wyraz-cytat
  • krom
    29.10.2004
    29.10.2004
    Witam. Z jakiego języka pochodzi słowo krom 'z wyjątkiem, oprócz'? Czy to samo znaczenie jest w kontekście cytatu z Iliady (przekład Ksewerego Dmochowskiego): „(…)Tak się i możnie miasta Pryjama ocali,/ I Atryd żonę weźmie krom wszelkiej zatargi” (księga czwarta)?
  • Krótko i węzłowato
    6.04.2016
    6.04.2016
    Szanowni Państwo,
    skąd wzięło się określenie krótko i węzłowato, tzn. dlaczego węzłowato przyjęło się jako wzmocnienie zwięzłości i krótkości? Mnie węzłowaty kojarzy się raczej tak, jak podano w SJP, czyli 'pełen węzłów', a więc raczej 'nierozwikłany, nierozwiązany, skomplikowany'.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • linguanalia
    23.05.2002
    23.05.2002
    Dzień dobry!
    Ostatnio organizowałem konkurs językowy, który nazwano (wg mnie bardzo trafnie) LINGUANALIA. Chciałbym się zapytać o:
    1. wymowę – moim zdaniem powinny być dopuszczone dwa sposoby wymawiania [linguanalia] (ze spolszczoną fonetyką) i [lingwanalia] (z zachowaniem łacińskiej fonetyki), podobnie jak to jest ze słownymi zapożyczeniami z języka francuskiego: pointa zachowuje w języku polskim oryginalną fonetykę, natomiast hossa – nie zachowuje typowego dla języka francuskiego niemego h. Wnioskuję wobec tego, że nie ma twardego paradygmatu przy przejmowaniu fonetyki zapożyczonych wyrazów;
    2. odmianę w dopełniaczu: Linguanalii czy Linguanaliów?
    3. czy to prawda, że powyższe zdania powinienem zacząć po liczbach porządkowych od wielkiej litery, mimo że występują po średnikach i dwukropku?;
    4. czy można coś więcej powiedzieć o cząstce -alia (Linguanalia).
    Dziekuję za pomoc. Wiesław Majos
  • ława, ławka, ławkować

    17.04.2023
    17.04.2023

    Ostatnio – przy okazji internetowej dyskusji o zakazie jeżdżenia po chodniku (autem, rowerem, hulajnogą itp. bo – jak stwierdził autor „chodnik z nazwy jest do chodzenia”) zaczął mnie trapić problem polskiego słowotwórstwa a mianowicie słowa „ławka”.

    Do czego służy ławka? Wg definicji Słownika Języka Polskiego PWN to ławka

    1. «mebel do siedzenia dla kilku osób, często z oparciem»

    2. «stolik z krzesłami w klasie, sali dla uczniów, studentów itp.»

    ale żadne z nich nie sugeruje czasownika („ławkować”) i co on mógłby oznaczać (por. siedzisko – rzecz do siedzenia)


    Skąd do języka polskiego trafiło słowo „ławka”?


    Pozdrawiam

  • mall i day trading
    15.03.2005
    15.03.2005
    Co można powiedzieć o zapożyczeniach z języka angielskiego: mall (centrum handlowe) oraz day trading? Jak można je wytłumaczyć i do jakich rodzajów zapożyczeń zaliczyć? Czy są to zapożyczenia leksykalne? Z góry dziękuję i pozdrawiam!
  • Modernizacja pisowni w podręczniku szkolnym

    14.12.2020
    14.12.2020

    Szanowni Eksperci,

    moje pytanie dotyczy ewentualnego uwspółcześniania pisowni tekstów źródłowych cytowanych w tego typu publikacjach jak podręczniki do historii dla klas I–IV liceum.

    Czy, cytując tekst z książki wydanej w 1897 r., powinno się zachować ortografię oryginału, czyli wyrazy w takiej formie jak np. demoralizacyą, dyplomacyi, Ministerya, Komisye, Komisyj?

    Będę zobowiązana za wszelkiego rodzaju wskazówki.

    Łączę wyrazy uznania

    A.G.

  • Nazwy czasów w języku angielskim
    18.09.2017
    18.09.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie w związku z poradą: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/present-perfect;1260.html. Prof. Bańko odsyła do poradni angielskiego wydawnictwa, a ja się zastanawiam, czy odpowiedź na to pytanie nie powinna być rozstrzygnięta na gruncie naszych norm i tradycji. Czy takich wyrażeń nie uznaje się po prostu za cytaty z języka obcego, w których zachowuje się ortografię oryginału?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Niezbicie

    1.07.2022
    1.07.2022

    „Do końca lipca niezbicie opublikowany zostanie drugi tom.”

    Uznałbym to zdanie za niewątpliwie (a nie „niezbicie”) błędne, gdyby nie fakt, że napisał je edytor tekstów jednego z wydawnictw, polonista, dr hab. Czy zawodzi mnie tutaj moje poczucie poprawności językowej? Czy słowa „niezbicie” i „niewątpliwie” zawsze można stosować jako w pełni równoznaczne?


    Z wyrazami szacunku

    Tadeusz W. Drwal

  • Odkrywacz

    5.10.2018
    5.10.2018

    Szanowni Państwo,

    coraz częściej w internecie napotykam wyraz odkrywacz. Ów wyraz znaleźć można w słowniku języka polskiego z roku 1809 pod redakcją Samuela Bogumiła Lindego.

    Proszę powiedzieć mi, czy to słowo mieści się w normie współczesnej polszczyzny.

    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    Mario Jakub Kiliński

  • patyczkować się
    24.03.2006
    24.03.2006
    Dzień dobry!
    Pragnąłbym się dowiedzieć, jaka jest geneza zwrotu patyczkować się.
    Dziękuję za odpowiedź.
    P.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego