Witam serdecznie,
od dłuższego czasu nurtuje mnie jedna kwestia. Ostatnio coraz częściej słyszę dość dziwne dla mnie odmiany słów.
Przechodząc do konkretów, często słyszę: same sterowanie jest proste zamiast samo sterowanie jest proste. Albo: te zagrożenie zamiast to zagrożenie itd.
Jest to o tyle dziwne, że tego typu odmiany słyszę (od wielu osób) dopiero od 2 lat, wcześniej nigdy się z tym nie spotkałem. Czy jest to może element jakiejś gwary? Czy takie odmiany są prawidłowe?

Chciałbym się dowiedzieć, jakie normy poprawnościowe łamią sprawozdawcy w niżej przedstawionych przykładach:
— „Jak państwo widzicie, nic nie widać już w tej mgle”.
— „Szwedzi są o tyle niebezpieczni, że nie są groźni”.
— „Piłka ugrzęzła w ciałach warszawskich zawodników”.
—„Hiszpan sięgnął po piłkę, która była po przeciwnej stronie boiska”.
— „Norwegowie w czerwonych koszulkach i białych spodenkach, Polacy zaś w strojach odwrotnie pokolorowanych”.
— „Oto ten moment, przed momentem na państwa ekranach”.

Szanowni Państwo,

chciałem skonfrontować dwie porady:

https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/to-pierwsze-sto-dolarow;14901.html,
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/To-sto-zlotych-te-sto-zlotych-czy-tych-sto-zlotych;17183.html.

Z jednej wynika, że poprawne są konstrukcje typu te sto rubli, a niepoprawnie to sto rubli; z drugiej na odwrót. Czy da się wskazać podstawę normatywną, która to rozstrzyga, np. słownik poprawnej polszczyzny?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Dzień dobry. Proszę o wyjaśnienie słowa sworny zawartego w nazwie miejscowości znajdującej się na Kaszubach: Swornegacie. Dziękuję za pomoc.

Szanowna Poradnio.
Proszę o wyjaśnienie, czy właściwe jest powiedzenie np. „Weź tą książkę”, „Połóż tą łyżkę”, „Daj tą skarpetę”. Czy dopuszcza się tylko stosowanie „Weź tę książkę”, „Połóż tę łyżkę”, „Daj tę skarpetę”? Sprawdzałem w wyszukiwarce internetowej częstotliwość używania z tą i z tę. Ok. 30% używanych słów zawiera tą, reszta tę.
Pozdrawiam

Dzień dobry,

frapuje mnie przymiotnik wyrobiony, jakim wiele osób określa nieczytelny charakter pisma. Logicznie podchodząc do sprawy, wyrobionym należałoby nazwać raczej charakter pisma bardzo staranny, wprawny, owoc długiej pracy nad wyrobieniem go, podobnie jak wyrobiony gust to gust znawcy jakiejś sztuki, a wyrobiony pogląd to pogląd starannie przemyślany. Co Państwo sądzą na ten temat?

Łukasz

Serdecznie proszę o pomoc w rozwiązaniu pewnego problemu językowego. Chodzi o wyróżniony dużym drukiem fragment poniższego zdania:
„Aszerę i Anat przedstawiono w tekstach egipskich jako boginie-matki, które uznawano za „wieczne dziewice” (dosł. „wielkie boginie, które ZACHODZĄ W CIĄŻĘ, ale nie rodzą”).
W tym religijnym kontekście zwrot „zachodzą w ciążę” trochę razi, bo chyba niezbyt pasuje do tego podniosłego tytułu. Lepiej brzmiałaby jakaś forma czasownika „począć”. Można by na przykład powiedzieć: „wielkie boginie, które poczynają, ale nie rodzą”.
Sęk w tym, że według „Słownika poprawnej polszczyzny” W. Doroszewskiego „począć” w tym znaczeniu występuje tylko w formie dokonanej.
Czy jest jakiś ładny, naturalny i poprawny sposób wyrażenia tej myśli? A może wspomniane zastrzeżenie ze słownika Doroszewskiego nie jest absolutne?
Z poważaniem
Andrzej Szymczak

Zdecydowanie nie należę do pogromców pleonazmów, ale ostatnio moja tolerancja dla nich (pleonazmów, nie pogromców) została wystawiona na próbę. Oto zdanie z jednej książki: „Zbyt chętnie chciał…”. Czy to jeszcze da się obronić?

Czy w przepisach (młodego kucharza, więc język powinien brzmieć raczej naturalnie) należy używać dopełniaczy czy bierników np. obierz ziemniak/a, pokrój batat/a?

Oglądałem recenzję filmu, w której autor mówi o przyznaniu Złotego Globa. Coś mi nie zagrało i postanowiłem poszukać opinii mądrzejszych. Trafiłem na poradę (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zloty-Glob;18059.html), w którym zwraca Pani uwagę, iż być może poprawniej będzie użyć formy otrzymał Złoty Glob, ale dopuszcza Pani również końcówkę -a. Natomiast nie wspomina Pani o wersji z -u. Szukam i kombinuję, ale nie widzę opcji odmiany kogo? czego? globa. Zawsze globu. Byłbym niezmiernie wdzięczny, gdyby napisała mi Pani gdzie popełniam błąd.