przełożony
  • Powinien być Bułgakow
    1.02.2019
    1.02.2019
    Nurtuje mnie pewne pytanie. Dlaczego nazwisko Michaiła Bułhakowa piszemy przez h, a nie ch lub g? Słownik ortograficzny PWN podaje, że rosyjską literę x oddajemy w polszczyźnie przez ch, ale przecież w oryginale nazwisko pisarza brzmi Михаил Булгаков, czyli w ogóle nie ma tam x, tylko г, zatem powinno być Bułgakow, prawda? Skąd więc w tym słowie h, niespotykane chyba w innych rosyjskich wyrazach? A może jednak są jeszcze jakieś inne słowa, które po przełożeniu na polski piszemy przez h?
  • przekładać się
    10.07.2002
    10.07.2002
    Witam serdecznie,
    Zwracam się z prośbą o odpowiedź na pytanie, czy w poniższym przykładzie poprawnie użyte zostało słowo przekładać: „(…) obiektywna polityka informacyjna przekłada się, m.in., na udostępnianie jasnych i rzetelnych danych na temat…”.
    Załączam pozdrowienia,
    Sławomir Góral
  • przypis słownikowo-rzeczowo-bibliograficzny
    19.02.2020
    19.02.2020
    Szanowni Państwo,
    moja wątpliwość wiąże się z przypisami. Konkretnie dotyczy ona powołania się na jakąś pozycję za pomocą przytoczenia cytatu w przypisie dolnym. Chodzi o sytuację, gdzie w tekście głównym pojawia się łaciński zwrot, który objaśniany jest w przypisie poprzez dosłowny cytat z książki, której tłumacz przełożył go na język polski. Jak w takim wypadku powinno zostać oznaczone tłumaczenie tego zwrotu w przypisie dolnym?
    Z pozdrowieniami,
    Miłosz
  • Rak
    7.04.2020
    7.04.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa w związku z wątpliwościami dotyczącymi etymologii raka jako choroby. Spotkałem się z cytatem wypowiedzi Hipokratesa, w której uczony porównywał wygląd zmian nowotworowych do kraba. Czy określenie rak stanowi pomyłkę tłumacza? Kto wówczas pomylił się? Czy znamy imię i nazwisko podejrzewanej osoby?
    Z wyrazami szacunku,
    Czytelnik
  • rosyjskie je i jo
    13.06.2008
    13.06.2008
    Pytanie jest dość nietypowe. Czy wiedzą Państwo może, dlaczego w sporej części rosyjskiego internetu nie stosuje się litery Ё (jo)? Zamiast niej używa się E (je). Często muszę przełożyć cyrylicę na nasz alfabet i brak litery Ё jest bardzo mylący, np. gdy film Броненосец Потёмкин, czyli Potiomkin, pisany jest jako ПотемкинPotiemkin, a imię Alena (Алена) okazuje się Aloną (Алёна). Ten zwyczaj zauważyłem głównie na wielu stronach filmowych, które są przedmiotem moich zainteresowań.
  • ryż paraboliczny?
    29.09.2003
    29.09.2003
    Szanowni Państwo!
    Od jakiegoś czasu na opakowaniach od ryżu pojawia się napis ryż paraboliczny. Domniemywam, że jest to wyjątkowe nieudane przełożenie na język polski angielskiego słowa parboiled. Czy może ma to coś wspólnego z kształtem paraboli? Tym bardziej żenujący jest fakt powszechnego używania tej nazwy przez większość społeczeństwa. Może weszło ono już w kanon poprawnej polszczyzny? Uprzejmie proszę o wyjaśnienie tej sprawy.
    Z poważaniem
    Szymon Zdziechowski
  • Stabat Mater Dolorosa
    23.02.2010
    23.02.2010
    Stabat Mater dolorosa to pierwsze słowa średniowiecznej sekwencji Jacopone di Todi. Określa się nimi również motyw literacki często obecny w tekstach średniowiecznych, m.in. w Lamencie świętokrzyskim. Który zapis należy zastosować, mając na myśli właśnie to drugie znaczenie: Stabat Mater dolorosa czy stabat Mater dolorosa?
  • Tako rzecze Zaratustra

    4.03.2012
    4.03.2012

    Moje zainteresowanie wzbudził czasownik rzec. Niektóre źródła poprawnościowe podają, iż nie tworzy on form czasu teraźniejszego. Czy zatem rzecze użyte w tytule Tako rzecze Zaratustra jest formą czasu przyszłego (rzeknie, powie, będzie mówił)? W oryginale występuje sprach, czyli czas przeszły dokonany.

    Pozdrawiam i dziękuję serdecznie za tę i wszystkie odpowiedzi.

  • wolta czy półwolta?
    2.12.2009
    2.12.2009
    Pytanie dotyczy słowa wolta. Często używa się go w wyrażeniu zrobił woltę, co ma oznaczać zmianę poglądów o 180 stopni. W jeździectwie wolta oznacza wyjechanie ze ściany czworoboku, przejechanie okręgu, powrót z okręgu na ścianę w tym samym miejscu, z którego się wyjechało i kontynuacja jazdy w tym samym kierunku. Można zrobić półwoltę – półokrąg ze zmianą kierunku. Czy nie powinno się używać słowa półwolta, chcąc powiedzieć o zmianie?
    Pozdrawiam
  • wyzuć z obieży
    19.02.2012
    19.02.2012
    Zaintrygował mnie ostatnio tekst popularnej pieśni religijnej: „Kto się w opiekę odda Panu swemu”, a konkretnie fragment: „Ciebie on z łowczych obieży wyzuje”. Pojmuję sens ogólny, niestety nie jestem w stanie przełożyć sobie tego na język współczesny.
    Z poważaniem
    Katarzyna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego