������������������wczesny
  • smok i żmij
    22.06.2007
    22.06.2007
    Drodzy Państwo,
    pragnę zapytać o etymologię słów smok i żmij. O ile orientuję się w mitologii słowiańskiej, to żmij to właśnie 'smok'. Jednak obecnie tyko osoby interesujące się starożytnościami słowiańskimi znają słowo żmij, wyszło ono z powszechnego użytku, zastąpione przez smok. Czy słowo smok jest rdzennie polskie (ewentualnie słowiańskie)?
    Z poważaniem
    Michał „Siristru” Dłużak
  • Sopot Festival
    27.12.2005
    27.12.2005
    Witam!
    Kolejny raz słyszę w telewizji nazwę Sopot festiwal, w której akcent pada na e. Być może coś mi się pomyliło, ale mnie zawsze wydawało się, że mamy festiwal w Sopocie, festiwal w Opolu i gdzie tam jeszcze. Czy mam rozumieć, że od jakiegoś czasu (jakiego?) poprawnie jest: Sopot fEstiwal, Opole fEstiwal?
    Witold
  • SOR

    26.02.2024
    26.02.2024

    Na SOR, czy w SOR?

    Ponieważ skrótowiec ten zawiera słowo oddział, a jak wiadomo jedynie słuszny przyimek odnoszący się do tego rzeczownika to "na". A jednak spotykam się z twierdzeniem, że w tym przypadku poprawna jest wyłącznie forma "w SOR". Czy poprawna, czy zawsze i czy w tych sytuacjach można / nie można / trzeba skrótowiec ten odmieniać (niezależnie od zasad ogólnych).

    Pięknie dziękuję za pomoc w tym i wielu wcześniejszych problemach, z którymi zagłębiałem się w Poradni :)

    Arek Gudowski

  • Spór o przecinek przed że

    5.01.2021
    5.01.2021

    Ostatnio z koleżanką spieraliśmy się, która pisownia jest poprawna.

    "Haha, oczywiście że nie." czy wersja z przecinkiem, "Haha, oczywiście, że nie.

    Jej uzasadnieniem było, że nie powinno być przecinka, ponieważ jest to zdanie bez czasownika a do tego w zdaniu pojedynczym nie ma przecinka przed "że".

  • stały fragment gry

    20.01.2023
    20.01.2023

    Nie jestem fanem piłki nożnej, ale zdarza mi się obejrzeć mecz mistrzostw. Zaintrygowało mnie więc pytanie znajomego, który najwyraźniej jeszcze rzadziej ogląda piłkę: Co to są „stałe fragmenty gry”? Odkryłem, że jest to błędne tłumaczenie zwrotu „set pieces”, który po polsku powinien brzmieć „ustawione/ustalone fragmenty gry”. Chodzi o wznowienie gry w konkretnym ustawieniu zawodników. Ale czy prawidłowo jest mówić „stałe”? Moim zdaniem nie. Są inne, bardziej stałe fragmenty gry (np. przerwa).

  • sterować
    7.04.2003
    7.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
    Z poważaniem
    Tomasz Litwiniuk
  • Stonesi i Stonsi
    17.12.2007
    17.12.2007
    Słownik M. Czeszewskiego (nie dysponuję wydaniem PWN, mam tylko wcześniejsze, pilskie) podaje dwa warianty potoczne nazwy The Rolling Stones: Stonesi a. Stonsi. Proszę o parę słów nt. poprawności tego drugiego. W Internecie jest rzadszy, ale się pojawia (jeśli szukać bez Rolling, przewaga Stonesów nad Stonsami nie jest już tak dobitna); nie uwzględniono go w słowniku ortograficznym PWN, który podaje jedynie wariant Stonesi, ale pojawił się w Czeszewskim. Jak więc traktować Stonsów?
  • swój własny
    26.06.2010
    26.06.2010
    Czy częste wyrażenie swój własny należy traktować jako tautologię i błąd stylistyczny? Jako przykład podaję cytat z jednej z Państwa odpowiedzi: „Wyrazy jednosylabowe mają swój własny akcent, na samogłosce, która jest dla każdego z nich ośrodkiem sylaby, np.: To mój dom. Jednak część wyrazów jednosylabowych nie ma własnego akcentu…”.
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Herbich
  • Sześciolatka – szkoła 6-letnia
    18.03.2016
    18.03.2016
    Czy poprawne jest nazwanie obecnej 6-letniej szkoły podstawowej terminem sześciolatka? W Uniwersalnym słowniku języka polskiego mamy terminy: ośmiolatka i siedmiolatka na wcześniejsze wersje podstawówki, także dziesięciolatka na szkołę, w której nauka trwa 10 lat, ale nie znalazłem w żadnym dostępnym mi słowniku sześciolatki w tym znaczeniu.
  • szyk przymiotników
    9.12.2011
    9.12.2011
    Czy w języku polskim istnieją zasady określające kolejności przymiotników, tak jak ma to miejsce w języku angielskim? Czy powinno być tabletki dojelitowe twarde czy tabletki twarde dojelitowe. Najpoprawniej zapewne powinno być twarde tabletki dojelitowe (obstawiam, że cechą nadrzędną jest twardość, a nie „dojelitowość”), ale ta opcja nie wchodzi w rachubę w języku specjalistycznym (farmacja).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego