W słowniku pod red. Witolda Doroszewskiego znalazłem wyraz zewnętrze, którego próżno szukać w najnowszych słownikach (znajdziemy tam jedynie zewnętrzność). Spotykam go również (od czasu do czasu) w tekstach naukowych, zazwyczaj w tłumaczeniach, np. jako antonim wnętrza. W związku z tym chciałbym zapytać, czy posługiwanie się wyrazem zewnętrze jest zgodne z normami współczesnej polszczyzny.

W tłumaczonym przeze mnie poradniku często pojawiają się zwroty do adresata. Nie chcę ograniczać adresata rodzajowo ani stosować "zimnych" form bezosobowych. Najlepszym rozwiązaniem wydaje mi się forma męska, która - jak mi się wydaje - obejmuje też kobiety. Czy mam rację?

Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

Zwroty te widoczne są:

* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

Czy błędem jest napisanie wielkimi literami określenia Złota Reguła w odniesieniu do słynnej zasady wyrażonej przez Jezusa w Kazaniu na Górze (Mateusza 7, werset 12)? Niektórzy argumentują, że tylko pierwsza [litera] może być duża, ale Słownik poprawnej polszczyzny prof. Doroszewskiego (PWN, 1980) na s. 305 zdaje się akceptować pisanie dużymi literami ze względów uczuciowych i grzecznościowych i dopuszcza znaczną swobodę.

Słownik ortograficzny PWN z 2003 podaje: Popielec (ale: środa popielcowa – [70] nazwy świąt dużą literą w odróżnieniu od ich nazw opisowych). Słownik z 2010: Środa Popielcowa – bez rozróżnienia. Popielec to nie święto! To 1. dzień Wielkiego Postu – duża litera ma sens. Natomiast środa popielcowa to bardziej nazwa opisowa? Czym zatem tłumaczyć zmianę zapisu środy popielcowej z małej na dużą literę? Takie zmiany wprowadzają zamieszanie. Co z tymi, którzy nie kupują nowych wydań słowników?
Pozdrawiam

W angielskim istnieje bardzo przydatne wyrażenie idiomatyczne bite off more than you can chew, które dosłownie oznacza 'ugryźć więcej niż da się przełknąć' i używane jest w kontekście przerostu ambicji nad możliwościami. Czy Szanowna Poradnia ma pomysł na równie obrazowe tłumaczenie? Najlepiej z zachowaniem elementu żarłoczności.
Z góry dziękuję za wszelkie pomysły.
Dorota
PS Wiem, że nie można, ale rzadko mam okazję: przymiotnik od cara to carski. A od carycy też?

Wielki słownik wyrazów obcych i jego poprzednik, Nowy słownik wyrazów obcych, podają, że synonimem słowa sensomotoryczny jest wyraz zmysłoworuchowy. Czy nie powinno być zmysłowo-ruchowy?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

W publikacjach zagranicznych dotyczących niezawodności dostaw energii często używa się pojęcia „ENERGY NOT SUPPLIED”, czyli energii (czy raczej jej ilości), która na skutek różnych przyczyn nie została dostarczona do odbiorcy pomimo jego zapotrzebowania. Jak należy to pojecie napisać przy tłumaczeniu – czy energia nie dostarczona czy też energia niedostarczona?

Tłumaczę terminy marketigowe z angielskiego, m.in uncommitted users, przyznam, że trudno było znaleźć zgrabny polski odpowiednik. Zdecydowaliśmy się na klienci nieprzywiązani (do danej marki/produktu itd.). Czy nie/ przywiązani w tym kontekście piszemy razem czy oddzielnie?

Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o składnię w zwrotach takich jak należy wskazać / wskazać należy, można znaleźć / znaleźć można, został stworzony / stworzony został itp. Czy któreś z tych form są „bardziej poprawne”? Sam za naturalniejszy uważam pierwszy wariant w tych parach, niemniej chciałbym zasięgnąć Państwa opinii. Czy za którąś ze składni przemawiają względy „językoznawcze”, a nie tylko te dotyczące częstotliwości użycia?