym także dowiedzieć się, czy w powyższym zdaniu poprawne jest postawienie dwukropka.
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Felicyta -
nie udawaj25.09.200625.09.2006Dzień dobry! Mam wątpliwości co do poprawności dwóch form: nie udawaj i nie udaj. Czy obie są poprawne czy może tylko jedna? Dziękuję z góry za wyjaśnienie wątpliwości.
-
Nie wystarczy znać języka4.09.20174.09.2017Szanowna Poradnio,
mam wątpliwości rekcyjne. Która forma jest poprawna:
Żeby dostać dobrą pracę, nie wystarczy znać język/ języka.
Z góry dziękuję i pozdrawiam
Dorota
-
nie z czasownikami12.04.201012.04.2010Spór dotyczy pisowni czasownika nie doświetlić/ać. Moim zdaniem powinna być rozłączna: nie doświetlić, nie doświetliłem… Wg mojego oponenta: „Jest różnica między nie doświetlać a niedoświetlać. Nie doświetlać – nie dodawać dodatkowego światła. Niedoświetlać – ustawić parametry ekspozycji, przy których zdjęcie będzie ciemniejsze niż powinno. Zdania: «Celowo niedoświetliłem tego zdjęcia» i «Celowo nie doświetliłem tego zdjęcia» oznaczają różne działania i nie są równoważne”.
-
Co ma brona do obrony? 12.09.201812.09.2018Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
-
Dodatkowe funkcje partykuły nie
10.01.202110.01.2021Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:
Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.
Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:
Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.
Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:
Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.
Czy takie zdania rządzą się taką regułą?
-
Ile sylab ma zoo?
28.12.202328.12.2023Ile sylab ma słowo zoo? Przedrostek zoo- wyraźnie ma dwie sylaby w słowach takich jak zoologia, ale wymowa samego zoo jako rzeczownika zdaje się być jedną sylabą używającą długiego o, które chyba już w polszczyźnie nie powinno występować, gdyż iloczas zaniknął.