Witam.
Analizuję różnice pomiędzy dwoma urządzeniami nawigacyjnymi nazywanymi kompasem i busolą. To, co zazwyczaj podkreślane jest jako decydujące o ich podziale, to przyrządy celownicze występujące w busoli. Zastanawiam się nad pochodzeniem słów kompas i busola oraz zasadnością takiego podziału. Podobno kompas pochodzi od włoskiego compasso, które kiedyś oznaczało podziałkę, a obecnie tłumaczone jest właśnie jako kompas. Nie doszukałem się jednak pochodzenia słowa busola.

Opowiadałam, jak to byliśmy z Jasiem w przychodni (tj. mój syn Jaś i ja), kiedy ktoś zwrócił mi uwagę, że wprowadzam słuchacza w błąd, używając formy byliśmy w odniesieniu do dwóch osób, ponieważ sugeruje ona, że w przychodni był z nami jeszcze ktoś trzeci. Jeśli zatem opowiadam o nas dwojgu, tzn. moim synu i mnie samej, powinnam użyć zdania „Byłam z Jasiem w przychodni”. Nie zgadzam się z tą opinią, ponieważ uważam, że dwoje to już my, więc miałam prawo powiedzieć „Byliśmy z Jasiem”.

WSO podaje, że -by piszemy łącznie z „niektórymi” spójnikami – par. [161]. Listę dopełniają:
– hasła słownika: ależby, aniżeliby, bądźby, bowiemby, coby, jakożby, jakżeby, jednakowożby, natomiastby, niźliby, przetoby, toćby, wszakby, wszelakoby, chyba żeby,
– nieodnotowane, lecz analogiczne: aczby, boćby, inoby, jenoby, lubby (=bądźby), niemniejby (=jednakby), wszakżeby.
Zatem byłoby chyba trafniej „ze spójnikami, z wyjątkiem spójników łącznych, np. i, oraz, tudzież, jak też, a także – czy tak?

Szanowni Państwo,

wg słowników wyrażenie co dzień pisze się rozdzielnie. Przemawia to do mnie, jeśli oznacza ono 'każdego dnia', np. Co dzień wstaję o świcie. Jednakowoż co dzień (?) jest też synonimem dnia powszedniego. W zdaniu Na codzień noszę fartuch, a od święta wkładam suknię widziałbym pisownię łączną. Dodatkowo (w Wielkopolsce) zdarza mi się słyszeć w codzień, jak w dzień powszedni, co uzasadnia istnienie rzeczownika codzień (regionalizm?). Co Państwo na to?

TM

Szanowni Państwo,
interpunkcja zdań, w których pojawia się wyraz to, nie daje mi spokoju… Oto kolejne przykłady, w których mam wątpliwości:
Zgadza się, kończyliśmy teorię nakryć, a choć tego nie widać(,) to ostatnia strona to notatki z ćwiczeń.
Co złego(,) to nie my
I co jest ważne(,) to fakt, że nie była traktowana jako zagrożenie.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

W polskim tłumaczeniu traktatu zjednoczeniowego z Unią Europejską (a konkretnie – w tekście dostępnym w portalu Gazeta.pl) nagminnie występuje wyrażenie Republika Czeska, podczas gdy w tych samych kontekstach (często wręcz w tym samym zdaniu) pisze się: Polska, Węgry, Estonia itd. Czy w takim wypadku Republika Czeska nie jest po prostu niefortunną kalką z angielskiego Czech Republic? Chyba należałoby napisać Czechy, a Republikę Czeską zarezerwować dla tych kontekstów, w których podaje się pełne nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Węgierska itp. Problem ten dotyczy zresztą nie tylko przytoczonego traktatu, ale i innych publikacji, jak np. reklamy biur turystycznych.

Czy poprawnie jest sformułowane zdanie: „Czyżby znów w tym samym czasie do siebie pisaliśmy?”. Moim zdaniem – nie i mam następujące propozycje: „Czy znów w tym samym czasie do siebie pisaliśmy?” lub „Czyżbyśmy znów w tym samym czasie do siebie pisali”?
Czy mam rację? Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam – Anna I.

Szanowny Panie Redaktorze,
W regulaminie operatora telefonii pojawia się termin deaktywacja (w zn. 'czynność odwrotna do aktywacji'). Wydaje mi się, że zgodnie z zasadą dodawania przedrostka de- do wyrazów zaczynających się od samogłoski powinno się pisać dezaktywacja i że nie jest tu nadrzędne kryterium semantyczne (że ta de/z?/aktywacja to co innego niż dezaktywacja związku chemicznego), lecz zasada ortograficzna właśnie.
Czy mam rację?

Moje pytanie dotyczy słowa depresywny. Czy jest to po prostu wariant słowa depresyjny, czy może ma jeszcze jakiś inny zakres użycia? Czy w ogóle ta forma jest dopuszczalna?
Pozdrawiam

Proszę o obronę formy DJ-ei (https://sjp.pwn.pl/szukaj/DJ.html). Wszystko przemawia przeciwko niej:

1) nie piszemy DJ-ejów;

2) wydaje się, że DJ-i byłoby wystarczające;

3) niewymawianie końcówki sygnalizuje się apostrofem (Jacques'a, Milne'em), więc mogłoby być DJ'i lub DJ'-i;

4) trudno znaleźć inne przypadki, kiedy piszemy „trochę więcej”;

5) a skoro już „trochę więcej”, to czemu nie np. DJ-żei?