ryzyka
  • liczba wolnych rodników (?)

    2.03.2023
    2.03.2023

    Dzień dobry,

    mam problem z konstrukcją „liczba wolnych rodników”, a „ilość wolnych rodników”. Zdaję sobie sprawę, że liczby używamy do rzeczowników policzalnych, w teorii atomy są policzalne, ale czy jednak używanie „liczba” w przypadku tak małych cząsteczek, które tworzą jednolitą masę ma zasadność?

  • marchia graniczna, nowa marchia
    22.10.2004
    22.10.2004
    Zwracałam się już z pytaniem o pisownię marchii. Zgodnie z radą przyjęłam pisownię małą literą (np. marchia brandenburska, marchia saksońska), ale zetknęłam się w literaturze z innymi marchiami (np. Marchia Graniczna, Nowa Marchia), których pisownia małą literą budzi moje wątpliwości (nazwa staje się określeniem i bez szerszego kontekstu może być niejasna).
  • midi-
    27.09.2009
    27.09.2009
    Szanowni Państwo,
    mam pytania związane z zapisem wyrazów z członem midi-, takich jak midisparing i miditenis. Czy wzorem wyrazów z członem mini-, jak minispódniczka, miniwykłady, a także minitenis powinienem napisać miditenis, midisparing właśnie? Czy midi- jest zasadnie użyte w tych wyrazach? Nazwa miditenis ma pośredniczyć pomiędzy minitenisem a tenisem ziemnym.
    Z wyrazami szacunku, stały czytelnik,
    M. Mikołajec
  • na dwór – na pole
    22.01.2002
    22.01.2002
    Jakie jest prawidłowe określenie: idę na pole, idę na dwór, idę na zewnatrz etc.? Jak można wytłumaczyć upierającej się osobie słuszność jednego z powyższych? Czy to jest regionalne, czy jest jedna ogólna, prawidłowa literacka nazwa, która może być stosowana bez względu na region?

    Serdecznie pozdrawiam i życzę dużo zdrowia.
    Jadwiga Wolak
  • Nawarra – nawarski, nawarryjski czy nawaryjski?
    31.12.2015
    31.12.2015
    Jaka jest poprawna forma przymiotnika pochodzącego od nazwy hiszpańskiego regionu Nawarra: nawarski czy nawarryjski? Pierwsza brzmi niebywale po polsku, ale jest zalecana przez słownik PWN. Tyle że ludzie nie kojarzą jej z Nawarrą. Czy druga forma (nawarryjski) jest poprawna i dopuszczalna (tak jak np. kalifornijski)?
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • Odmieniać nazwy ulic?
    12.07.2010
    12.07.2010
    Czy jest poprawny następujący zapis: w sklepie spożywczym w Warszawie, ul. Mickiewicza 5? Chodzi o to, że odmieniłam miasto, ale nie odmieniłam ulicy.
    Pozdrawiam
  • oparty na
    9.02.2011
    9.02.2011
    Czy określenie oparty na w takich kontekstach, jak system oparty na procesorze, funkcja oparta na technologii, jest poprawne i mieści się w granicach normy językowej?
  • pegeerowski
    17.06.2012
    17.06.2012
    Mam wątpliwość dotyczącą rozwiniętych wariantów przymiotników GL-owski, GS-owski, PGR-owski itp. Słowniki podają jedynie zapisy typu geelowski, geesowski i pegeerowski. Czy nie lepiej byłoby jednak pisać gieelowski, gieesowski i pegieerowski, tym bardziej że taka pisownia odpowiadałby ogólnopolskiej wymowie? Notabene jako odrębne hasło w WSO zostało odnotowane nie ge, lecz właśnie gie.
  • pięściarz czy bokser?
    27.12.2010
    27.12.2010
    Chciałbym dostać odpowiedź na nurtujące nie tylko mnie pytanie, a mianowicie: mówi się pięściarz czy bokser?? Czytając wywiady z wieloma polskim pięściarzami / bokserami, czytam, że bokser to rasa psa, a oni są pięściarzami. Ale przecież określenie bokser jest powszechnie używane.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego