pierwszeństwo
  • przełożony
    4.03.2010
    4.03.2010
    Witam,
    bardzo interesuje mnie pochodzenie słowa przełożony w rozumieniu 'ktoś, kto jest nad nami, kto jest naszym przełożonym'. Dlaczego akurat przełożony? Próbowałem znaleźć w tym jakiś sens, ale jedyne, co przyszło mi do głowy, to przekształcenie z formy przedłożony, gdzie łożony znaczy 'usytuowany przed nami'. Proszę o pomoc.
  • przemierzyć 200 km
    16.06.2011
    16.06.2011
    Które z poniższych sformułowań uważają Państwo za lepsze:
    1) Z jaką średnią prędkością jechał pociąg, który odległość 200 km przemierzył w czasie 2 h?
    2) Pociąg o jakiej średniej prędkości przemierzył odległość 200 km w czasie 2h?

    Mam w tej sprawie inne zdanie niż niektórzy moi koledzy, a w żadnym źródle nie udało mi się znaleźć odpowiedzi.
  • przyimek przed wyliczeniem
    25.03.2011
    25.03.2011
    Witam.
    Mam pytanie dotyczące poprawności formułowania wniosków procesowych w języku prawniczym. Standardowa formuła wygląda najczęściej tak: „Działając w imieniu X-a, wnoszę o: (tu lista wniosków)”.
    Chodzi o literkę o. Czy językowo poprawne jest jej stawianie przed dwukropkiem, czy też po dwukropku? Czyli czy poprawna jest forma:
    Wnoszę o:
    1) zasądzenie,
    2) ustalenie…

    Czy też poprawna jest forma:
    Wnoszę:
    1) o zasądzenie,
    2) o ustalenie…
  • przymiotnik od eutanazja
    5.06.2003
    5.06.2003
    Dzień dobry!
    Jaka jest poprawna forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika eutanazja: eutanatyczny (np. zabieg) czy eutanazyjny? SPP milczy na ten temat.
  • pscyholodzy czy psychologowie?

    15.06.2008
    15.06.2008

    Czy dla wszystkich rzeczowników kończących się na -og i określających osoby M. lm. może przybierać zarówno formę -odzy, jak i -ogowie i czy formy te są równorzędne? Czasem w słownikach pomijana jest któraś forma, a w tekstach internetowych nieraz jedna forma ma znaczną przewagę nad drugą. Czy błędem redakcyjnym będzie, jeśli w jednym tekście pojawią się np. pedagogowie i psycholodzy?

  • public relations
    10.01.2007
    10.01.2007
    Czy public relations może (mogą?) występować w języku polskim w liczbie pojedynczej? Opracowuję obecnie obszerny tekst, który w całości jest poświęcony temu zagadnieniu, i jego autor poprosił mnie o pozostawienie liczby pojedynczej, chociaż w słowniku poprawnej polszczyzny jest zapis o braku liczby pojedynczej w tym przypadku. Autor tekstu jest praktykiem PR i twierdzi, że na co dzień nie spotyka się z użyciem tego terminu w liczbie mnogiej. Był bardzo zaskoczony moją propozycją.
  • rodzaj gramatyczny nazw samochodów
    19.11.2007
    19.11.2007
    Jakiego rodzaju jest renault? Słownik ortograficzny podaje „ndm a. renaulta”, co sugeruje rodzaj męski, jednak na billboardach jest nowe renault. A co z samochodami innych marek: to suzuki (subaru, mitsubishi, porsche, iveco, volvo, bugatti, daewoo, hyundai, peugeot) czy ten suzuki (itd.)?
  • różności
    19.06.2001
    19.06.2001
    Mam 3 nurtujące mnie pytania. Oto one:
    1. Która forma jest poprawna: tobie czy ci? A jeśli tobie, to czy w każdym wypadku?
    2. Dlaczego mówi się „Pojadę na Ukrainę”, ale „Pojadę do Polski"? Od czego to zależy?
    3. Która forma jest poprawna: spóźniać czy spaźniać?
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
  • różności
    20.06.2005
    20.06.2005
    Witam serdecznie!
    1. Jakiś czas temu w środkach komunikacji miejskiej pojawiły się naklejki o treści: „Proszę, ustąp mi miejsce”. Czy to poprawna forma? Czy może powinno być miejsca?
    2. Jak się powinno stopniować przymiotniki czysty (czystszy, czyściejszy) i gęsty (gęstszy, gęściejszy)?
    3. Jak brzmi prawidłowa forma mianownika lmn. od rzeczownika postać? Te postacie czy też postaci?
  • różności słowotwórczo-składniowe
    27.12.2005
    27.12.2005
    1. Dlaczego mówimy odtwarzacz DVD, ale nagrywarka DVD? A może przez analogię mogłaby być odtwarzarka DVD?
    2. Na plakatach często można dostrzec napis: kurs na prawo jazdy. Czy nie powinno być: kurs prawa jazdy? Przecież jest kurs kroju i szycia, kurs gotowania, kurs komputerowy.
    Pozdrawiam -
    Janusz Gramse
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego