-
delikatny rozum
14.12.202214.12.2022W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?
-
DNA11.01.201111.01.2011Szanowni Państwo,
pracujemy w laboratorium biologii molekularnej, gdzie język polski nagminnie miesza się z angielskim. Na przykład dla kwasów nukleinowych nie ma polskich skrótów, nie mówimy kwas dezoksyrybonukleinowy czy kwas rybonukleinowy, ale DNA i RNA i jest to ogólnie przyjęte. Pytanie brzmi: czy powinniśmy mówić ten DNA czy to DNA? Wyizolowałam plazmidowy DNA czy plazmidowe DNA?
Pozdrawiam -
dotrzeć31.03.201431.03.2014Skąd wzięło się słowo dotrzeć, zastępujące dojechać, dopłynąć, dolecieć…? Przecież nie mówimy wytrzeć z znaczeniu 'wyjechać', przytrzeć w znaczeniu 'przylecieć' ani podetrzeć w znaczeniu 'podpłynąć'?
-
Drzwiś zamknęła?10.07.200610.07.2006Witam!
Często słyszę, zwłaszcza u ludzi starszych, ale nie tylko, coś takiego: „Tyś jest głupi” albo „Gdzie wyście są?” czy też: „Drzwiś zamknęła?”. Tego typu wymowa mnie bardzo irytuje. Wydaje mi się, iż jest ona niepoprawna. Czy mam rację?? Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję. -
grecki czy helleński?7.05.20137.05.2013Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
-
imię przed nazwiskiem8.02.20088.02.2008Wkrótce po katastrofie samolotu Casa zostały publicznie odczytane nazwiska pilotów, którzy zginęli. Oficer czytał nazwiska z szacunkiem, głośno i wyraźnie, ale… no właśnie, zastosował szyk: stopień wojskowy, nazwisko, imię. Czy, nawet biorąc pod uwagę wyjątkowość chwili, w tym przypadku stawianie nazwiska przed imieniem nie było zgrzytem z językowego punktu widzenia? O ile mi wiadomo, w języku polskim obowiązuje zasada, że szyk nazwisko plus imię stosuje się tylko w wykazach alfabetycznych.
-
klasyczny, nie kanoniczny
25.12.201225.12.2012Droga Redakcjo,
czy użycie zwrotu kanoniczny rozumianego jako 'najlepiej odzwierciedlający pewien stan rzeczy, wzorcowy' jest poprawne, skoro w internetowym słowniku PWN (https://sjp.pwn.pl/slownik/2562755/kanoniczny), nie ma jasno na to wskazującego objaśnienia (punkt 1 być może pełni taką rolę). Przykłady: „To kanoniczny przykład nieudolności wojsk Mussoliniego”, „Twój obraz elfa to kanoniczny przykład tego jak elf MUSI wyglądać”.
Dziękuję za odpowiedź
Paweł M. a.k.a. Personidas
-
kocia wiara
15.04.200315.04.2003Czasem w stosunku do ludzi niektórych wyznań, liczebnie mniejszych od „dużych” Kościołów, stosuje się określenie kocia wiara. Czy można ustalić, skąd pochodzi to wyrażenie? Dlaczego powszechnie uznano, że właśnie takie określenie będzie miało pejoratywny charakter?
Dziękuję.
-
Konowiąz i inochód23.10.201723.10.2017Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie nietypowej formy dwóch słów – konowiąz oraz inochód. Dlaczego nie pisze się koniowiąz oraz innochód?
-
Kropka po numerach jednostek wojskowych19.12.201719.12.2017Szanowni Państwo.
W ostatnim okresie w wojsku zaczęto stosować kropki po numerach jednostek wojskowych. Czy poprawne będzie zdanie: zasad racjonalnego zarządzania sprzętem łączności i oprogramowania powszechnego użytku w komórkach wewnętrznych 2 Regionalnej Bazy Logistycznej…, czy też lepiej napisać: zasad racjonalnego zarządzania sprzętem łączności i oprogramowania powszechnego użytku w komórkach wewnętrznych 2. Regionalnej Bazy Logistycznej... 2. RBLog czy 2 RBLog?