etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • Nazwiska zakończone na -towt i -wirt
    29.12.2016
    29.12.2016
    Chciałabym się dowiedzieć, jakiego pochodzenia są nazwiska kończące się na -towt lub -wirt.
    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
  • Złożyć – złóg
    23.12.2016
    23.12.2016
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy czasownika złożyć. Czy ż w tym wyrazie jest wymienne, czy niewymienne. Czy można potraktować go jako wyraz pokrewny do rzeczownika złoże (np. węgla) i uważać, że ż wymienne jest na g w wyrazie złóg?

    Z wyrazami szacunku
  • Rozrywka
    23.12.2016
    23.12.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie pochodzenie słowa rozrywka. Czy dobrze przypuszczam, że najpierw był czasownik rozrywać się w znaczeniu 'relaksować się'? Jeśli tak, to czy wiadomo, skąd i kiedy pojawiło się to znaczenie?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Bychom
    2.12.2016
    2.12.2016
    Szanowni Państwo,
    w uroczej książeczce A. Markowskiego 500 zagadek o języku polskim (rok wyd. 1975) czytamy na temat akcentowania wyrazów typu robiliśmy:
    Te formy akcentujemy wyjątkowo inaczej […]. Dlaczego tak się dzieje? Otóż cząstki -śmy, -ście, -byśmy pochodzą od samodzielnych dawniej wyrazów i ich form: jeśmy, jeście, bychom […]


    Chciałbym się czegoś dowiedzieć na temat owego tajemniczego bychom. Nigdy wcześniej nie słyszałem takiego wyrazu.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wiktymizacja a wikt
    27.11.2016
    27.11.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o związek etymologiczny słów wiktymizacja i wikt. Czy znaczenie tego pierwszego ustaliło się na zasadzie wiktymizować to 'wyrządzać komuś szkodę, czyli odbierać mu wikt'?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zachachmęcić
    27.11.2016
    27.11.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o etymologię intrygującego słowa zachachmęcić.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Moduł
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie historia słowa moduł, które ma wiele znaczeń zarówno w języku naturalnym, jak i w matematyce. Czy wzięło się ono od słowa modus? W jaki sposób wkroczyło do polszczyzny i tak skutecznie rozszerzyło swój zakres znaczeniowy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Drzwi a drzewo
    12.11.2016
    12.11.2016
    Czy drzewo i drzwi mają wspólny rdzeń?
  • Pupil
    11.11.2016
    11.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słowo pupil ma coś wspólnego z angielskim pupil – ‘źrenica’?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Słowa pochodzenia tureckiego
    31.10.2016
    31.10.2016
    Jestem ciekaw pochodzenia kilku słów: czara, buhaj, tabun i żupan. Ponoć mają one pochodzenie mongolsko-tureckie.

    Pozdrawiam.
  • Skrupuły a skrupulatny
    10.10.2016
    10.10.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słowa skrupuły i skrupulatny są etymologicznie spokrewnione?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Przepraszam i zapraszam
    10.10.2016
    10.10.2016
    Szanowni Państwo,
    bardzo chciałabym się dowiedzieć, czy słowa przepraszam i zapraszam są ze sobą etymologicznie powiązane? Czy praszam tworzące te słowa pochodzi od słowa prosić?

    Z góry bardzo dziękuję za rozwikłanie moich wątpliwości.
  • Szukać
    10.10.2016
    10.10.2016
    Moje pytanie dotyczy pochodzenia słowa szukać. Podobieństwo z niemieckim suchen jest oczywiste, ale wraz ze znajomym zastanawialiśmy się też (w ramach praktyk z kuchennej etymologii), czy istnieje związek między tym słowem a rosyjskim iskat.
  • Chytry
    8.10.2016
    8.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, skąd homonimiczność słowa chytry. W jaki sposób etymologicznie rodziły się oba znaczenia? Które było pierwsze? Można by pomyśleć, że osoba chytra, czyli ‘skąpa’, wykazywała się przebiegłością i pomysłowością, aby chronić przed innymi przedmiot swojego skąpstwa, a więc okazywała się chytra. Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
  • Dlaczego szwendać się…
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    dopiero zajrzenie do słownika uświadomiło mi, że poprawna pisownia potocznego czasownika to szwendać, a nie szwędać. Zauważyłem zresztą, że jest to błąd popełniany przez ludzi. Czy można prosić o przybliżenie etymologii tego wyrazu, która zapewne uzasadni powód nietypowej w moim odczuciu pisowni? Brzmi z niemiecka.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zlatynizowane hellenizmy
    3.10.2016
    3.10.2016
    Dlaczego nie mamy dziś musejonów, nie mówimy o bitwie pod Aktionem czy o tym że stolicą Cesarstwa Wschodniorzymskiego był Bizantion (przemianowany przez cesarza Konstantyna Wielkiego na Konstantynopol), a zamiast tego mamy muzea, mówimy o Akcjum i Bizancjum? Czy zachodzi taka ogólna prawidłowość, że grecka końcówka -on jest zamieniana na łacińskie -um?
  • Stronica
    15.09.2016
    15.09.2016
    Szanowna Redakcjo,
    jaka jest etymologia wyrazu stronica? Dlaczego nie brzmi on stronnica? Derywaty od słów dzwon, koń czy równy brzmią: dzwonnica, konnica, rówiennica.

    Z szacunkiem i oczekiwaniem na odpowiedź
    Bartek
  • Małżeństwo a małż, kruczek a kruk, niestety
    13.07.2016
    13.07.2016
    Szanowni Państwo,
    mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.
    • Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
    • Skąd się wzięło niestety?
    • Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Siemowit, Ziemowit
    17.06.2016
    17.06.2016
    Chciałbym się zapytać o to, które imię jest poprawniejsze z etymologicznego punktu widzenia: Siemowit od siemii czy Ziemowit od ziemi (czy nie powinien wtedy mieć zachowanego zmiękczenia m'?) Które jest „prawdziwsze” historycznie i etymologicznie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Magdalena
  • Harcerstwo
    24.05.2016
    24.05.2016
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie etymologia słowa harcerstwo.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego