wykluczać
  • interpunkcja w wydaniach klasyków
    18.01.2007
    18.01.2007
    Dzień dobry.
    Mam pytanie: czy interpunkcja poniżej jest zmodernizowana zgodnie z dzisiejszymi zasadami interpunkcyjnymi?
    Po chwili w Horeszkowskim samotnym budynku
    Wszystko do zwyczajnego wracało spoczynku.
    Mrok zgęstniał; reszty pańskiej wspaniałej biesiady
    Leżą podobne uczcie nocnej, gdzie na dziady
    Zgromadzić się zaklęte mają nieboszczyki.
    Już na poddaszu trzykroć krzyknęły puszczyki
    (…)
  • jakiś, jakikolwiek, żaden
    19.10.2011
    19.10.2011
    Proszę o wyjaśnienie zasad użycia słów: jakiś (jakichś), jakiekolwiek (jakichkolwiek) po przeczeniach. Czy aby rzeczywiście zawsze muszą być zastępowane odpowiednimi formami wyrazu żaden? Z poniższych wariantów na przykład niepoprawne wydaje mi się jedynie zdanie 2. Czy słusznie?
    1. Nie prowadzę obecnie żadnych rozmów.
    2. Nie prowadzę obecnie jakichś rozmów.
    3. Nie prowadzę obecnie jakichkolwiek rozmów.
  • Jak zostać posłem lub posłanką?

    22.12.2020
    22.12.2020

    Dzień dobry

    Czy stosowanie form żeńskich i męskich obok siebie, połączonych spójnikiem lub (zamiast jednej formy męskiej), jest poprawne? Mam na myśli zdanie: Jak zostać posłem lub posłanką? Lub jest spójnikiem rozłącznym, a zatem powinien rozdzielać przeciwstawne pojęcia, a tutaj opisuje ten sam zawód. Z drugiej strony, zastosowanie spójnika i (Jak zostać posłem i posłanką) również brzmi źle, bo sugeruje łączenie dwóch różnych stanowisk. Czy jedyną poprawną formą jest tu rodzaj męski?

  • Jednolity a jednorodny
    10.04.2016
    10.04.2016
    Witam serdecznie,
    mam pytanie, które wiąże się z moją pracą zawodową. Czy jest jakakolwiek różnica pomiędzy znaczeniem słowa jednolity a jednorodny? System komputerowy, a właściwie jego twórca, wyraźnie daje mi do zrozumienia, że jedno słowo wyklucza drugie. Jednocześnie w opisie mam możliwość zaznaczenia różnorodny a nie ma opcji niejednolity. Sprawia mi to kłopoty i dostarcza niepotrzebnych utarczek słownych.

    Proszę o odpowiedź.
    Krzysztof
  • Jeszcze o zapisywaniu przymiotników od nazw zespołów muzycznych
    21.05.2018
    21.05.2018
    W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przymiotniki-od-IKEA-Blizzard-Warcraft;18109.html pojawiają się przymiotniki dzierżawcze pisane wielką literą, pochodzące nie od nazw osobowych, tylko od nazw firm.
    Zapytałem kiedyś, czy regułę [69] stosuje się w przypadkach innych niż imiona własne: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/floydowski-styl-Floydowskiego-utworu;15731.html. Jeśli mimo to można podać argumenty za tym, że pisownia wielką literą nie jest tu nadużyciem, to chętnie bym je poznał.
  • kaleka, ofiara itp.
    23.06.2008
    23.06.2008
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawne są obydwie formy: ten kaleka życiowy i ta kaleka życiowa? Podobny problem mam z rzeczownikiem noga (laik). Czy dopuszczalne są obydwie formy ten noga i ta noga, skoro mężczyzna kulawy to według Nowego słownika poprawnej polszczyzny ta kuter-noga i ten kuter-noga? Takich wątpliwości mam więcej: oliwa (alkoholik), ślepota (osoba niedowidząca), ofiara (człowiek niedający sobie rady w życiu, pijaczyna, glina (o policjancie).
  • koala
    29.06.2012
    29.06.2012
    Koala jest odmienny (za USJP), więc powiemy dwa misie koale zamiast dwa misie koala? Ta druga forma jest o wiele częstsza. Czy można ją uznać za poprawną?
  • Kogo można osierocić?
    11.12.2010
    11.12.2010
    Szanowni Państwo,
    w interia.pl przeczytałem tekst „Osierocili córkę (…) i dwie wnuczki”. Czy rzeczywiście można osierocić dorosłą osobę i wnuki?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam
    Mest
  • kryterium autorytetu kulturalnego
    21.09.2013
    21.09.2013
    Zdarzało się, że na łamach Poradni broniono jakiejś formy nie występującej w słownikach tym, że używali jej pisarze (Tybr, zdejm). Czy da się w ten sposób obronić dopełniacz l.mn. wzgórzy (Orzeszkowa, Lenartowicz, Przerwa-Tetmajer, Schulz)?
  • książka dla dzieci X-a
    25.02.2015
    25.02.2015
    Iks wydał książkę dla dzieci, więc mamy [książkę dla dzieci] Iksa, ale brzmi to jak książka dla [dzieci Iksa]. Czy warto gimnastykować się z szukaniem innego sformułowania, czy raczej twardo stać na stanowisku, że tak jest dobrze i już, a zrozumieć opacznie można tylko z czepliwości?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego