uzależnienie
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • Obce nazwy instytucji w polskim tekście

    17.12.2020
    17.12.2020

    Dzień dobry,

    Czy w książce tłumaczonej wszystkie nazwy instytucji konsekwentnie powinny być tłumaczone, nawet jeśli nazwa nie figuruje w j. pol?

    Pozdrawiam!

  • -owiać czy -awiać?
    7.07.2009
    7.07.2009
    Szanowni Państwo,
    czy mogą mi Państwo podać choć jeden powód, dla którego słowniki (SJP PWN; Wlk. Słownik Ort.-Fleks., Świat Książki) podają jako poprawny czasownik urzeczowiać od urzeczowić? Próbowałam znaleźć inny taki przykład, ale mi się nie udało. Wszędzie o przechodzi w a: ustanowićustanawiać, wznowićwznawiać, wyłowićwyławiać, upaństwowićupaństwawiać, uzdrowićuzdrawiać, uzmysłowićuzmysławiać.
    Z poważaniem
    Barbara Słomka
  • Pisownia peryfraz o charakterze religijnym

    8.11.2021
    8.11.2021

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia zapisu słów „mistyczne Ciało Chrystusa”, a w szczególności dużej litery w słowie „mistyczne”.


    W NKJP dominuje zapis z małą literą w słowie „mistyczne”, ale pojawiają się oba warianty. W „Pisowni słownictwa religijnego” znajdujemy „Ciało Mistyczne Chrystusa”, ale jest to inna sytuacja ze względu na szyk. W dokumentach Stolicy Apostolskiej są różne rozwiązania, a w kan. 834 KPK mamy „mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa”.


    Z wyrazami poważania, MO

  • Pisywać a pisać
    5.09.2018
    5.09.2018
    Szanowna Pani/Szanowny Panie/Szanowni Państwo!

    Podczas rozmowy prowadzonej za pomocą komunikatora online, zastosowałem w wypowiedzi określenie pisywać z zamierzeniem użycia go jako zamiennika słowa pisać. Czy w takiej sytuacji (konwersacji o takim charakterze – za pośrednictwem komunikatora) użycie słowa pisywać zamiast pisać jest błędem językowym? Jak się to ma rozszerzającej wykładni/interpretacji językowej?

    Dziękuję z góry za odpowiedź na moje pytanie.
  • pracoholik
    22.10.2002
    22.10.2002
    Proszę o podanie prawidłowej pisowni wyrazu: pracocholik czy pracoholik? Jaki jest źródłosłów tego wyrazu?
  • różności
    15.12.2006
    15.12.2006
    Szanowni Państwo!
    1) Czy w zapisie: „Dzieło powstało ok. 1340–1343 r.” skrót r. jest poprawnie użyty, skoro okres dotyczy lat? Choć w końcu pisze się „Panował w Rosji w XVII–XVIII wieku”. A poza tym czy można napisać około przy dłuższym okresie, określonym latami? Nie lepiej brzmi „Powstało między 1340–1343”?
    2) Jeśli istnieje potoczne sformułowanie pójść w cug, to jakie ma znaczenie? Czy występuje też wersja wpaść w cug w znaczeniu 'wpaść w wir', np. pracy?
    Pozdrawiam i dziękuję
  • Rzeźba przedstawiająca owcę turystkę

    28.05.2023
    28.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie, jest taka rzeźba owcy w Gorcach, mówi się o niej „owca turystka”, poprawny zapis to: „Owca turystka” czy „rzeźba Owcy turystki”?

    pg

  • siedmiomiejscowy lub 7-miejscowy

    25.11.2023
    25.11.2023

    Dzień dobry,

    jak zapisać poprawnie: siedmiomiejscowy, 7-miejscowy czy 7-mio miejscowy, czy też jeszcze inaczej, w odniesieniu oczywiście do samochodu. Spotkałam się z każdą przytoczoną wyżej pisownią.

  • Stosowanie reguł grzecznościowych a status odbiorcy

    30.07.2022
    30.07.2022

    Dzień dobry,

    zwroty grzecznościowe Z wyrazami szacunku, Z poważaniem są stosowane na zakończenie oficjalnej korespondencji. W ten sposób możemy okazać swoją dojrzałość i klasę, a przede wszystkim – oddać naszemu rozmówcy należny mu respekt, zatem czy jest to uznaniowe i o tym, czy dany zwrot grzecznościowy użyje, decyduje osoba stojąca na czele danej instytucji?

    Czy tego typu zwroty powinniśmy kierować do każdego osadzonego, udzielając odpowiedzi na korespondencję ?

    Dziękuję z góry za okazaną pomoc.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego