orzecznik
-
Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku
21.12.202321.12.2023Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?
I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?
Pozdrawiam,
-
orzecznik w narzędniku17.10.200817.10.2008Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika, między innymi wtedy, gdy łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu. Czy w związku z tym zdanie: „Musimy być konsekwentni” jest poprawne? A jaka będzie poprawna forma przymiotnika w zdaniu: „Rodzice obawiają się, że ich dziecko zrobi sobie krzywdę, mówią: jest za małe na to, by być samodzielne/samodzielnym”?
-
orzecznik w narzędniku3.10.20073.10.2007Dzień dobry,
czy w zestawieniu czasownika być i przymiotnika powinno pisać się ten przymiotnik w narzędniku, czy tak, jak występuje on po odmianie czasownika być? „Być młodym i radosnym” czy „Być młody i radosny”, skoro „Jest młody i radosny"?
Dziękuję bardzo za odpowiedź.
-
przymiotnik w funkcji orzecznika5.07.20115.07.2011Dzień dobry,
czy (zwracając się do Boga np. w modlitwie) należy powiedzieć „Ty jesteś Potężnym i Wszechmocnym”, czy „Ty jesteś Potężny i Wszechmocny”? A może obydwie formy są poprawne?
Pozdrawiam serdecznie,
JRepeć
-
Czy poprawnym (!) jest zwrot…29.06.200929.06.2009Czy poprawny jest zwrot „Jest dla mnie oczywistym, że…”, czy też należy powiedzieć „Jest dla mnie oczywiste, że…”?
Pozdrawiam,
Michał Strzelecki -
Jesteśmy takimi…15.10.200715.10.2007Uprzejmie proszę o opowiedź na pytanie, czy prawidłową jest forma: „Jesteśmy takimi, jakimi powinniśmy być”, czy forma: „Jesteśmy takimi, jacy powinniśmy być”. Znajoma polonistka twierdzi, że zwrot takimi, jakimi jest formą nieprawidłową.
Dziękuję za odpowiedź.
-
nie z przymiotnikami11.02.200411.02.2004W podręczniku do języka polskiego był kiedyś reportaż pt. „Rolnik rolnikowi nie równy”. W późniejszych wydaniach zapisano nierówny. Słownik Taszyckiego i Jodłowskiego zaleca, by z przymiotnikami w funkcji orzecznika nie pisać rozdzielnie. Czy zasada ta nadal obowiązuje?
Proszę o wyjaśnienie i o garść przykładów.
Halina Mastalska -
procent20.11.200620.11.2006„Jaki procent mężczyzn mających żonę jest o nią zazdrosnych?” czy „Jaki procent mężczyzn mających żonę jest o nią zazdrosny?”? Które z tych zdań jest poprawne?
-
Składnia wyrazu winien
5.07.20215.07.2021Dzień dobry, Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o informację dotyczącą składni czasownika: "winien" oraz "winny".
Kiedy będzie występować po tych czasownikach rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu, a kiedy w celowniku? Od czego to zależy?
Jak podaje WSJP:
"winien" (czemu / czego)
"winien" wszystkiemu; (celownik)
"winien" porażki, śmierci, tragedii, zbrodni (dopełniacz)
"winny" (czego)
"winny" zaniedbań (dopełniacz)
Dziękuję serdecznie.
Pozdrawiam
-
wychodzić skądś żywym czy żywy
2.01.20242.01.2024Czy mówi się: wychodzić skądś „żywym” czy „żywy”? Jak powinno wyglądać to słowo w następującym zdaniu:
Ten ostatni zrozumiał chyba, że jeśli ma wyjść z tej przygody żywy(m), to tylko po trupie napastnika.
Pozdrawiam
