utrzeć
  • Interpunkcja zdań złożonych podrzędnie z frazeologizmem

    2.11.2016
    2.11.2016

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie w związku z tą poradą. Intuicyjnie odbieram zdanie Wybieraj z czego chcesz jako zbudowane inaczej niż Rób, co chcesz, ale nie potrafię ściśle uzasadnić, w czym pierwsze jest „składniowo gorsze” od drugiego, co prowadzi do kolejnych problemów interpunkcyjnych. Np. Jedźmy, dokąd chcesz, prawda? Ale czy już Zabierz komputer dokądkolwiek chcesz?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Akcent w wyrażeniach przyimkowych
    22.01.2018
    22.01.2018
    Szanowni Państwo,
    jak powinno się akcentować: przeszło mi przez MYŚL czy przeszło mi PRZEZ myśl (analogicznie do przyszło mi NA myśl). Ponadto: Chata za WSIĄ czy Chata ZA wsią (chodzi o tytuł powieści J.I. Kraszewskiego).
  • akcent wyrazów jednosylabowych
    11.05.2004
    11.05.2004
    Jak akcentować wyrazy jednosylabowe?
  • Basy, tenory – ponownie
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o basy i tenory, ale rzecz w tym, że WSO PWN podaje właśnie dwie formy mianownika liczby mnogiej: tenory albo tenorzy w zależności od znaczenia i druga część mojego poprzedniego pytania dotyczyła właśnie tego, w jakich kontekstach używać jednej, a w jakich drugiej formy, bo różnica znaczeniowa nie jest dla mnie wyrazista.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dlaczego farniente, ale: dolce far niente?

    12.05.2016
    12.05.2016

    Szanowni Państwo!

    Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie, z czego wynika różnica w zapisie farniente i dolce far niente?


    Z góry bardzo dziękuję.


    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • dom publiczny
    2.05.2011
    2.05.2011
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia?
  • do spraw czy od spraw

    28.03.2022
    28.03.2022

    Szanowni Państwo,


    czy poprawna konstrukcja powinna brzmieć "ekspert do spraw Chin", czy "ekspert od spraw Chin"? Intuicja podpowiada mi, że być może istnieje rozróżnienie semantyczne - znawca Chin, to ekspert od spraw Chin, a osoba zajmująca konkretne stanowisko, to ekspert do spraw Chin. Co na to eksperci w sprawach języka polskiego?

  • Dzielimy tylko przez
    27.11.2016
    27.11.2016
    Kiedyś widziałem konstrukcję podzielić razy zamiast utartego (w moim mniemaniu) podzielić przez. Nie wiem teraz gdzie przeczytałem taką konstrukcję, ale ziarno niepewności zostało we mnie zasiane… (może to archaizm albo chochlik drukarski?)

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • e-mail i wyrazy grzeczności
    10.10.2003
    10.10.2003
    Szanowny Panie!
    Odpowiadając na list o spoiler/ spojler, zadał Pan pytanie odnośnie pisania (zapewne i wymowy) słowa e-mail (mejl).Zastanawia mnie, dlaczego po polsku ma to być mejl, a nie e-mejl lub jeszcze lepiej i-mejl (imejl). Czemu opuszczona została litera e, świadcząca o liście elektronicznym, a nie zwykłym?
    Z Poważaniem
    Artur Nowakowski

    P.S. Czy zaczynając list, powinno stawiać się wykrzyknik (Witam!, Szanowny Panie!)? Która pisownia jest poprawna: Z Poważaniem czy Z poważaniem?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego